Graniastosłupy i ostrosłupy - kluczowe informacje
Graniastosłup składa się z dwóch podstaw (identycznych wielokątów) oraz ścian bocznych (prostokątów) połączonych krawędziami bocznymi. Najprostszym przykładem jest sześcian - bryła o sześciu równych kwadratowych ścianach, gdzie objętość V = a³, a pole powierzchni Pc = 6a².
Prostopadłościan to rozszerzenie sześcianu z trzema różnymi wymiarami (a, b, c). Jego objętość wynosi V = abc, a pole powierzchni całkowitej Pc = 2ab+ac+bc. Warto zapamiętać, że przekątna sześcianu wyraża się wzorem d = a√3.
💡 Zapamiętaj różnicę: w graniastosłupie podstawy są równoległe i identyczne, a w ostrosłupie mamy jedną podstawę i wierzchołek, do którego zbiegają się wszystkie krawędzie boczne.
Dla graniastosłupa prostego objętość zawsze obliczamy jako iloczyn pola podstawy i wysokości: V = P₍ₚ₎H, a pole powierzchni jako sumę pól podstaw i powierzchni bocznej: P₍c₎ = 2P₍ₚ₎ + P₍b₎. W przypadku graniastosłupów prawidłowych (np. czworokątnego) wszystkie ściany boczne są identyczne.
Ostrosłup charakteryzuje się jedną podstawą i wierzchołkiem, do którego zbiegają się wszystkie krawędzie boczne. Jego objętość wynosi V = ⅓P₍ₚ₎H. Przykładem jest czworościan foremny - ostrosłup o równych trójkątnych ścianach, oraz ostrosłup prawidłowy czworokątny z kwadratową podstawą.