Salon Wileński - różnorodność postaw wobec zaborcy
Obraz społeczeństwa polskiego w Dziadach cz. 3 Scena 7 przedstawiony w salonie wileńskim ukazuje szersze spektrum postaw Polaków wobec sytuacji kraju pod zaborem. Autor prezentuje tu postacie reprezentujące różne stanowiska: od zdrajców i kolaborantów po bohaterskich obrońców ojczyzny.
Kluczowe postacie w tej scenie to:
- Doktor i Pelikan
- Bajkow
- Nowosilcow
- Justyn Pol
- Bestużew
- Pani Rollisonowa
Highlight: Szczególną uwagę Mickiewicz poświęca postaciom Doktora i Pelikana, którzy reprezentują najbardziej negatywne postawy w społeczeństwie polskim.
Charakterystyka Doktora i Pelikana:
- Są wrogami rywalizującymi o względy senatora
- Reprezentują postawę zdrajców ojczyzny
- Cechuje ich sprzedajność i ugodowość wobec cara
- Są pogodzeni z losem narodu i obojętni na jego cierpienia
- Pozbawieni są zasad moralnych i cechuje ich okrucieństwo
Example: Pelikan policzkuje księdza Piotra na zlecenie Doktora, co ilustruje ich bezwzględność i brak szacunku dla wartości duchowych.
Quote: "Doktor i Pelikan - wrogowie rywalizujący o względy senatora, zdrajcy ojczyzny, sprzedajni i ugodowi wobec cara, pogodzeni z losem narodu, obojętni, pozbawieni zasad moralnych, okrutni."
Patriotyzm w Dziadach cz. 3 jest przedstawiony jako wartość najwyższa, przeciwstawiona postawie kolaboracji i obojętności. Mickiewicz sugeruje, że prawdziwi patrioci, gotowi do poświęceń dla ojczyzny, stanowią nadzieję na odzyskanie niepodległości.
Highlight: Scena kończy się symbolicznym aktem sprawiedliwości - Doktor umiera od uderzenia pioruna, co można interpretować jako karę za jego zdradę i okrucieństwo.
Obraz społeczeństwa polskiego w literaturze romantycznej, którego przykładem są "Dziady" cz. 3, często koncentruje się na ukazaniu różnorodności postaw wobec zaborcy i idei niepodległości. Mickiewicz, poprzez kontrastowe zestawienie postaci i ich motywacji, skłania czytelnika do refleksji nad rolą jednostki w walce o wolność narodu.
