Streszczenie i bohaterowie utworu
W środku lasu, w chatce leśnika umiera Pułkownik, otoczony przez okolicznych mieszkańców, którzy płaczą na wieść o jego stanie. To postać szanowana i ceniona, porównywana do hetmana Stefana Czarnieckiego, co podkreśla jej heroizm i dokonania wojenne.
Umierającemu Pułkownikowi towarzyszy ksiądz i dawni podkomendni Tadeusza Kościuszki, co dodatkowo podkreśla rangę bohatera. Dopiero w zakończeniu wiersza odkrywamy tajemnicę - Pułkownik to Emilia Plater, kapitan Wojska Polskiego podczas powstania listopadowego.
Emilia Plater była szlachcianką, która przyłączyła się do powstania z własnym oddziałem partyzantów. Wykazała się ogromnym talentem wojskowym, odznaczała się dzielnością, odwagą, szlachetnością i religijnością. Oddała życie za wolność Polski, stając się symbolem patriotyzmu.
Ciekawostka! Emilia Plater naprawdę istniała i walczyła w powstaniu listopadowym, a jej postać stała się inspiracją dla wielu dzieł sztuki i literatury.
Problematyka utworu koncentruje się wokół walki o niepodległość i udziału w niej kobiet. Poeta przedstawia bohaterkę godną naśladowania, prawdziwą patriotkę, gotową poświęcić życie za najwyższą wartość - ojczyznę.