Nukleotydy - budowa i funkcje
Nukleotydy to podstawowe cegiełki kwasów nukleinowych. Każdy z nich składa się z trzech części: pięciowęglowego cukru (rybozy lub deoksyrybozy), zasady azotowej (jednej z pięciu: guaniny, adeniny, cytozyny, tyminy lub uracylu) oraz 1-3 reszt fosforanowych połączonych wiązaniami chemicznymi.
Wyróżniamy dwa główne rodzaje nukleotydów: rybonukleotydy (zawierające rybozę i G, A, C, U) oraz deoksyrybonukleotydy (z deoksyrybozą i G, A, C, T). Nukleotydy mogą mieć różną liczbę reszt fosforanowych - występują jako mono-, di- lub trifosforany, które mogą przechodzić jeden w drugi.
Nukleotydy nie tylko budują DNA i RNA, ale również występują w stanie wolnym pełniąc istotne funkcje: przenoszą energię chemiczną w komórkach i aktywują różne związki, w tym enzymy. Warto zapamiętać dinukleotydy takie jak NAD+, NADP+ i FAD, które odgrywają kluczową rolę w procesach metabolicznych jako przenośniki elektronów.
Ciekawostka: Energia w twoich komórkach jest przechowywana i uwalniana głównie dzięki nukleotydowi o nazwie ATP (adenozynotrifosforan)!