Wojna i okupacja - kluczowe zagadnienia
Okupacja niemiecka w Polsce (1939-1945) przyniosła niewyobrażalny terror wobec ludności cywilnej. Masowe egzekucje, wysiedlenia i wyburzenia stały się codziennością, a jednym z najtragiczniejszych elementów tego okresu były obozy koncentracyjne i obozy zagłady. Mimo tego terroru, Polacy stworzyli imponującą sieć podziemnego życia obejmującą działalność gospodarczą, polityczną, kulturalną i oświatową.
Holokaust, czyli systematyczna zagłada europejskich Żydów, stanowi jedną z najczarniejszych kart tego okresu. Ludobójstwo to realizowano głównie w obozach zagłady takich jak Auschwitz, Treblinka, Bełżec i Sobibór. W tym czasie miały też miejsce dwa kluczowe zrywy powstanie w getcie warszawskim kwiecienˊ−maj1943 oraz powstanie warszawskie sierpienˊ−pazˊdziernik1944.
Pokolenie Kolumbów to generacja młodych Polaków urodzonych około 1920 roku, wchodzących w dorosłość podczas wojny. Byli to młodzi ludzie wykształceni w duchu romantycznych tradycji niepodległościowych, którzy doświadczyli głębokiej traumy wynikającej z konfliktu między chęcią normalnego życia a koniecznością walki. Do tego pokolenia należą wybitni twórcy jak Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Borowski, Tadeusz Gajcy czy Tadeusz Różewicz.
Warto zapamiętać! Literatura okupacyjna tworzona w trakcie wojny ukazywała rzeczywistość poprzez pryzmat katastrofizmu, symboliki onirycznej i wizji. Poruszała aktualne dylematy etyczne i reagowała bezpośrednio na bieżące wydarzenia wojenne.