Komórki i organella komórkowe

Alternatywny zapis:

xgodny x gradientem stężeń polega on na przepływie czapteczek od stężenia do wyrównania stężeń (wyjątek: O O C mniejszego, at dyfuzja prostat to proces samoxutnego mieszania się czapteczek. 0 0 HOR 6 000 Do 0 O O 0 związane najczęściej poprzez inne O 0 dyfuzja wspomagana (ułatwiona) 0 Ŕ Ꮩ . O nie wnikoja do warstwy Tak do O D 0 .D Loo za O biona komórkowa • b O O 10 Mix X XX O | book buona komórkowa białko nośnikowe L> * osmoxat to specyficzny typ dyfuzji cząsteczek wody (rozpuszczalnikal przez półprzepuszczalną błonę komórkową rozdzielającą roztwory różnych stężeniach. Kierunek transportu jest więc od do otężeniu roxtwone 0 o mniejszym O roztworu stężeniu większym. transport aktywny (czynny) - odbywa się 2 nim dostarczonej przez ATP; biorą w nośniki, które przenoszą cząsteczki różnych substancji przez wbrew gradientowi stężeń, tam. od stężenia błony nawet mniejszego do większego. O biatko transportujave 0000000000s Bobby O O O udziałem energii białkowe ATP udział biona komórkava ↳ transport za pomocą pęcherzyków: * endocytozat to transport xwiązków chemicznych, makrocząsteczek komórek lub i utworzenie ich fragmentów do wnętrxa komórki przex wpuklenie błony cytoplazmatycznej pęcherzyków endocytotycznych (tzw. endosomów). Ze względu na wielkość pobieranych czastek tworxonych pęcherzyków wyróżniamy fagocytozę pintoze. oraz wielkość i Fagocytoxal- pobieranie dużych cząstek, komórek lub fragmentów komorek. Pintoxa - pobieranie substancji postaci rozpuszczonej (roztworu). * egxocytozal- to transport substancji na zewnątra komórki Ta drogą wydzielone sa przygotowane Charakter roztworu (5-stężenie roztworu) I osmoza w homórkach Opis roztwone Kierunek przepływu wody zgodny ~ gradientem stężeń Roxtwór izotonit Stężenie substang Tyle samo przepływa czny rozpuszczonej jest z roztwore takie samo jak we jak i wnętrza komorki kienuntu. $₁ = $₂ W 511-2 substancje (np. enzymy trawienne). diktiosomach komorek gruczołowych. CO Zmiany w komorce zwierzęcej Erytrocyty nie do komórka zmieniają w przeciwnym kształtu. Zmiany w komorce roślinnej Boxtwor Stężenie substangi Na zewnątrz komórki Komórki tracą komórki hipertoniczny rozpuszczonej jest szybko wodę i zmieniają tracą wodę koztat, a ostate-i 5₁ 52 więksave ma zewnatrz niz we wnętrzu komórki. komórki nie osiągaja petrogo turgoru, więc sa nieco zwiotuzate turgor; cznie się rozpadają występuje w nich zjawisko plazmolizys Roxtwór hipotoniczny S₁ S2 + (S₁.15₂ B Stężenie substangi ze środowiska rozpuszczonej na do wnętrza zewnątrz jest mniejsze niz ung trau komórki. we komórki. Plazmoliza - zjawisko kurczenia od ściany komórkowej na W roztworze hipertonicznym. Turgort stan jędrności żywej komórki roślinnej spowodowany wypełnieniem jej wakuoli wodą. Jest wynikiem działania ciśnienia, jakie bionę i ścianę komórkową wywiera na Komórki chłoną W wyniku pobierania wodę, pęcznieja, wody zwiększa się a wreszcie pękają. turgor komórek, ściana komórkowa nieznacznie się rozciąga, jednak chrome komórki ↳ przed mad miarem i-ostatecanie wody, -przed pęknieciem. i zwierzęcych przez fosfolipidy, odstawania komórki do do Deplazmolika odwrotność procesu plazmolizy; po przeniesieniu roztwore izotonicznego, cytoplazma wraca. wyjściowego. Zjawisko to jest możline dzięki istnieniu bion potprzepuszczalnych. stanu się cytoplazmy skutek umieszczenia komórki właściwości błon biologicznych 4) · Prynność błonyl- jest spowodowana nieustannym przemieszczaniern się fosfolipidów. Jest regulowana np. W komórkach cholesteroll jego cząstecaki wnikają między co usztywnia dwuvwarstwe); Asymetria błony - każda warstwa błony ma swoisty skiad lipidowy oraz W białek zestaw wtasny osadzonych miej ↳ Półprzepuszczalność błony - przez błonę moga