Mutacje - podstawy genetyki
Mutacja to nic innego jak nagła i trwała zmiana w materiale genetycznym komórki. Wyobraź sobie, że Twój kod DNA to przepis na ciasto - mutacja to jakby ktoś zmienił jeden ze składników lub sposób przygotowania.
Istnieją dwa główne rodzaje mutacji, które musisz znać. Mutacje genowe to zmiany w sekwencji nukleotydów - czyli "literek" w Twoim kodzie genetycznym. To tak, jakby ktoś zmienił jedną literę w słowie albo dodał czy usunął jakąś część zdania.
Mutacje chromosomowe są bardziej dramatyczne - dotyczą całych chromosomów. Mogą polegać na zmianie ich budowy (np. podwojeniu fragmentu) lub liczby chromosomów w komórce. Zwykle powstają, gdy coś pójdzie nie tak podczas podziału komórki.
💡 Ciekawostka: Nie wszystkie mutacje są złe! Niektóre pomagają organizmom lepiej przystosować się do środowiska.
Większość mutacji nie powstaje sama z siebie. Za ich wystąpienie odpowiadają czynniki mutagenne - to substancje lub zjawiska, które uszkadzają nasz DNA. Do najważniejszych należą promieniowanie UV i rentgenowskie, niektóre konserwanty i barwniki w żywności, dym papierosowy, spaliny samochodowe, a nawet niektóre wirusy jak HPV.