Budowa i funkcje komórek parzydełkowców

Budowa parzydełkowców jest stosunkowo prosta, ale wyspecjalizowana. Ich ciało składa się z dwóch głównych warstw komórek:

1. Epiderma - warstwa zewnętrzna
2. Gastroderma - warstwa wewnętrzna

Pomiędzy nimi znajduje się mezoglea, która może być substancją bezkomórkową lub zawierać komórki.

Vocabulary: Mezoglea - warstwa galaretowatej substancji oddzielająca epidermę od gastrodermy u parzydełkowców.

W skład epidermy i gastrodermy wchodzi kilka rodzajów wyspecjalizowanych komórek:

• Komórki nabłonkowo-mięśniowe - odpowiedzialne za ruchy
• Komórki parzydełkowe - służące do ataku i obrony
• Komórki nerwowe - odpowiedzialne za reakcje na bodźce
• Komórki gruczołowe - wydzielające enzymy trawienne
• Komórki interstycjalne - zdolne do przekształcania się w inne typy komórek

Highlight: Funkcje komórek parzydełkowych to przede wszystkim obrona i atak. Zawierają one pęcherzyk wypełniony jadem i długą, zwiniętą nić, która może być wystrzelona w kierunku ofiary lub napastnika.

Szkielet parzydełkowców może być wzmocniony substancją podobną do chityny lub węglanem wapnia.

Example: U koralowców szkielet jest zbudowany z węglanu wapnia, co umożliwia im tworzenie raf koralowych.

Różnorodność i czynności życiowe parzydełkowców

Przedstawiciele parzydełkowców są zróżnicowani pod względem środowiska życia i formy ciała:

1. Krążkopławy - dominuje forma meduzy, występują głównie w wodach słonych
2. Stułbiopławy - występują w wodach słonych i słodkich, mają formę polipa i meduzy
3. Kubopławy - forma meduzy o kształcie sześciennym, żyją w ciepłych wodach morskich
4. Koralowce - dominuje forma polipa, żyją w koloniach w ciepłych wodach morskich

Example: Krążkopławy przykłady to meduza chełbia modra, która tworzy duże skupiska w morzach i oceanach.

Czynności życiowe parzydełkowców obejmują:

1. Odżywianie: Chwytanie zdobyczy płatami gębowymi i czułkami Obezwładnianie ofiary parzydełkami Trawienie zewnątrzkomórkowe w jamie gastralnej Trawienie wewnątrzkomórkowe w komórkach trawiennych gastrodermy
2. Układ nerwowy: Rozproszony lub siateczkowy, złożony z komórek nerwowych epidermy i gastrodermy U meduz występują ropalia - skupiska komórek nerwowych zawierające narządy równowagi i receptory chemiczne
3. Oddychanie i osmoregulacja: Zachodzą przez całą powierzchnię ciała

Highlight: Wiele gatunków parzydełkowców żyje w symbiozie z fotosyntezującymi protistami, co zwiększa ich zdolności odżywcze.

Rozmnażanie i cykl życiowy parzydełkowców

Rozmnażanie parzydełkowców odbywa się zarówno bezpłciowo, jak i płciowo:

1. Rozmnażanie bezpłciowe: Pączkowanie - nowy osobnik rozwija się ze ściany ciała osobnika dorosłego Strobilizacja - poprzeczny podział ciała polipa na krążki, które przekształcają się w młodociane meduzy $efyry$
2. Rozmnażanie płciowe: Zapłodnienie zewnętrzne $w wodzie$ lub wewnętrzne $w ciele osobnika$ Rozwój larwy planula

Vocabulary: Planula - pływająca larwa parzydełkowców, która osiadając na podłożu przekształca się w polipa.

Przemiana pokoleń u parzydełkowców $metageneza$ obejmuje następujące etapy:

1. Dojrzałe meduzy wytwarzają gamety
2. Zapłodnienie i rozwój zygoty
3. Powstanie larwy planula
4. Osiadanie planuli i przekształcenie w polipa
5. Rozmnażanie bezpłciowe polipa
6. Powstawanie młodych meduz $efyr$ w procesie strobilizacji

Highlight: U meduzy chełbi modrej gamety powstają z komórek rozrodczych. Zapłodnienie jest zewnętrzne, a z zygoty rozwija się larwa planula.

Cykl życiowy parzydełkowców jest złożony i może się różnić u poszczególnych grup. Niektóre gatunki występują tylko w formie polipa lub tylko w formie meduzy.

Example: Stułbia pospolita występuje tylko w formie polipa, podczas gdy niektóre meduzy spędzają większość życia w formie pływającej.

Ogólna charakterystyka parzydełkowców

Parzydełkowce $Cnidaria$ to grupa prymitywnych zwierząt wodnych o tkankowej budowie ciała. Charakteryzują się promienistą symetrią ciała i obecnością specyficznych komórek parzydełkowych zwanych knidocystami.

Definicja: Parzydełkowce to dwuwarstwowe zwierzęta tkankowe o promienistej symetrii ciała, posiadające charakterystyczne komórki parzydełkowe.

Budowa parzydełkowców obejmuje dwie główne warstwy komórek:

• Epidermę - warstwę zewnętrzną
• Gastrodermę - warstwę wewnętrzną Pomiędzy nimi znajduje się mezoglea.

Highlight: Parzydełkowce występują w dwóch podstawowych formach: osiadłego polipa i pływającej meduzy.

Czynności życiowe parzydełkowców obejmują:

• Odżywianie drapieżne
• Trawienie zewnątrz- i wewnątrzkomórkowe
• Wymianę gazową przez całą powierzchnię ciała
• Rozmnażanie bezpłciowe i płciowe

Parzydełkowce dzielą się na cztery główne grupy systematyczne:

1. Stułbiopławy
2. Krążkopławy
3. Kubopławy
4. Koralowce

Przykłady parzydełkowców: Stułbia, meduza chełbia modra, osa morska, ukwiał koński, koral szlachetny.