Podstawy genetyki i DNA
Genetyka zajmuje się badaniem dziedziczenia cech oraz zmienności organizmów. Cechy, które posiadamy, dzielą się na dziedziczne (jak rysy twarzy, kolor oczu czy zdolność zwijania języka w rurkę) oraz niedziedziczne (tatuaże, blizny czy umiejętności nabyte, np. czytanie). Dodatkowo wyróżniamy cechy gatunkowe (wspólne dla wszystkich ludzi, jak wyprostowana postawa) i indywidualne (które czynią Cię wyjątkowym, jak Twój głos czy konkretne rysy twarzy).
DNA to nośnik informacji genetycznej, w którym zapisane są wszystkie nasze cechy dziedziczne. Jest ono zbudowane z nukleotydów zawierających cukier, resztę kwasu fosforowego i zasady azotowe. Zasady te (A, T, C, G) łączą się w pary (A z T, C z G), tworząc charakterystyczną strukturę podwójnej helisy.
W komórce DNA występuje w różnych formach. Kiedy komórka jest w spoczynku, DNA ma postać cienkiej nici chromatynowej. Gdy komórka przygotowuje się do podziału, DNA zwija się i zagęszcza, tworząc chromosomy. Każdy gatunek ma charakterystyczny kariotyp - zestaw chromosomów. Człowiek posiada 46 chromosomów ułożonych w 23 pary, z czego 22 pary to chromosomy autosomalne, a jedna para to chromosomy płci (XX u kobiet, XY u mężczyzn).
Ciekawostka! Genetyka ma zastosowanie w wielu dziedzinach życia - od medycyny (diagnozowanie chorób genetycznych), przez kryminalistykę (identyfikacja sprawców przestępstw), po archeologię (badanie dawnych populacji) i hodowlę zwierząt oraz uprawę roślin.