Alternatywny zapis:

wewnętrznego Za utrzymanie równowagi wewnętrznej organizmu odpowiadają tzw. mechanizmy homeostatyczne Przykłady parametrów utrzymywanych w organizmie na względnie stałym poziomie: temperatura ciała (35,5-37°C) stężenie glukozy we krwi (70-140 mg/ml krwi) pH krwi (7,35-7,45) ciśnienie krwi (120/80 mm Hg) uwodnienie organizmu i stężenie soli mineralnych stężenie tlenu i dwutlenku węgla we krwi 1.2. Tkanki: nabłonkowa, mięśniowa i nerwowa Rodzaje tkanek: Tkanka nerwowa → mózg → rdzeń kręgowy → nerwy Tkanka nabłonkowa → pęcherzyki płucne → naskórek → nabłonek wyścielający jelito Tkanka mięśniowa → serce → mięśnie gładkie przewodu pokarmowego → mięśnie szkieletowe Tkanka łączna → krew → tkanka tłuszczowa → kość → ścięgno Rodzaje tkanek nabłonkowych Rodzaj tkanki Rysunek tkanki Budowa Funkcje tkanki tkanki Nabłonek jednowarstwowy płaski Nabłonek jednowarstwowy sześcienny Nabłonek jednowarstwowy walcowaty błona podstawna jądro komórkowe Płaskie komórki tworzące cienką warstwę Komórki w kształcie sześcianu Wysokie komórki w kształcie walca, niektóre mają wypustki Umożliwia transport różnych substancji np. tlenu i dwutlenku węgla Wydziela i wchłania substancje, wyściela przewody wyprowadzające różnych gruczołów Wchłania i wydziela substancje Występowanie tkanki Pęcherzyki płucne oraz włosowate naczynia krwionośne Przewody wyprowadzające gruczołów np. ślinianek, kanaliki nerkowe Żołądek, jelito cienkie Nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy Nabłonek wielowarstwowy płaski 14574674674-176 Wysokie i niskie komórki, których układ daje wrażenie wielu warstw Rodzaje tkanki mięśniowej: Wiele warstw komórek, które są coraz cieńsze Wyściela dużą część dróg oddechowych Ochrona Drogi oddechowe Powierzchnia ciała Tkanka mięśniowa - komórki mięśniowe + włókna mięśniowe = Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa buduje mięśnie szkieletowe → włókna mięśniowe są długie i cylindryczne, a jądra znajdują się na ich obrzeżach → na preparatach mikroskopijnych jest widoczne poprzeczne prążkowanie włókna → skurcze są prawie zawsze zależne od woli Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca → buduje serce → komórki mięśniowe są widlasto rozgałęzione i połączone wstawkami w przestrzenną sieć → mają 1 lub 2 jądra położone centralnie → na preparatach mikroskopijnych jest widoczne poprzeczne prążkowanie → skurcze są szybkie i niezależne od woli Tkanka mięśniowa gładka → buduje ściany narządów wewnętrznych np. jelit → komórki mięśniowe są wydłużone i zwężone na końcach → mają 1, centralnie położone jądro → brak prążkowania → skurcze są powolne, długotrwałe i niezależne od woli Tkanka nerwowa = neurony + komórki glejowe Tkanka nerwowa: neurony → są zdolne do przewodzenia impulsów nerwowych → odbierają bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego kontrolują i koordynują pracę narządów - przekazują informacje komórki glejowe → dostarczają neuronom substancji odżywczych → tworzą osłonki mielinowe wokół aksonów Budowa neuronu: jądro komórkowe dwa rodzaje wypustek: dendryty - liczne rozgałęziające się wypustki → akson - pojedyncza, długa i rozgałęziona na końcu wypustka, zazwyczaj zakończona osłonką mielinową dendryty jądro komórkowe ciało komórki nerwowej akson rozgałęzione zakończenie aksonu 1.3. Tkanka łączna Neurony - zdjęcie mikroskopowe. Tkanka łączna = komórki + substancja międzykomórkowa Rodzaje tkanek łącznych: właściwa → włóknista - tworzy ścięgna, występuje w skórze → tłuszczowa - tworzy tkankę podskórną podporowa → kostna - buduje kości → chrzestna - pokrywa nasady kości płynna → krew - wypełnia naczynia krwionośne → limfa - bierze udział w procesach odpornościowych Tkanka łączna właściwa: włóknista → włókna kolagenowe tłuszczowa - komórki wypełnione tłuszczem: → tkanka tłuszczowa żółta - magazynowanie substancji, amortyzacja i termoizolacja → tkanka tłuszczowa brunatna - termoregulacja komórki włókna kolagenowe krople tłuszczu Tkanka włóknista budująca ścięgna (rysunek i zdjęcie mikroskopowe). Tkanka łączna podporowa: chrzęstna → włókna białkowe (kolagenowe i sprężyste) → komórki w jamkach chrzęstnych kostna → dużo soli mineralnych → włókna kolagenowe jamka chrzęstna substancja międzykomórkowa komórka chrzęstna Tkanka tłuszczowa żółta budująca tkankę podskórną (rysunek i zdjęcie mikroskopowe). Budowa tkanki chrzęstnej (rysunek i zdjęcie mikroskopowe). komórki substancja międzykomórkowa kostne Tkanka kostna (rysunek i zdjęcie mikroskopowe). Tkanka łączna płynna: krew → składa się z krwinek (czerwonych i białych) oraz płytek krwi (trombocytów) limfa → zawiera dużo limfocytów Funkcje tkanki łącznej płynnej: krew → transport hormonów, substancji pokarmowych oraz tlenu → odprowadzanie końcowych produktów przemiany materii → regulacja poziomu wody, elektrolitów i temperatury → udział w procesach odpornościowych limfa → transport tłuszczów → udział w procesach odpornościowych