Otwórz aplikację

Przedmioty

Budowa i Funkcje Organeli Komórkowych - Lekcja 1 Klasy Liceum

64

0

A

Anna Dyrbuś

14.10.2025

Biologia

Organelle komórkowe - 1 klasa liceum

2197

14 paź 2025

7 strony

Budowa i Funkcje Organeli Komórkowych - Lekcja 1 Klasy Liceum

A

Anna Dyrbuś

@ank2211

Organelle komórkowe to wyspecjalizowane struktury znajdujące się w komórkach eukariotycznych,... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
1 / 7

<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Organelle komórkowe i ich rodzaje

Komórka eukariotyczna zawiera wiele różnych organelli komórkowych, które współpracują ze sobą jak zespół w fabryce. Każde organellum pełni określone funkcje, dzięki czemu komórka może żyć i działać prawidłowo.

Wśród najważniejszych organelli znajduje się retikulum endoplazmatyczne, które występuje w dwóch formach. Retikulum endoplazmatyczne szorstkie (RER) jest połączone z rybosomami i odpowiada za syntezę białek przeznaczonych na eksport oraz enzymów. Z kolei retikulum endoplazmatyczne gładkie (RES) syntezuje lipidy, neutralizuje szkodliwe substancje i magazynuje jony wapnia.

System błon retikulum w postaci spłaszczonych cystern i kanalików znacząco zwiększa powierzchnię komórki. Dodatkowo pozwala na jednoczesne zachodzenie przeciwstawnych procesów i tworzy kanały wewnętrznej łączności w komórce.

💡 Retikulum endoplazmatyczne można porównać do systemu transportowego w komórce - podobnie jak metro w dużym mieście, pozwala na szybkie przemieszczanie substancji pomiędzy różnymi częściami komórki.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Rybosomy - fabryki białek

Rybosomy to kompleksy białek z kwasami nukleinowymi (RNA), które są odpowiedzialne za syntezę białek w komórce. W przeciwieństwie do innych organelli, rybosomy nie są otoczone błoną. Występują w różnych lokalizacjach: na siateczce śródplazmatycznej szorstkiej, w mitochondrium, cytoplazmie i chloroplaście.

Każdy rybosom składa się z dwóch podjednostek różnej wielkości. Ich klasyfikacja opiera się na współczynniku sedymentacji (szybkości opadania cząstek podczas wirowania), mierzonym w jednostkach zwanych stałymi Strindberga.

W komórce istnieją różne typy rybosomów, które produkują odmienne rodzaje białek. Rybosomy wolne wytwarzają białka cytozolu, jąder i białka błonowe. Z kolei rybosomy na siateczce śródplazmatycznej produkują białka na eksport oraz białka dla chloroplastów, lizosomów, peroksysomów i wakuoli litycznych.

💡 Czy wiesz? Przeciętna komórka eukariotyczna może zawierać nawet miliony rybosomów, co pokazuje jak ważna jest ciągła produkcja białek dla funkcjonowania komórki!


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Aparat Golgiego

Aparat Golgiego to kolejne ważne organellum, które przypomina stos spłaszczonych cystern. Pełni on kluczową rolę w modyfikacji, sortowaniu i dystrybucji substancji wytwarzanych przez komórkę.

Po syntezie w retikulum endoplazmatycznym, białka i lipidy trafiają do aparatu Golgiego. Tam przechodzą chemiczne modyfikacje, takie jak dodawanie grup cukrowych czy lipidowych, które nadają im ostateczną funkcję i przeznaczenie.

Aparat Golgiego działa jak centrum sortowania paczek - kieruje zmodyfikowane cząsteczki do odpowiednich miejsc w komórce lub przygotowuje je do wydzielenia na zewnątrz.

💡 Aparat Golgiego możesz wyobrazić sobie jako urząd pocztowy komórki - odbiera, sortuje i wysyła "paczki" z substancjami dokładnie tam, gdzie są potrzebne.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Lizosomy, peroksysomy i glioksysomy

Lizosomy to niewielkie pęcherzyki otoczone pojedynczą błoną białkowo-lipidową. Występują głównie w komórkach zwierzęcych i niektórych protistów. Zawierają enzymy, które rozkładają złożone związki na prostsze. Co ciekawe, enzymy lizosomalne działają najefektywniej przy kwaśnym pH=5, które jest utrzymywane przez pompy protonowe transportujące jony wodoru do wnętrza organellum.

