Budowa i rola jądra komórkowego
Jądro komórkowe to centrum kontroli komórki, które zawiera DNA w formie liniowych cząsteczek tworzących chromosomy. Każdy z nas ma 46 chromosomów - po połowie od mamy i taty. Chromosomy pochodzące od rodziców tworzą pary i nazywamy je chromosomami homologicznymi.
Jądro pełni dwie kluczowe funkcje: koordynuje wszystkie procesy w komórce poprzez produkcję RNA (na podstawie informacji z DNA) oraz przekazuje materiał genetyczny do komórek potomnych podczas podziału. Dzięki temu wszystkie komórki wiedzą, co mają robić!
Budowa jądra jest dobrze przystosowana do jego funkcji. Otoczka jądrowa reguluje transport między jądrem a cytoplazmą - RNA wychodzi, a białka wchodzą i wychodzą przez specjalne pory jądrowe. Wewnątrz jądra znajduje się chromatyna oraz jąderko, gdzie intensywnie produkowane są cząsteczki mRNA.
DNA w jądrze jest niezwykle upakowane - 46 chromosomów ma łącznie około 2 metrów długości! Upakowanie odbywa się na kilku poziomach: najpierw DNA (w formie podwójnej helisy) łączy się z białkami histonowymi tworząc chromatynę, następnie chromatyna ulega dalszemu zwijaniu, skracając DNA nawet 40 razy. Podczas podziału komórki DNA jest skondensowane około 10 000 razy!
Zapamiętaj: Otoczka jądrowa nie jest szczelną barierą - zawiera pory, przez które określone cząsteczki mogą być transportowane. To jak granica celna, która dokładnie kontroluje, co wchodzi i wychodzi z jądra!