Demokracja i ustroje polityczne
Demokracja w Polsce jest fundamentem systemu politycznego. Demokracja to ustrój polityczny (sposób sprawowania władzy), w którym decyduje większość - są to rządy większości. W systemie demokratycznym rządzący są wybierani przez społeczeństwo, a następnie przed nim odpowiadają.
Definition: Demokracja to ustrój polityczny, w którym decyduje większość, a rządzący są wybierani przez społeczeństwo i przed nim odpowiadają.
Wyróżniamy różne rodzaje ustrojów politycznych:
-
Demokracja - charakteryzuje się rządami większości i odpowiedzialnością władzy przed społeczeństwem.
-
Autorytaryzm:
- Rządzi stosunkowo wąska grupa ludzi, która nie odpowiada przed społeczeństwem
- Wolność słowa jest ograniczona
- Nie istnieje oficjalna ideologia państwa
-
Totalitaryzm:
- Władza jest skupiona w rękach przywódcy i partii rządzącej
- Wolność słowa nie istnieje
- Obowiązuje oficjalna ideologia, którą państwo narzuca obywatelom, np. w szkole
- Rządzący wpajają społeczeństwu swoje przekonania
Highlight: W przeciwieństwie do demokracji, autorytaryzm i totalitaryzm ograniczają wolność obywateli i koncentrują władzę w rękach wąskiej grupy rządzących.
Rodzaje demokracji obejmują:
- Demokracja pośrednia (przedstawicielska):
- Decyzje podejmują z upoważnienia obywateli przedstawiciele społeczeństwa wyłonieni w powszechnym głosowaniu
Example: Przykładem demokracji pośredniej są wybory parlamentarne, w których obywatele wybierają swoich reprezentantów do podejmowania decyzji w ich imieniu.
- Demokracja bezpośrednia:
- Decyzje dotyczące konkretnej sprawy osobiście podejmują uprawnieni do tego obywatele
Example: Demokracja bezpośrednia przejawia się np. w referendach, gdzie obywatele bezpośrednio głosują nad konkretną kwestią.
Historia demokracji w Polsce sięga czasów I Rzeczypospolitej, ale współczesna demokracja w Polsce ukształtowała się po 1989 roku. Polska państwem demokratycznym WOS klasa 8 to ważny temat w edukacji obywatelskiej, pokazujący, jak funkcjonuje demokracja pośrednia i bezpośrednia w naszym kraju.
Vocabulary:
- Ustrój polityczny - system organizacji władzy w państwie
- Referendum - forma demokracji bezpośredniej, w której obywatele głosują nad konkretną sprawą
