Monarchie i formy państwa
Forma rządu to zbiór zasad określających relacje między naczelnymi organami władzy państwowej. Określa ona np. stosunki między prezydentem, rządem i parlamentem. Ze względu na sposób powoływania organów władzy dzielimy państwa na monarchie i republiki.
Forma państwa obejmuje sposób sprawowania władzy i dzieli monarchie na absolutne, konstytucyjne i parlamentarne, a republiki na totalitarne, autokratyczne i demokratyczne. Ważnym elementem jest też ustrój terytorialno-prawny, który może być jednolity (unitarny) jak w Polsce lub złożony jak w USA.
W monarchii głową państwa jest monarcha (król, książę lub cesarz). Współczesne monarchie występują w trzech głównych formach. W monarchii absolutnej władca ustanawia prawo samodzielnie, bez procedur ustawodawczych. W monarchii konstytucyjnej władza monarchy jest ograniczona przepisami konstytucji. Natomiast monarchia parlamentarna to taka, w której władza monarchy jest bardzo ograniczona na rzecz parlamentu.
💡 Ciekawostka: Choć monarchie kojarzą się z przeszłością, współcześnie w Europie istnieje aż 12 monarchii (m.in. Wielka Brytania, Hiszpania, Szwecja), które jednak funkcjonują głównie jako monarchie parlamentarne.