Koncepcje i rodzaje prawa
Prawo można rozpatrywać z różnych perspektyw, co prowadzi do różnych jego definicji i koncepcji. W ujęciu przedmiotowym, prawo to zbiór norm regulujących relacje między ludźmi, podczas gdy w ujęciu podmiotowym odnosi się do uprawnień jednostek w ramach stosunków prawnych.
Vocabulary: Prawo przedmiotowe (law) - całokształt norm prawnych regulujących stosunki społeczne.
Vocabulary: Prawo podmiotowe (right) - uprawnienie danego podmiotu wynikające ze stosunków prawnych.
Rodzaje prawa obejmują prawo pozytywne, naturalne i zwyczajowe. Prawo pozytywne to reguły ustanowione przez organy państwa, prawo naturalne odwołuje się do uniwersalnych norm moralnych, a prawo zwyczajowe bazuje na utrwalonych tradycjach danej społeczności.
Example: Przykładem prawa pozytywnego jest kodeks karny, prawa naturalnego - prawo do życia, a prawa zwyczajowego - zwyczaje handlowe.
Koncepcja prawa naturalnego zakłada istnienie uniwersalnych, niezmiennych zasad moralnych, niezależnych od woli prawodawcy. Formuła Radbrucha, odwołująca się do sentencji św. Augustyna, głosi, że "prawo niesprawiedliwe nie jest prawem", co znalazło zastosowanie m.in. w procesach norymberskich.
Quote: "Prawo niesprawiedliwe nie jest prawem" - sentencja św. Augustyna wykorzystana w Formule Radbrucha.
Pozytywistyczna koncepcja prawa koncentruje się na przepisach prawnych ustanowionych przez organy państwa, których złamanie pociąga za sobą określone konsekwencje.
Highlight: Normy społeczne, oprócz prawnych, obejmują również normy moralne, obyczajowe i religijne, które wspólnie regulują zachowania ludzi w społeczeństwie.