Peroksysomy to również małe pęcherzyki z jedną błoną, ale w przeciwieństwie do lizosomów występują we wszystkich komórkach eukariotycznych. Powstają z siateczki śródplazmatycznej gładkiej. Zawierają enzymy takie jak katalaza i oksydaza, które są produkowane w wolnych rybosomach. Ich główną funkcją jest neutralizacja toksycznego nadtlenku wodoru, który powstaje podczas procesów utleniania.

Glioksysomy występują wyłącznie u roślin, szczególnie w tkankach nasion magazynujących lipidy. Zawierają enzymy, które przekształcają lipidy w cukry podczas kiełkowania, zapewniając energię młodej roślinie.

💡 Funkcje organelli komórkowych można porównać do pracy zespołu: lizosomy to ekipa sprzątająca, peroksysomy to zespół ochrony przed toksycznymi substancjami, a glioksysomy to specjaliści od przekształcania zapasów energii.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Wakuola - wszechstronna struktura roślinna

Wakuola to duży pęcherzyk wypełniony płynem i otoczony błoną zwaną tonoplastem. Ta charakterystyczna struktura występuje głównie u roślin, grzybów i niektórych protistów. Płyn wypełniający wakuolę nazywamy sokiem komórkowym.

Wakuole powstają z siateczki śródplazmatycznej, aparatu Golgiego lub przez podział istniejących wakuoli. U roślin i grzybów zawierają one enzymy hydrolityczne, podobnie jak lizosomy w komórkach zwierzęcych.

Funkcje wakuoli są niezwykle wszechstronne. Odpowiadają za trawienie wewnątrzkomórkowe, przechowywanie związków organicznych i degradację niepotrzebnych struktur w starzejącej się komórce. Szczególnie ważną rolą jest utrzymanie turgoru, czyli odpowiedniego stopnia uwodnienia komórki, co zapewnia sztywność tkankom roślinnym.

💡 Wyobraź sobie wakuolę jako wielofunkcyjny magazyn komórki - przechowuje zapasy, neutralizuje toksyny i utrzymuje odpowiednie ciśnienie wewnątrz komórki, podobnie jak balon wypełniony wodą utrzymuje swój kształt.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Mitochondrium - elektrownia komórki

Mitochondrium to organellum o owalnym lub kulistym kształcie, o wielkości 2-9 μm, znane jako centrum energetyczne komórki. Jest odpowiedzialne za proces oddychania tlenowego, podczas którego powstaje ATP - uniwersalna waluta energetyczna komórki.

Ilość mitochondriów w komórce zależy od jej aktywności metabolicznej. Komórki mięśnia sercowego czy wątroby, które mają duże zapotrzebowanie na energię, zawierają ich szczególnie dużo.

Budowa mitochondrium jest wyjątkowa - posiada dwie błony: zewnętrzną (gładką i przepuszczalną dla wielu cząsteczek) oraz wewnętrzną (silnie pofałdowaną, tworzącą grzebienie mitochondrialne). Te pofałdowania znacząco zwiększają powierzchnię, na której zachodzą reakcje oddychania komórkowego. Wnętrze mitochondrium, zwane matriksem, zawiera białka enzymatyczne, rybosomy oraz koliste cząsteczki DNA.

💡 Czy wiesz, że mitochondria mają własny DNA i rybosomy? Ta cecha potwierdzała teorię endosymbiozy, według której mitochondria były kiedyś niezależnymi bakteriami, które weszły w symbiozę z większymi komórkami!


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Plastydy - różnorodne organella roślinne

Plastydy to charakterystyczne organella występujące u roślin i niektórych protistów. Powstają one z proplastydów i mogą przekształcać się w różne typy plastydów w zależności od potrzeb komórki.

