Systematyka i budowa mięczaków
Mięczaki to typ zwierząt o miękkim, niesegmentowanym ciele, należący do tkankowców trójwarstwowych, pierwoustych i celomatycznych. Do mięczaków należą trzy główne gromady: małże, ślimaki i głowonogi. Gdzie żyją mięczaki? Występują one głównie w wodach słonych, rzadziej w słodkich, a niektóre ślimaki przystosowały się do życia na lądzie.
Mięczaki budowa charakteryzuje się podziałem ciała na głowę (z wyjątkiem małży), nogę oraz worek trzewiowy. U głowonogów głowa przekształcona jest w ramiona i lejek. Większość mięczaków wykazuje symetrię dwuboczną, z wyjątkiem asymetrycznych ślimaków.
Vocabulary: Anabioza - stan organizmu charakteryzujący się znacznym spowolnieniem procesów życiowych, umożliwiający przetrwanie niekorzystnych warunków środowiskowych.
Ciało mięczaków pokryte jest nabłonkiem, którego zewnętrzna warstwa tworzy płaszcz. W płaszczu znajdują się gruczoły wydzielające śluz oraz substancje tworzące muszlę. Muszla, obecna u większości mięczaków (z wyjątkiem niektórych głowonogów), pełni funkcję ochronną przed urazami mechanicznymi i stanowi szkielet zewnętrzny.
Highlight: Muszla rośnie wraz ze zwierzęciem i umożliwia ślimakom lądowym przejście w stan anabiozy podczas suszy.
Muszla zbudowana jest z węglanu wapnia i konchioliny. U głowonogów może być całkowicie zredukowana lub ukryta w płaszczu jako szczątkowy szkielet wewnętrzny.
Example: Najpopularniejsze mięczaki to ślimak winniczek, małż omułek jadalny i głowonóg ośmiornica zwyczajna.
Budowa poszczególnych grup mięczaków różni się znacząco:
- Ślimaki posiadają muszlę, nogę, czułki i wyraźnie wyodrębnioną głowę.
- Małże mają dwie połówki muszli, nogę i charakterystyczne syfony: wpustowy i wypustowy.
- Głowonogi wyróżniają się obecnością ramion otaczających głowę, dobrze rozwiniętych oczu i lejka.
Definition: Syfony u małży to rurkowate struktury służące do pobierania wody z pokarmem (syfon wpustowy) i usuwania produktów przemiany materii (syfon wypustowy).
Znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka jest ogromne. Stanowią one ważne ogniwo w łańcuchach pokarmowych, a niektóre gatunki są cenione jako źródło pożywienia lub surowiec do produkcji ozdób.
