Struktura genów i genomów
Czym właściwie są geny? To fragmenty DNA, które zawierają informację o budowie białek i innych cząsteczek RNA. Pojedynczy gen koduje informację o budowie jednego łańcucha polipeptydowego. Jeśli białko składa się z kilku różnych łańcuchów, informacja o każdym z nich zapisana jest w osobnym genie.
Każdy gen ma swoją charakterystyczną strukturę. Wyróżniamy w niej części strukturalne kodujące RNA (które kodują wszystkie rodzaje RNA oprócz mRNA) oraz części regulatorowe (biorące udział w regulacji odczytywania informacji genetycznej). U eukariontów części strukturalne dzielą się na eksony (kodujące informację o kolejności aminokwasów w białku lub nukleotydów w RNA) i introny (nieposiadające funkcji kodujących).
W świecie genów istnieje podział na geny ciągłe i nieciągłe. Geny ciągłe występują głównie u prokariontów - nie zawierają intronów, a ich środkowa część genu zawiera tylko sekwencje kodujące otoczone elementami regulatorowymi. Geny nieciągłe, typowe dla eukariontów, zawierają zarówno eksony jak i introny, i również są otoczone elementami regulatorowymi.
Ciekawostka: Dlaczego organizmy eukariotyczne "komplikują sobie życie" używając genów nieciągłych z intronami? Okazuje się, że dzięki temu mogą tworzyć różne warianty białek z tego samego genu poprzez proces zwany alternatywnym splicingiem - to jak budowanie różnych konstrukcji z tych samych klocków!