Wypowiedzi i części zdania
Wypowiedź zdaniowa to jasna i zrozumiała informacja, która zaczyna się wielką literą i kończy kropką, wykrzyknikiem lub pytajnikiem. Każde zdanie ma swoje części, które pełnią różne funkcje.
Orzeczenie to najważniejsza część zdania. Odpowiada na pytania czasownika i jest wyrażone czasownikiem osobowym lub formą zakończoną na -no, -to. Może być czasownikowe (osobowe lub nieosobowe) albo imienne (z łącznikiem i orzecznikiem).
Podmiot oznacza osobę wykonującą czynność i najczęściej jest wyrażony rzeczownikiem. Może być gramatyczny, szeregowy, domyślny lub logiczny (wyrażony rzeczownikiem w dopełniaczu).
💡 Wskazówka: Zapamiętaj, że zdania możemy podzielić ze względu na: obecność orzeczenia (zdanie lub równoważnik zdania), cel (oznajmujące, rozkazujące, pytające), zabarwienie (wykrzyknikowe, neutralne) oraz ilość orzeczeń (pojedyncze, złożone).
Inne ważne części zdania to określenia. Należą do nich:
- Okolicznik - określa czasownik i może wyrażać miejsce, czas, sposób, cel, przyczynę, warunek
- Przydawka - określa rzeczownik i może być przymiotna, liczebna, przyimkowa lub rzeczowna
- Dopełnienie - określa czasownik i odpowiada na pytania przypadków (kogo? czego? komu? czemu?)