swobodnie przenikać tylko małe niepolamne czapteczki (np. 0₂, CO₂, N₂), natomiast małe rąsteczki polarne Imp. H₂O, glicera) ograniczonym stopniu. Transport większych udziału białek. prenikają w czastek i jonów wymaga Sunkcje blon biologicznych ↳s tworxa fizyczną przegrodę między komórką a jej otoczeniem - - dzielą whę trze komórki na przedziały, ↳> kontroluja transport określonych cząsteczek i jonów między przedziałami lub wnętrzem komórki a jej otoczeniem; ↳s odbieraja sygnaty Inp. chemiczne, elektryczne, mechaniczne) ze środowiska zewnętrznego, umożliwia odpowiednie reakcji metabolicznych zachodzących w obrębie całej komórki. со przedziału i dostosowanie danego JADRO KOMORKOWE budowa jadra komórkowego kariolimfa otouzua jadrowa 10 pory jadrowe ↳ ↳otouxka jadrowa - stanowia ja komórkowe od cytoplazmy, jąderko pory jądrowe - umożliwiają między wnętrzem jadra ↳ kariolimfa - sok 2 transport niektórych substangi cytozolem; jadrowy, wypełniający wnętrze jądra. a chromatyna błony odzielające jądro komórkowego; jaderkol- ośrodek powstawanio podjednostek rybosomów; ↳s chromatyrall- to nukleosomy zwinięte jeden ma drugim, w trakcie dzielenia się helise i ułożone trakcie dzielenia się komórki ma postal chromosomu: W [ * skład chemiczny chromatyny - kwas deoksyrybonukleinowy, kwas rybonukleinowy, białka histonowe, białka niehistonowe; * rodzaje chromatyny: heterochromatymall - jest genetycznie; ·euchromatynal- jest słabo bita mocno zbita nieaktywna i aktywna genetycznie. Sunkcje jadra ↳ kontrolowanie przebiegu większości procesów życiowych komórki L> powielanie i przekazywanie materiału genetycznego (DNA) komórek potomnych. do stopnie upakowania dna 3 X podwójna helisa DNA nukleosom= DNA nawinięte na białko histonowe 3 chromatyma chromosom 15 - Karwotyp - zespół chromosomów charakterystyczny dla danego gatunku. Chromosomy homologiczne - chromosomy podobne do siebie 2n- komórki diploidalne - mają podwójny zestaw chromosomów komórki somatyczne. np. An - komórki haploidamme -maja pojedyńczy zestaw chromosomów mp gamety. centromer dwie chromatydy SKŁADNING CYTOPLAZMY cytoxoill- to roxtwór koloidamy, w którym faxe rozpraszająca stanowi woda, a faze rozproszoną - inne związki nieorganiczne 1 organiczne cyloszkielet ↳s Mikro tubule - to cienkie, proste rureczki zbudowane Z biatka - tubliny. Tworzą rusztowanie wewne trame tomórki. Odgrywają zasadnicza rolę w podziale komórek, tworząc wrzeciono podziałowe. Sa elementem wici i zepek; biora także udział cytoplazmy. Budowa rzępki / wici - układ strukturamym ruchu W oo OD 00 ⁰0⁰ 8 00 wolny koniec repkil para 9 par na obwodaje) wici 11 w środku, Układ mikrotubul taki jak w 24xepkil zepki twory dentriole mikrotubul 000 ooo ciako podstawowe (9 tripletów mikrotubul ciałku podstawowym wici lub ↳ Filamenty pośrednie sa mocnymi różnych białek, tworącymi silna i trwała sied stabilizująca kształt komórhi. Kapewniają komórce wytrzymałość ma wozkodzenia mp. w komorkach nabłonka. W komórkach mięśniowych mają ↳ Filamenty aktynowe (mikrofilamenty) - cienkie włókienka Dieć wewne trama tworque zbudowane aktyny, komórek, umożliwiające komórce zmianę kształtu. kurczenia ruchach cytoplazmy, 3 włókienkami się. Odgrywają istotną rolę 2 ↳ ruch cyrkulacying xachodzi się kilka mniejszych się cytozolu między nimi; rax W mechaniczne wakuol, ↳s ruch pulsacying odbywa się zdomość ruch cytoplazmy ↳ ruch rotacying polega na przemieszczaniu się cytozou jednym kierunku wokół centralnie umieszczonej wakuoli; nawet całych komórkach (np. ameba).. z W komórkach, w مال ( których znajduje t polega na przemieszczaniu naprzemiennie raz w drugim kierunku wokół wakuoli. w jednym, siateczka średplazmałyczna ↳s retikulum endoplazmatyczne to buoniasty system kanalików, pęcherzynów hib uptern udział