Aminokwasy i ich budowa
Aminokwasy to związki zbudowane z węgla, wodoru, tlenu i azotu, a niektóre zawierają również siarkę. Wyróżniamy dwa główne rodzaje aminokwasy białkowe, które łączą się ze sobą tworząc peptydy i białka, oraz aminokwasy niebiałkowe, które nie wchodzą w skład białek, ale pełnią inne ważne funkcje w organizmie.
Każdy aminokwas białkowy ma charakterystyczną budowę składającą się z centralnego atomu węgla α, do którego przyłączone są grupa aminowa −NH2, grupa karboksylowa −COOH, atom wodoru oraz specyficzny podstawnik (oznaczany jako R). To właśnie różnice w budowie podstawnika nadają aminokwasom ich unikalne właściwości.
Podstawnik może być prostym atomem wodoru, rozbudowanym łańcuchem lub skomplikowanym pierścieniem. Ta różnorodność sprawia, że każdy aminokwas ma swoje specyficzne cechy chemiczne i biologiczne.
Ciekawostka! Choć aminokwasy niebiałkowe nie tworzą białek, pełnią kluczowe funkcje - na przykład ornityna i cytrulina uczestniczą w tworzeniu mocznika (pomagając pozbyć się toksycznego amoniaku), a kwas γ-aminomasłowy działa jako neuroprzekaźnik w mózgu!