Genetyka molekularna - podstawy
Geny to podstawowe jednostki dziedziczenia - można je porównać do instrukcji obsługi dla naszego organizmu. Każdy gen ma swoją specjalną budowę, która pozwala mu wykonywać różne zadania.
Gen składa się z kilku ważnych części. Eksony to sekwencje kodujące - zawierają prawdziwe "instrukcje" do budowy białek. Introny to sekwencje niekodujące - działają jak przerwy między ważnymi informacjami. Dodatkowo mamy część regulatorową, która kontroluje, kiedy gen ma być aktywny, oraz część strukturalną z właściwą informacją genetyczną.
DNA ma strukturę podwójnej helisy - wyobraź sobie drabinkę skręconą spiralnie wokół własnej osi. Te dwa łańcuchy są ułożone równolegle i zawierają całą informację genetyczną naszego organizmu.
💡 Ciekawostka: DNA jest materiałem genetycznym nie tylko ludzi i zwierząt, ale także roślin i niektórych wirusów!
Najważniejsze funkcje DNA to przechowywanie informacji genetycznej i odpowiedzialność za dziedziczenie cech. Specjalne odcinki DNA zwane genami zawierają dokładne instrukcje potrzebne do syntezy białek oraz RNA.
RNA różni się od DNA składem chemicznym. Każdy nukleotyd RNA zawiera resztę kwasu fosforowego, cukier zwany rybozą oraz jedną z czterech zasad azotowych: adeninę, uracyl, cytozynę lub guaninę. To dzięki tym różnicom RNA może pełnić inne funkcje niż DNA.