Mutacje i ich rodzaje
Mutacja to nagła i trwała zmiana w materiale genetycznym organizmu. Takie zmiany mogą mieć różny zasięg i znaczenie dla organizmu. Niektóre pozostają niezauważalne, inne mogą prowadzić do poważnych zaburzeń.
Wyróżniamy dwa główne rodzaje mutacji. Mutacje genowe (punktowe) to zmiany w sekwencji nukleotydów w DNA. Z kolei mutacje chromosomowe dotyczą zmian w budowie lub liczbie całych chromosomów.
Mutacje mogą powstawać spontanicznie lub być wywołane przez czynniki mutagenne. Do takich czynników zaliczamy promieniowanie UV i rentgenowskie, składniki dymu tytoniowego, toksyny produkowane przez grzyby pleśniowe oraz niektóre wirusy.
💡 Pamiętaj! Nie wszystkie mutacje są szkodliwe. Niektóre mogą być obojętne dla organizmu, a inne nawet korzystne, stanowiąc podstawę ewolucji.
Skutki mutacji mogą być różne - od nowotwórów, przez choroby jednogenowe (jak fenyloketonuria, spowodowana mutacją w pojedynczym genie), po zaburzenia chromosomowe (na przykład zespół Downa, który powstaje na skutek zmian w liczbie chromosomów).