gospodarka wodna roślin

Alternatywny zapis:

ma przeciwległych krańcach tkanki przewodzącej roślin Is-potencjat osmotyczny Yp- potencjał turgorowy transport pionowy wbrew sile grawitaci naczynia i cewki są elementami apoplastu, określanymi jako superapoplast > przepływ wody przez superapoplast jest uwarunkowany przepływem masowym (ciśnieniowym) ścianą komórkowa transport symplastyczny transport transmembranowy - bbona komórkowa woda opuszcza drewno i przemieszcza się komórkami miękiszu asymilacyjnego do powierzchni epidermy zachodu transpiracja, czyli wyparowywanie wody do atmosfery → odbywa się głównie za pośrednictwem aparatów szparkowych u niektórych roślin może zachodzić bezpośrednio przez kutykulę ↳w pewnych warunkach część wody jest usuwana do otoczenia na drodze gutayi przez hydatody POTENCJAŁ WODY w roślinie: (MPa) Y₁ = ₂ + Ip Iw- potencjal wody, miara zdolności komórki do pobierania lub oddawania wody na drodze osmory +1/₂0 H₂O +4₂0 4 1. potencjak osmotyczny ↳ jeśli roztwór znajduje się w zamkniętym naczyniu o stakej objętości, to proces samorzutnego przepływu wody przez błonę półprzepuszczalną powoduje wzrost ciśnienia (ciśnienie osmotyczne) L> ciśnienie osmotyczne · wartość (+), ↑ wraz ze wzrostem stężenia roztworu potencjat osmotyczny - zdolność cząsteczek wody do dyfuzji przez błonę półprzepuszczalną - wartość (-), równy liczbowo wartościom ciśnienia osmotycznego 2. potencjał ciśnienia turgorowego turgor stan napięcia ściany komórkowej poddanej działaniu ciśnienia hydrostatycznego wywieranego przez protoplast komórki L> efektem turgoru jest stan jędrności tkanek roślinnych ciśnienie turgorowe L> potencial turgorowy - wpływ napięć ściany komórkowej na potencjał wody. → przyjmuje wartości (+) w komórkach nasyconych wodą i w elementach przewodzących drewna przy braku transpiragi ->> przyjmuje wartość O w komórkach splazmolizowanych, których protoplasty odstają od ściany komórkowej → przyjmuje wartości (-) w elementach przewodzących drewna rośliny transpirującej 3. przepływ wody w roślinie Ly w uktadzie gleba - roślina - atmosfera woda przepływa z roztwor o wyższym potencjale wody roztworu • niższym potencjale wody ATMOSFERA: Y = -80MPa L LIść: -1,SMPa ŁODYGA: -0,7 MPa KORZEŃ: Y=-0,4 MPa GLEBA -0,1MPa PRZEPŁYW WODY W ELEMENTACH PRZEWODZĄCYCH DREWNA a. sita ssąca mechanizm, który wykorzystuje transpirację do podciągania wody w elementach przewodzących drewna wbrew sile grawitacji L> mechanizm bierny, który nie wymaga nakładu energii metabolicznej energia pochodzi ze Słońca 6. parcie korzeniowe parowanie wody z powierzchni rośliny wytwarza vjemne ciśnienie hydrostatyczne w stupie wody wypełniającej elementy przewodzące drewna →stup wody zostaje rozciągnięty ↳ ujemne ciśnienie hydrostatyczne obniża potencjał wody i działa jak pompa ssąca ->> zasysa wodę 2 tkanek korzenia i z gleby Listnienie nieprzerwanego stupa wody (warunek transportu) możliwe dzięki: → kohezji - sita wzajemnego przyciągania się cząsteczek wody -> adhezji sita przylegania cząsteczek wody do ścian cewek wo naczyń ↳mechanizm czynny pobierania wody w przypadku braku lub ograniczenia transpiraci wymaga nakładu energii metabolicznej Laktywny transport jonów i innych substangi osmotycznie czynnych z żywych komórek walca osiowego do elementów przewodzących drewna → roztwór wypełniający naczynia lub cewki ma ↑ stężenie niż roztwór wypełniający okoliczne komórki - wnikanie wody do naczyń lub cewek, a następnie tłoczenie jej w górę rośliny ↳dodatnie ciśnienie hydrostatyczne w elementach przewodzących drewna (tzw. parcie korzeniowe) Wiosenny płacz roślin - wypływanie wodnistego płynu z pni drzew naciętych wczesną wiosną. REGULACJA ILOŚCI WODY w roślinie: a transpiracja kutykularna zachodzi wprost przez epidermę pokryta kutykulą Lintensywność zależy od grubości warstwy kutykuli →kutykula wchłania wodę i pęcznieje, jeśli ilość wody w kutykuli będzie wystarczająco duża to zacznie wyparowywać 6. transpiracja szparkowa czynniki wewnętrzne wpływające na intensywność: → wielkość systemu korzeniowego →wielkość i struktura anatomiczna liści głównie ilość i rozmieszczenie aparatów szparkowych L> czynniki zewnętrzne wpływające na intensywność: →> temperatura - wzrost temperatury (w granicach fizjologicznych) ↑ intensywność transpiracji →wilgotność powietrza im & wilgotność tym ↑ intensywność bo większa różnica potencjału wody między roślina a atmosfera → światło wpływa na otwieranie aparatów szparkowych i ogrzewanie blaszki liściowej → dostępność wody glebowej niedobór → zmniejszenie zawartości wody w tkankach liści → zamykanie aparatów szparkowych c. transpiracja przetchlinkowa zachodu przez przetchlinki korka pokrywającego łodygi roślin drzewiastych Ljej intensywność nie może być regulowana Zrównoważony bilans wodny - roślina pobiera taką ilość wody, aby móc równoważyć jej wżycie na własne potrzeby z utratą w wyniku transpiragi. Dodatni bilans wodny - ilość pobieranej wody przewyższa jej straty. Ujemny bilans wodny - straty wody są większe od jej pobranej ilości. Więdnięcie - niezdrewniate łodygi wiotczeją na skutek pogłębiającego się deficytu wody. Okres krytyczny - okres życia rośliny, w którym jest ona najbardziej wrażliwa na niedobór wody. Halofity (rośliny stonolubne lub stonorośla) i mechanizmy regulujące zawartość soli w organizmie: → magazynowanie soli w wakuolach → rozcieńczanie roztworu soli w komórkach miękiszu wodnego → Usuwanie nadmiaru soli