Rodzaje i etapy oddychania komórkowego

Istnieją dwa główne rodzaje oddychania komórkowego:

1. Z udziałem tlenu $oddychanie tlenowe$
2. Bez udziału tlenu: Fermentacja - niecałkowite utlenienie substratu organicznego Oddychanie beztlenowe - całkowite utlenienie substratu organicznego

Definition: Fermentacja to proces beztlenowego rozkładu substancji organicznych, prowadzący do niepełnego utlenienia substratu.

Etapy oddychania tlenowego obejmują:

1. Glikolizę - zachodzącą w cytozolu
2. Reakcję pomostową - przebiegającą w matrix mitochondriów
3. Cykl Krebsa - zachodzący w matrix mitochondriów
4. Łańcuch oddechowy - zachodzący w wewnętrznej błonie mitochondriów

Example: Oddychanie tlenowe reakcja: C6H12O6 + 6O2 -> 6CO2 + 6H2O + Energia

Glikoliza to pierwszy etap oddychania komórkowego, zachodzący w cytozolu. Jej głównym substratem jest glukoza, a produktami są pirogronian, ATP i NADH.

Highlight: W glikolizie powstają 2 cząsteczki ATP na drodze fosforylacji substratowej.

Reakcja pomostowa i cykl Krebsa

Reakcja pomostowa to kluczowy etap łączący glikolizę z cyklem Krebsa. Zachodzi ona w matrix mitochondrialnym i obejmuje trzy główne procesy:

1. Dekarboksylację pirogronianu
2. Utlenienie pirogronianu z jednoczesnym powstaniem NADH
3. Przyłączenie koenzymu A

Vocabulary: Dekarboksylacja to proces, w którym z cząsteczki organicznej odłączana jest grupa karboksylowa w postaci CO2.

Cykl Krebsa, znany również jako cykl kwasu cytrynowego, jest serią reakcji biochemicznych zachodzących w matrix mitochondrialnym. Główne substraty to acetylo-CoA i szczawiooctan, a produkty obejmują CO2, NADH, FADH2 i ATP.

Highlight: W cyklu Krebsa powstają ważne nośniki elektronów: NADH i FADH2, które są wykorzystywane w łańcuchu oddechowym.

Produkty cyklu Krebsa mają różne losy:

• NADH i FADH2 trafiają do łańcucha oddechowego
• CO2 jest usuwany z organizmu

Łańcuch oddechowy i bilans energetyczny

Łańcuch oddechowy to końcowy etap oddychania tlenowego, zachodzący w wewnętrznej błonie mitochondrialnej. W tym procesie:

• Kompleksy białkowe odbierają elektrony od NADH i FADH2
• Ostatni kompleks przenosi elektrony na tlen, tworząc wodę
• Energia elektronów jest wykorzystywana do aktywnego transportu protonów H+ z matrix do przestrzeni międzybłonowej, tworząc gradient protonowy
• Gradient protonowy napędza syntazę ATP, prowadząc do fosforylacji oksydacyjnej

Highlight: Łańcuch oddechowy jest głównym źródłem ATP w oddychaniu tlenowym.

Bilans energetyczny oddychania komórkowego:

• Utlenienie jednej cząsteczki NADH daje 2,5 cząsteczki ATP
• Utlenienie jednej cząsteczki FADH2 daje 1,5 cząsteczki ATP

Example: Całkowity zysk energetyczny z utlenienia jednej cząsteczki glukozy może wynosić 26-28 cząsteczek ATP.

Produkty końcowe łańcucha oddechowego:

• H2O - usuwana z organizmu lub wykorzystywana przez organizm
• ATP - główne źródło energii dla procesów komórkowych

Energy Balance and Final Products

This section summarizes the energy yield from cellular respiration.

Highlight: One NADH molecule generates 2.5 ATP molecules, while one FADH₂ produces 1.5 ATP molecules.

Definition: The total energy yield from one glucose molecule through complete aerobic respiration is 26-28 ATP molecules.

The final products and their fates in the organism are detailed, completing the understanding of cellular respiration.

Podstawy oddychania komórkowego

Oddychanie komórkowe to proces utleniania biologicznego, w którym substancje organiczne są rozkładane z wydzieleniem energii. Jest to przykład katabolizmu, czyli rozpadu związków organicznych na prostsze związki nieorganiczne.

Energia w komórce jest magazynowana w postaci ATP, które powstaje na dwa główne sposoby:

1. Fosforylacja substratowa
2. Fosforylacja chemiosmotyczna, która obejmuje: Fosforylację oksydacyjną $oddychanie komórkowe$ Fosforylację fotosyntetyczną $fotosynteza$

Highlight: Mitochondrium to kluczowy organellum w procesie oddychania komórkowego.

Budowa mitochondrium obejmuje:

• Błonę zewnętrzną
• Przestrzeń międzybłonową
• Błonę wewnętrzną z grzebieniami mitochondrialnymi
• Matrix mitochondrialny

Vocabulary: Matrix mitochondrialny to wewnętrzna przestrzeń mitochondrium, gdzie zachodzą kluczowe reakcje oddychania komórkowego.