Własności liczb naturalnych
Zapamiętanie reguł podzielności bardzo ułatwia życie! Liczba dzieli się przez 2, gdy kończy się cyfrą parzystą (0, 2, 4, 6, 8). Przez 5 - gdy kończy się cyfrą 0 lub 5. Podzielność przez 10 jest prosta - ostatnia cyfra musi być 0.
Bardziej zaawansowane reguły: liczba dzieli się przez 4, gdy dwie ostatnie cyfry tworzą liczbę podzielną przez 4. Liczba dzieli się przez 3, gdy suma wszystkich jej cyfr jest podzielna przez 3. Podobnie działa podzielność przez 9 - suma cyfr musi być podzielna przez 9.
Liczba pierwsza to taka, która dzieli się tylko przez 1 i samą siebie. Przykłady to: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19. Liczby pierwsze są jak cegiełki matematyki - nie da się ich już dalej rozłożyć!
Wskazówka: Zamiast sprawdzać wszystkie warunki podzielności dla dużych liczb, często wystarczy sprawdzić tylko kilka ostatnich cyfr!
NWD - Największy wspólny dzielnik
NWD to największa liczba, która dzieli bez reszty wszystkie rozpatrywane liczby. Aby go znaleźć, rozkładamy liczby na czynniki pierwsze i wybieramy wspólne czynniki.
Na przykład dla liczb 840 i 540:
- 840 = 2³ × 3 × 5 × 7
- 540 = 2² × 3³ × 5
NWD(840, 540) to iloczyn wspólnych czynników z najniższymi potęgami: 2² × 3 × 5 = 60.
NWW - Najmniejsza wspólna wielokrotność
NWW to najmniejsza liczba, która jest wielokrotnością wszystkich rozpatrywanych liczb. Aby ją znaleźć, również rozkładamy liczby na czynniki pierwsze.
Dla liczb 150 i 315:
- 150 = 2 × 3 × 5²
- 315 = 3² × 5 × 7
NWW(150, 315) to iloczyn wszystkich czynników z najwyższymi potęgami: 2 × 3² × 5² × 7 = 3150.
Znając NWD i NWW dwóch liczb, możesz też użyć wzoru: NWD × NWW = a × b (iloczyn tych liczb).