Budowa komórki eukariotycznej - część II
Rybosomy to maleńkie fabryki białek występujące zarówno wolno w cytozolu, jak i związane z siateczką śródplazmatyczną. W komórkach eukariotycznych mają współczynnik sedymentacji 80S i składają się z podjednostek 40S i 60S. Dzięki nim możliwa jest synteza wszystkich białek komórkowych.
Aparat Golgiego to system spłaszczonych cystern, który modyfikuje, sortuje i transportuje białka. Jest szczególnie rozwinięty w komórkach gruczołów wydzielniczych, takich jak trzustka czy ślinianki. Powstaje z pęcherzyków siateczki śródplazmatycznej szorstkiej.
Lizosomy zawierają enzymy trawienne i odpowiadają za trawienie wewnątrzkomórkowe, np. zużytych organelli. Mają kwaśne pH (około 5) i są otoczone pojedynczą błoną. Z kolei peroksysomy neutralizują toksyczny nadtlenek wodoru i rozkładają kwasy tłuszczowe - są szczególnie liczne w komórkach wątroby.
💡 Ciekawostka! Peroksysomy zawierają enzym katalazę, który neutralizuje szkodliwy nadtlenek wodoru (H₂O₂), przekształcając go w wodę i tlen.
Wakuola to organellum charakterystyczne dla komórek roślinnych. Utrzymuje odpowiedni stopień uwodnienia (turgor), magazynuje substancje zapasowe, jony i produkty przemiany materii. W wakuolach mogą być także przechowywane barwniki oraz substancje obronne - alkaloidy i garbniki.
Ściana komórkowa występuje u bakterii, grzybów, roślin i niektórych protistów. Nadaje komórce kształt, chroni przed uszkodzeniami i drobnoustrojami. U roślin zbudowana jest głównie z celulozy, u grzybów z chityny, a u bakterii z mureiny. Młode rośliny mają cienką ścianę pierwotną, która z czasem przekształca się w grubszą ścianę wtórną.