Wnętrze plastydów wypełnione jest gęstym roztworem zwanym stromą, która zawiera DNA, związki rozpuszczalne, ziarna skrobi, plastoglobule (krople tłuszczu) i fitoferrytynę (białko magazynujące żelazo). Najważniejszymi rodzajami plastydów są:

Chloroplasty - zawierają chlorofil i przeprowadzają fotosyntezę, przekształcając energię słoneczną w energię chemiczną. Chromoplasty - magazynują barwniki inne niż chlorofil, nadając kolorowe barwy kwiatom i owocom. Leukoplasty - bezbarwne plastydy magazynujące substancje zapasowe, głównie skrobię. Etioplasty - plastydy roślin rosnących w ciemności, które mogą przekształcić się w chloroplasty po ekspozycji na światło.

💡 Plastydy są jak wielofunkcyjne narzędzia w komórce roślinnej - chloroplasty to solarne panele energetyczne, chromoplasty to dekoratorzy, a leukoplasty to magazynierzy zapasów energii!



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Biologia

2197

14 paź 2025

7 strony

Budowa i Funkcje Organeli Komórkowych - Lekcja 1 Klasy Liceum

A

Anna Dyrbuś

@ank2211

Organelle komórkowe to wyspecjalizowane struktury znajdujące się w komórkach eukariotycznych, które pełnią określone funkcje. Każde organellum ma swoją unikalną budowę i zadania, dzięki którym komórka może prawidłowo funkcjonować. Poznanie organelli komórkowych i ich funkcji jest kluczowe dla zrozumienia podstaw biologii... Pokaż więcej


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Organelle komórkowe i ich rodzaje

Komórka eukariotyczna zawiera wiele różnych organelli komórkowych, które współpracują ze sobą jak zespół w fabryce. Każde organellum pełni określone funkcje, dzięki czemu komórka może żyć i działać prawidłowo.

Wśród najważniejszych organelli znajduje się retikulum endoplazmatyczne, które występuje w dwóch formach. Retikulum endoplazmatyczne szorstkie (RER) jest połączone z rybosomami i odpowiada za syntezę białek przeznaczonych na eksport oraz enzymów. Z kolei retikulum endoplazmatyczne gładkie (RES) syntezuje lipidy, neutralizuje szkodliwe substancje i magazynuje jony wapnia.

System błon retikulum w postaci spłaszczonych cystern i kanalików znacząco zwiększa powierzchnię komórki. Dodatkowo pozwala na jednoczesne zachodzenie przeciwstawnych procesów i tworzy kanały wewnętrznej łączności w komórce.

💡 Retikulum endoplazmatyczne można porównać do systemu transportowego w komórce - podobnie jak metro w dużym mieście, pozwala na szybkie przemieszczanie substancji pomiędzy różnymi częściami komórki.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rybosomy - fabryki białek

Rybosomy to kompleksy białek z kwasami nukleinowymi (RNA), które są odpowiedzialne za syntezę białek w komórce. W przeciwieństwie do innych organelli, rybosomy nie są otoczone błoną. Występują w różnych lokalizacjach: na siateczce śródplazmatycznej szorstkiej, w mitochondrium, cytoplazmie i chloroplaście.

Każdy rybosom składa się z dwóch podjednostek różnej wielkości. Ich klasyfikacja opiera się na współczynniku sedymentacji (szybkości opadania cząstek podczas wirowania), mierzonym w jednostkach zwanych stałymi Strindberga.

W komórce istnieją różne typy rybosomów, które produkują odmienne rodzaje białek. Rybosomy wolne wytwarzają białka cytozolu, jąder i białka błonowe. Z kolei rybosomy na siateczce śródplazmatycznej produkują białka na eksport oraz białka dla chloroplastów, lizosomów, peroksysomów i wakuoli litycznych.

💡 Czy wiesz? Przeciętna komórka eukariotyczna może zawierać nawet miliony rybosomów, co pokazuje jak ważna jest ciągła produkcja białek dla funkcjonowania komórki!


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Aparat Golgiego

Aparat Golgiego to kolejne ważne organellum, które przypomina stos spłaszczonych cystern. Pełni on kluczową rolę w modyfikacji, sortowaniu i dystrybucji substancji wytwarzanych przez komórkę.

Po syntezie w retikulum endoplazmatycznym, białka i lipidy trafiają do aparatu Golgiego. Tam przechodzą chemiczne modyfikacje, takie jak dodawanie grup cukrowych czy lipidowych, które nadają im ostateczną funkcję i przeznaczenie.

