ZBRODNIA I KARA
Akcja powieści toczy się w latach 60. XIX wieku, głównie w Petersburgu, a kończy na Syberii. Historia rozpoczyna się w lipcu i trwa kilka tygodni, a epilog pokazuje życie głównego bohatera półtora roku po zbrodni.
Rodion Raskolnikow to 23-letni były student prawa żyjący w skrajnej biedzie. Planuje i wykonuje morderstwo starej lichwiarki Alony Iwanowny, którą uważa za "szkodnika" społeczeństwa. Niespodziewanie zabija również jej przyrodnią siostrę Lizawietę, która przypadkowo wchodzi do mieszkania podczas rabunku. Zbrodnia wywołuje u Rodiona silne reakcje psychiczne - omdlenia, gorączki i napady szału.
Kluczową postacią w życiu Raskolnikowa staje się Sonia Marmieładow - osiemnastoletnia, skromna dziewczyna zmuszona do prostytucji przez biedę rodziny. Mimo trudnej sytuacji, pozostaje osobą bogobojną i pełną godności. To ona towarzyszy Rodionowi w jego cierpieniu i ostatecznie podąża za nim na Syberię.
Warto zapamiętać! Teoria Raskolnikowa dzieli ludzi na "niższych" (zwykłych) i "wyższych" (nadzwyczajnych). Ci drudzy mają prawo łamać zasady moralne dla dobra ludzkości. Popełniając morderstwo, bohater chciał sprawdzić, do której grupy należy.
Powieść jest doskonałym przykładem utworu psychologicznego, ponieważ poznajemy najgłębsze myśli, motywacje i rozterki bohaterów. Dostojewski prowadzi nas przez proces wewnętrznej przemiany Raskolnikowa, pozwalając nam zajrzeć nawet do jego podświadomości poprzez opisy snów. Ostatecznie, pod wpływem miłości Soni, Rodion przyznaje się do winy i akceptuje karę, co prowadzi do jego moralnego odrodzenia na zesłaniu.