Skład chemiczny organizmów
Chemiczne podstawy życia klasa 1 liceum rozpoczynają się od omówienia składu chemicznego organizmów. Organizmy zbudowane są z pierwiastków chemicznych, które tworzą związki organiczne (białka, lipidy, węglowodany, kwasy nukleinowe) oraz nieorganiczne (woda, sole mineralne).
Pierwiastki dzielą się na makroelementy (stanowiące powyżej 0,01% suchej masy organizmu) i mikroelementy (poniżej 0,01%). Szczególnie ważne są pierwiastki biogenne: węgiel, wodór, tlen, azot, fosfor i siarka, które są głównymi składnikami związków organicznych.
Highlight: Pierwiastki biogenne to sześć makroelementów kluczowych dla budowy wszystkich organizmów: węgiel, wodór, tlen, azot, fosfor i siarka.
Każdy z tych pierwiastków pełni specyficzne funkcje w organizmie:
- Tlen jest składnikiem związków organicznych i substratem oddychania tlenowego
- Węgiel buduje wszystkie związki organiczne
- Wodór jest składnikiem związków organicznych i reguluje pH płynów ustrojowych
- Azot wchodzi w skład kwasów nukleinowych i białek
- Fosfor jest składnikiem kwasów nukleinowych, kości i zębów oraz ATP
- Siarka jest składnikiem wielu białek
Vocabulary: ATP (adenozynotrifosforan) - związek wysokoenergetyczny, kluczowy dla procesów metabolicznych w komórce.