Aparat Golgiego działa jak centrum sortowania paczek - kieruje zmodyfikowane cząsteczki do odpowiednich miejsc w komórce lub przygotowuje je do wydzielenia na zewnątrz.

💡 Aparat Golgiego możesz wyobrazić sobie jako urząd pocztowy komórki - odbiera, sortuje i wysyła "paczki" z substancjami dokładnie tam, gdzie są potrzebne.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Lizosomy, peroksysomy i glioksysomy

Lizosomy to niewielkie pęcherzyki otoczone pojedynczą błoną białkowo-lipidową. Występują głównie w komórkach zwierzęcych i niektórych protistów. Zawierają enzymy, które rozkładają złożone związki na prostsze. Co ciekawe, enzymy lizosomalne działają najefektywniej przy kwaśnym pH=5, które jest utrzymywane przez pompy protonowe transportujące jony wodoru do wnętrza organellum.

Peroksysomy to również małe pęcherzyki z jedną błoną, ale w przeciwieństwie do lizosomów występują we wszystkich komórkach eukariotycznych. Powstają z siateczki śródplazmatycznej gładkiej. Zawierają enzymy takie jak katalaza i oksydaza, które są produkowane w wolnych rybosomach. Ich główną funkcją jest neutralizacja toksycznego nadtlenku wodoru, który powstaje podczas procesów utleniania.

Glioksysomy występują wyłącznie u roślin, szczególnie w tkankach nasion magazynujących lipidy. Zawierają enzymy, które przekształcają lipidy w cukry podczas kiełkowania, zapewniając energię młodej roślinie.

💡 Funkcje organelli komórkowych można porównać do pracy zespołu: lizosomy to ekipa sprzątająca, peroksysomy to zespół ochrony przed toksycznymi substancjami, a glioksysomy to specjaliści od przekształcania zapasów energii.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Wakuola - wszechstronna struktura roślinna

Wakuola to duży pęcherzyk wypełniony płynem i otoczony błoną zwaną tonoplastem. Ta charakterystyczna struktura występuje głównie u roślin, grzybów i niektórych protistów. Płyn wypełniający wakuolę nazywamy sokiem komórkowym.

Wakuole powstają z siateczki śródplazmatycznej, aparatu Golgiego lub przez podział istniejących wakuoli. U roślin i grzybów zawierają one enzymy hydrolityczne, podobnie jak lizosomy w komórkach zwierzęcych.

Funkcje wakuoli są niezwykle wszechstronne. Odpowiadają za trawienie wewnątrzkomórkowe, przechowywanie związków organicznych i degradację niepotrzebnych struktur w starzejącej się komórce. Szczególnie ważną rolą jest utrzymanie turgoru, czyli odpowiedniego stopnia uwodnienia komórki, co zapewnia sztywność tkankom roślinnym.

💡 Wyobraź sobie wakuolę jako wielofunkcyjny magazyn komórki - przechowuje zapasy, neutralizuje toksyny i utrzymuje odpowiednie ciśnienie wewnątrz komórki, podobnie jak balon wypełniony wodą utrzymuje swój kształt.


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Mitochondrium - elektrownia komórki

Mitochondrium to organellum o owalnym lub kulistym kształcie, o wielkości 2-9 μm, znane jako centrum energetyczne komórki. Jest odpowiedzialne za proces oddychania tlenowego, podczas którego powstaje ATP - uniwersalna waluta energetyczna komórki.

Ilość mitochondriów w komórce zależy od jej aktywności metabolicznej. Komórki mięśnia sercowego czy wątroby, które mają duże zapotrzebowanie na energię, zawierają ich szczególnie dużo.

Budowa mitochondrium jest wyjątkowa - posiada dwie błony: zewnętrzną (gładką i przepuszczalną dla wielu cząsteczek) oraz wewnętrzną (silnie pofałdowaną, tworzącą grzebienie mitochondrialne). Te pofałdowania znacząco zwiększają powierzchnię, na której zachodzą reakcje oddychania komórkowego. Wnętrze mitochondrium, zwane matriksem, zawiera białka enzymatyczne, rybosomy oraz koliste cząsteczki DNA.

