Budowa i funkcje DNA
DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) jest fundamentalnym materiałem genetycznym wszystkich organizmów i niektórych wirusów. Jego struktura i funkcje są kluczowe dla zrozumienia dziedziczności i ekspresji genów.
Budowa DNA opiera się na nukleotydach, które składają się z trzech głównych elementów:
- Deoksyryboza (cukier pięciowęglowy)
- Reszta fosforanowa
- Zasada azotowa (jedna z czterech: adenina, cytozyna, guanina lub tymina)
Vocabulary: Nukleotyd - podstawowa jednostka budulcowa kwasów nukleinowych, składająca się z cukru, reszty fosforanowej i zasady azotowej.
Nukleotydy łączą się ze sobą, tworząc długie łańcuchy polinukleotydowe. Cząsteczka DNA składa się zwykle z dwóch takich łańcuchów, skręconych wokół własnej osi, tworząc charakterystyczną strukturę podwójnej helisy.
Highlight: Struktura podwójnej helisy DNA utrzymywana jest dzięki wiązaniom wodorowym między komplementarnymi zasadami azotowymi oraz oddziaływaniom hydrofobowym.
Funkcje kwasów nukleinowych, a w szczególności DNA, obejmują:
- Przechowywanie informacji genetycznej
- Określanie struktury pierwszorzędowej cząsteczek RNA i białek
- Przekazywanie cech dziedzicznych z pokolenia na pokolenie
Example: Eksperyment Griffitha z dwoma szczepami dwoinek zapalenia płuc pokazał, że bakterie chorobotwórcze mogą przekazywać zdolność zakażania zwierząt bakteriom niechorobotwórczym, co było jednym z pierwszych dowodów na rolę DNA jako nośnika informacji genetycznej.
Budowa DNA i RNA różni się w kilku kluczowych aspektach, co ma istotne znaczenie dla ich funkcji w komórce.