W transporcie biorących ↳> Wyróżniamy о دا wewnątrz komórkowym różnych substancji izolacji przeciwstawnych procesów metabolicznych zachodzących W różnych obszarach cytozolu.. dwa rodzaje siateczek śródplazmatycznych: * siateczka śródplazmatyczna szorstka (z rybosomami na bierze udział ↳ zbudowane białka; ↳ tworka je ↳moga rybosomy W komórkach wydzielnickych trusthi skybko rosnących * biateczka śródplazmatyczna gładka (bez rybosomów na błoniel- uczestniczy głównie w syntezie lipidów. Duże jej komórkach kory nadnerczy, pię steroidowe. Ponadto ilości znajdują gdzie powstają hormony uczestniczy w neutralizowaniu toksycznych substangi (bądź szkodliwych związków chemicznych) np. leków. zw 60% W oraz leżeć błonie) biosyntezie biatka. Obficie występuje komórkach przyłączone do dwie podjednostki; W * RNA, resztę stanowią W cytoplarmie lub być wordecaki śródplazmatycemej szorstkiej; duria podjednostka mata podjednostka ↳biora udzia ↳> występują także ↳ współczynnik sedymentayi!- określa w biosynterie białka, W mitochondrium i chloroplastach; szybkość odpadania on cząsteczek W roztworze podczas prokariotycznej wynosi 705, a dla eukariotycznej 8057. wirowania. Dla komórki aparat Golgiego ↳s Aparat Golgiego to struktury błoniaste (cysterny), wygięte łukowato, ułożone otoczone pęcherzykami jedna na druga, różnej wielkości. ↳ Gromadzi wydzieliny być dodawane Zachodzi lizosomów. ↳> Aparat Golgiego bienve pozostając W ścisłym i produkty syntery. ↳ W cysternach diktiosomów odbywa się przetwarzanie, sortowanie, modyfikowanie substancji: białek, lipidów. Moga tu lub X uzanteczek fosforamowe tu także udział zwiazku √) usuwane grupy synteza polisacharydów i formowanie w transporcie wewnatrz komórkowym, retikulum z endoplazmatycznym, lixosomami blona komórkowa (plazmolema). 3 lizosomy ↳ Lizosomy to pęcherzyki. lipidowo - białkową, xawierające enxymy hydrolityczne. otoczone pojedyńcka błona Funkya: trawienie 1: trawienie wewnatix komórkowe peroksysomy i glioksysomy ↳ Peroksysomy występują w komórkach zwierzęcych. Sa to pęcherzyki otoczone pojedyńcza błoną. Zawierają oksydazy m.in. katalaze, rozkładająca hadtlenek wodoru H₂O₂. is Glioksysomy występują w przypominaja lipidy w w komórkach roślinnych. Budowa peroksypomy. Ich enzymy przekształcają cukry. . L ORGANELLE POLAUTONOMICZNE L teoria endosymbiozy Mitochondria plastydy pochodňa od komórek prokario tycznych, przez komórkę organizmu które xostały wchłonięte swojego gospodarza ponad miliard lat temu. Komórki bakterii ↳ nie uległy strawieniu, a komórka gospodarza pewnego rodzaju symbiozę. plasty dów do Argumenty, potwierdzające słuszność * sposób powstawania nowych mitochondriów турошу dla * podobne wymiary komórek prokariotycznych mitochondriow i chloroplastów; komórek teorii: utworzyły z * podobieństwo budowy i wymiarów rybosomów funkcjonujących obrębie mitochondriów W do rybosomów komórek prokariotycznych; przemieszczania się DNA jądra komórki * możliwość L> Organelle półautonomiczne - organelle jadra komórkowego, jednak nawierające oraz rybosomy. i chloroplastow prokariotycznych, ten. przez podział; oraz Z J plastydów mitochondriów i będace pod kontrola własny material genetycamy mitochondrium ↳budowa را ↳s funkce: matriks *bierze WHYME udział (cykl Krebsa gromadzi energię * grzebień mitochondrialny jest tworzony pixex błonę wewnętrana mitochondrium, * matrix -xawiera rybosomy, DNA najwięcej gdzie (np. komórki buona zewnetrzna W W -buona grzebień mitochondrialy mitochondriów znajduje się zapotrzebowanie na wewnę, trama procesach oddychania wewna trakomórkowego Tańcuch oddechowyli mięśnia serc postaci wypokoenergetycznych wiązań ATP ercowego). етхуту. w tych komórkach en engię jest największe plastydy rodzaje *chloroplast: - posiada zielony barwnik - chlorofil; - wytwarza związki warunkuje proves fotosyntery; nadaje zieloną barwę liściom, todygom; را - i funkcje plastydów. *chromoplast: zawiera barwniki karotenoidowe (żółty- ksantofil, pomarańczowo- karoten); czerwony nadaje barwę nasionom, kwiatom owo.com roślin; * leukoplant ma W nie zawiera żadnych barwników jest bezbarwny); zdolność W organiczne proceale fotosyntexy, ↳ budowa chloroplastu: do magazynowania materiałów xapasowych. postaci: białek, lipidów, cukrów/ jednak głównie jest to skrobia stroma blona zewnętrama tylakoidy stromy blona wewne trama tylakoidy gran *stroma to koloidalna macier chloroplastu zawierająca DNA, rybosomy i entymy; L rasteczki *tylakoidy gran to system błoniastych woreczków, włożonych tzw. grana (story rożnej wysokość) i chlorofil, ba enzymy jeden na drugim w W ich biony wbudowane * tylakoidy stromy to pojedyńcze kanaliki łączące tylakoidy gran. INNE SKŁADNIKI KOMORKI wakuola ما is występuje komórkach roślinnych; L3 wakuola jest wypełniona sokiem komórkowym otoczona pojedynczą (wakuolarnym) i otoczona biona lipidowo-białkowa trw tonoplanteml m.ch. W ze soba P ↳ Co xawiera sok komórkowy? (Co gromadzi wakuola?) * woda; * związki organiczne nieorganiczne; ciała state (rafidy- pojedyńcze pęczki np. szczawianu wapnia, druxy - skomplikowane respoły krystaliczneli * alkaloidy-madaja gozki i cierpki smak, silnie oddziaływują na.. układ nerwowy np. morfina, пр. 71 ↳ kofeina, nikotyna, chinina (leczenie malari); oraz * glikozydy - nadają barwę owocom (żółte flawony, czerwone, niebieskie ↳ funkcje wakuoli: * utrzymuje turgor (jędmość komórki); antocyjamy); * garbniki - stanowia mechanizm patogenami li roślinoxercami, * olejki eteryczne - odstraszają lub xachęcaja do zjedzenia. rośliny.... - * komórka grzybowa - chityna; komórka roślinna - celulozal; kwiatom roślin. lub fioletowe ochionny * ściana * sciana * przechowuje substancje zapasowe; * gromadzi materiały zapasowe, wydaling * przechowuje substancje toksyczne. ściana komorkowa występuje u bakterii, grzybów i roślin; is ścianę komórkowa w poszczególnych komórkach budują komorka bakterii - mureina, pierwotna (celuloxa + pektyny) wtorna roślin przed ↳ Budowa ściany komórkowej w komórce roślimej: *blaszka środkowa To i wydzieliny; 3 błona komórkowa دا modyfikacje ścian wtórnych: * inkrustaga (wysycanie) - wnikanie substangi chemicznych w głąb ściany komórkowej. P lignina (drewnik) - powoduje twardnienie ściany komórkowej krzemionka (SiO₂), wzmacnia roślinę i zwiększa jej roślinożerców; odporność ma atak patogenow * adkrustayal (powlekanie) - odkładanie pię substancji chemicznych na powierzchni ściany komórkowej: - związki o charaktere truszczowym np. suberyna- chroni rośling pred utrata wody, uszkodzeniami przegrzaniem; kutykulall - chroni przed mechanicznymi i wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych oraz nadmiernym parowaniem parowaniem wody; polisacharydy np. śluzy wytwarzane przez nasiona haw i pigwy, chiona wodę; gumy wydzielane przez drzewa w miejscach zranień Imp guma araboka POŁACZENIA MIĘDZY KOMÓRKOWE silnie spaja soba komórki roślinne środkowa znajdująca się między ścianami pienwotnymi substancji pektynowych. i jest zbudowana Sasiadujące blaszka tych komórek 1 boba komórki roślinne kontaktuja się Sasiadujące te ze soba cytozolu, taurace pomoca plasmodesm. Sa to cienkie pasma biateczki śróduplazmatyczne obydwu komórek. Poza tym umożliwiają transport niektórych związków, m. in. fosfolipidów, aminokwasów i kwasów nukleinowych. I zwierząt połączenia międzykomórkowe występują licznie nabłonkach wyścielających wewnę, trane powierzchnie jam ciała narxadów, np. w nabłonku jelita. Wyróżnia się trzy rodzaje połączeń: połączenia zamykające, desmosomy, połączenia szczelinowe (koneksomy). i W