💡 Czy wiesz, że mitochondria mają własny DNA i rybosomy? Ta cecha potwierdzała teorię endosymbiozy, według której mitochondria były kiedyś niezależnymi bakteriami, które weszły w symbiozę z większymi komórkami!


<h2 id="wymieorganellekomrkowe">Wymień organelle komórkowe</h2>
<p>Organelle komórkowe to:</p>
<ul>
<li>RER/RES</li>
<li>Rybosomy</li>
<li>

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Plastydy - różnorodne organella roślinne

Plastydy to charakterystyczne organella występujące u roślin i niektórych protistów. Powstają one z proplastydów i mogą przekształcać się w różne typy plastydów w zależności od potrzeb komórki.

Wnętrze plastydów wypełnione jest gęstym roztworem zwanym stromą, która zawiera DNA, związki rozpuszczalne, ziarna skrobi, plastoglobule (krople tłuszczu) i fitoferrytynę (białko magazynujące żelazo). Najważniejszymi rodzajami plastydów są:

Chloroplasty - zawierają chlorofil i przeprowadzają fotosyntezę, przekształcając energię słoneczną w energię chemiczną. Chromoplasty - magazynują barwniki inne niż chlorofil, nadając kolorowe barwy kwiatom i owocom. Leukoplasty - bezbarwne plastydy magazynujące substancje zapasowe, głównie skrobię. Etioplasty - plastydy roślin rosnących w ciemności, które mogą przekształcić się w chloroplasty po ekspozycji na światło.

💡 Plastydy są jak wielofunkcyjne narzędzia w komórce roślinnej - chloroplasty to solarne panele energetyczne, chromoplasty to dekoratorzy, a leukoplasty to magazynierzy zapasów energii!

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

64

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Podobne notatki

Funkcje i skład cytoplazmy

Zrozumienie roli cytoplazmy i jej składników, takich jak wakuole, mitochondria, lizosomy oraz siateczka endoplazmatyczna. Dowiedz się, jak te organelle współpracują w procesach komórkowych, w tym syntezie białek i transportowaniu substancji. Idealne dla studentów biologii i nauk przyrodniczych.

BiologiaBiologia
1

Rozmnażanie Glonów

Zrozumienie procesu rozmnażania glonów, w tym cyklu życia sporofitu i gametofitu. Notatka omawia kluczowe etapy, takie jak mejoza, powstawanie zygoty oraz różnorodność glonów, w tym zielenic i krasnorostów. Idealna dla uczniów biologii przygotowujących się do egzaminów.

BiologiaBiologia
4

Budowa i Funkcje Komórek

Zgłębiaj tajniki budowy i funkcji komórek, w tym różnice między komórkami prokariotycznymi i eukariotycznymi, ich specjalizację oraz organizację wewnętrzną. Dowiedz się o organellach, takich jak mitochondria i chloroplasty, oraz o znaczeniu przedziałów komórkowych w procesach metabolicznych. Idealne dla studentów biologii i cytologii.

BiologiaBiologia
8

Anatomia i Tkanki Roślinne

Zgłębiaj strukturę i funkcje tkanek roślinnych, w tym epiderma, korki oraz tkanki twórcze. Dowiedz się o merysystemach, ich roli w wzroście roślin oraz mechanizmach zamykania aparatów szparkowych. Idealne dla uczniów na poziomie rozszerzonym, którzy chcą zrozumieć anatomię roślin i ich fizjologię.

BiologiaBiologia
1

Ewolucja roślin lądowych

Zrozumienie ewolucji roślin lądowych, ich cech oraz rozmnażania. Notatka omawia różnice między roślinami pierwotnie wodnymi a lądowymi, ich autotrofizm, budowę komórek oraz procesy rozmnażania. Idealna dla studentów biologii. Typ: podsumowanie.

BiologiaBiologia
8

Cytologia i Cykl Komórkowy

Zrozumienie cytologii i cyklu komórkowego: kluczowe pojęcia, struktura komórek, transport przez błony biologiczne oraz znaczenie mitozy. Idealne materiały do nauki przed sprawdzianem z biologii. Obejmuje tematy takie jak komórki, organelle, DNA, oraz różnice między komórkami prokariotycznymi i eukariotycznymi.

BiologiaBiologia
1

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS