Zdania złożone - rodzaje i spójniki
Zdania złożone dzielą się na dwa główne typy: współrzędne i podrzędne. Warto je znać, bo używasz ich codziennie, nawet o tym nie wiedząc!
Zdania współrzędne łączą równorzędne treści. Mamy tutaj:
- łączne (z spójnikami: i, oraz, a, ani, ni, tudzież)
- rozłączne (albo, lub, czy, bądź)
- wynikowe (więc, zatem, toteż, dlatego)
- przeciwstawne (ale, lecz, jednak, zaś, natomiast)
Zdania podrzędne uzupełniają treść zdania głównego. Są to np.:
- podmiotowe (odpowiadają na pytania: kto? co?)
- orzecznikowe (kim jest? czym jest? jaki jest?)
- przydawkowe (jaki? który? czyj? ile?)
- dopełnieniowe (pytania przypadków)
Ciekawostka! Kiedy używasz słowa "ale" w zdaniu, tworzysz zdanie złożone współrzędne przeciwstawne. Przykład: "Chciałem wyjść na dwór, ale zaczęło padać."
Mamy jeszcze zdania okolicznikowe, które opisują okoliczności: miejsca (gdzie?), czasu (kiedy?), sposobu (jak?), celu (po co?), przyczyny (dlaczego?), przyzwolenia (mimo co?), stopnia i miary (w jakim stopniu?) oraz warunku (pod jakim warunkiem?).