Streszczenie ballady
Każdej nocy nad brzegiem jeziora Świteź tajemnicza dziewczyna spotyka się ze strzelcem. Po każdym spotkaniu znika, nie mówiąc nic o sobie. Zauroczony chłopak błaga ją, by została z nim na zawsze w jego chacie, ale ona waha się, tłumacząc, że mężczyźni nie są stali w uczuciach.
Żeby ją przekonać, strzelec składa uroczystą przysięgę wierności, nabierając w garść piasku zgodnie z ludowym zwyczajem. Dziewczyna jednak znów znika. Wracając samotnie wzdłuż jeziora, chłopak spotyka piękną wodną nimfę, która zaczyna go kusić, twierdząc, że jego ukochana z pewnością go nie szanuje.
Choć początkowo strzelec opiera się pokusie, w końcu ulega czarowi nimfy i biegnie za nią na środek jeziora, łamiąc przysięgę. Gdy jest już blisko, rozpoznaje w niej swoją dziewczynę z lasu. Świtezianka przypomina mu o złamanej obietnicy i wymierza karę - oboje giną w otchłani Świtezi, a dusza strzelca ma cierpieć przez tysiąc lat pod modrzewiem.
⚠️ Uwaga! Przesłanie ballady jest jasne - złamanie przysięgi zawsze pociąga za sobą konsekwencje. Nie da się uciec od odpowiedzialności za własne czyny!