Koncepcje dobra wspólnego i sprawiedliwość społeczna
Dobro wspólne możemy zrozumieć z różnych perspektyw. Arystoteles uważał, że dobro wspólne to warunki zapewniające rozwój i pomyślność, gdzie obywatele kierują się sprawiedliwością, mądrością i umiarem. Według św. Tomasza z Akwinu do powstania dobra wspólnego niezbędny jest porządek, a prawo tworzy warunki dla rozwoju, regulując tylko to, co ważne dla funkcjonowania wspólnoty.
W koncepcji liberalnej Johna Locke'a każdy decyduje o własnym modelu życia, a państwo ma zapewniać bezpieczeństwo i chronić podstawowe prawa. Dobro wspólne w tym ujęciu to pokojowe współistnienie i swoboda w realizacji indywidualnych interesów. Warto wiedzieć, że w ideologiach totalitarnych, np. w komunizmie, dobro wspólne zastąpiono interesem proletariatu.
Tolerancja to poszanowanie różnorodności we wszystkich sferach życia: etycznej, kulturowej, religijnej i filozoficznej. Dla św. Augustyna była formą współżycia zapewniającą pokój, a myśliciele jak John Locke i John Stuart Mill rozwinęli to pojęcie.
Sprawiedliwość to dążenie do tego, aby dać człowiekowi to, co mu się słusznie należy. Wyróżniamy sprawiedliwość wyrównawczą (wymienną), która dotyczy tego, co należy się komuś za zasługi, oraz sprawiedliwość rozdzielną (dystrybutywną), która zajmuje się właściwym rozdzielaniem zasobów między członków wspólnoty.
Warto zapamiętać! Sprawiedliwość społeczna, zapisana w art. 2 Konstytucji RP, opiera się na zasadach równości i solidarności, dążąc do słusznego podziału dóbr i zapewnienia pokoju społecznego.