Funkcje tekstów językowych
Teksty językowe spełniają różne funkcje, w zależności od celu komunikacji. Funkcja ekspresywna polega na wyrażaniu własnych poglądów, nastrojów czy opinii. Często spotkasz ją w pamiętnikach, listach, dziennikach czy literaturze pięknej.
Gdy ktoś próbuje wpłynąć na Twoje zachowanie, mamy do czynienia z funkcją impresywną. Występuje ona w regulaminach, instrukcjach, reklamach i poleceniach. Z kolei funkcja informatywna skupia się na przekazywaniu faktów i informacji - typowa dla tekstów naukowych czy opracowań prawniczych.
Funkcja fatyczna służy podtrzymywaniu kontaktu między rozmówcami (np. "Co słychać?"), a funkcja poetycka zwraca uwagę na formę tekstu i użyte środki stylistyczne. Kiedy pytasz o znaczenie jakiegoś słowa, używasz funkcji metajęzykowej, która koncentruje się na kodzie językowym. Istnieje też funkcja stanowcza (sprawcza), która wprowadza zmiany w rzeczywistości - jak w przypadku aktów prawnych czy zarządzeń.
🔑 Kluczowa wskazówka: Na egzaminie często pojawia się zadanie polegające na wskazaniu funkcji dominującej w tekście. Zwróć uwagę, że w większości tekstów występuje kilka funkcji, ale zwykle jedna z nich przeważa!