Fizjologia płazińców

Jak oddychają płazińce? Nie posiadają one układu oddechowego. Wymiana gazowa zachodzi przez całą powierzchnię ciała. Pasożyty wewnętrzne często wykorzystują fermentację beztlenową.

Transport substancji odbywa się bez udziału układu krwionośnego, przez płyn wypełniający ciało i rozgałęzione jelita.

Układ nerwowy płazińców to typ pasmowy, składający się z:

• Dwóch zwojów nerwowych w przedniej części ciała
• Pasm nerwowych biegnących wzdłuż ciała
• Spoidł poprzecznych łączących pasma

Definition: Układ nerwowy pasmowy - typ układu nerwowego charakterystyczny dla płazińców, składający się z zwojów głowowych i pasm nerwowych.

Układ wydalniczy płazińców to typ protonefrydiów, zawierający:

• Komórki płomykowe
• Kanaliki wyprowadzające
• Pory wydalnicze

Jego funkcją jest regulacja ciśnienia osmotycznego i usuwanie zbędnych produktów przemiany materii.

Highlight: Płazińce posiadają różnorodne narządy zmysłów, w tym fotoreceptory $oczy$, chemoreceptory i włoski czuciowe.

Rozmnażanie i rozwój płazińców

Płazińce BiologHelp to organizmy obojnacze, rozmnażające się głównie płciowo. Możliwe jest zarówno zapłodnienie krzyżowe, jak i samozapłodnienie. Niektóre gatunki rozmnażają się bezpłciowo przez podział poprzeczny.

Cykle rozwojowe płazińców mogą być:

1. Proste - bez udziału żywicieli pośrednich
2. Złożone - z udziałem jednego lub więcej żywicieli pośrednich

Example: Przykładem złożonego cyklu rozwojowego jest cykl motylicy wątrobowej.

Cykl rozwojowy motylicy wątrobowej schemat obejmuje następujące etapy:

1. Składanie jaj przez dorosłą motylicę
2. Rozwój miracidium w jaju
3. Wniknięcie miracidium do ślimaka $żywiciel pośredni$
4. Rozwój sporocysty, redii i cerkarii w ślimaku
5. Opuszczenie ślimaka przez cerkarie i encystowanie na roślinach
6. Zjedzenie metacerkarii przez żywiciela ostatecznego $owca, bydło$

Vocabulary: Miracidium - pierwsza forma larwalna motylicy wątrobowej, wnikająca do organizmu ślimaka.

Cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego przebiega z udziałem dwóch żywicieli:

1. Składanie jaj przez dorosłego tasiemca w jelicie człowieka
2. Uwolnienie onkosfery z jaja w jelicie żywiciela pośredniego $świnia$
3. Rozwój wągrów w mięśniach świni
4. Zjedzenie zarażonego mięsa przez człowieka
5. Rozwój dorosłego tasiemca w jelicie człowieka

Highlight: Larwy tasiemca przybierają różne formy w zależności od gatunku i etapu rozwoju, np. onkosfera, wągier, procerkoid, plerocerkoid.

Przedstawiciele płazińców i ich znaczenie

Przedstawiciele płazińców obejmują zarówno gatunki wolno żyjące, jak i pasożytnicze:

1. Wirki - głównie wolno żyjące, np. wypławek biały
2. Przywry - pasożyty, np. motylica wątrobowa
3. Tasiemce - pasożyty, np. tasiemiec uzbrojony, tasiemiec nieuzbrojony, bruzdogłowiec szeroki

Highlight: Gdzie żyją płazińce? Wolno żyjące gatunki występują w wodach słodkich i morskich, natomiast pasożyty zasiedlają organizmy innych zwierząt, w tym człowieka.

Motylica wątrobowa żywiciel pośredni to ślimak błotniarkowaty. Dorosłe osobniki pasożytują w wątrobie owiec, bydła i czasami ludzi.

Example: Objawy tasiemca u człowieka mogą obejmować bóle brzucha, biegunkę, utratę masy ciała i niedokrwistość.

Najdłuższy tasiemiec na świecie to bruzdogłowiec szeroki, osiągający długość do 20 metrów. Jego cykl rozwojowy obejmuje dwa żywicieli pośrednich: skorupiaka i rybę.

Vocabulary: Plerocerkoid - larwa tasiemca rozwijająca się w ciele ryby, będąca formą inwazyjną dla człowieka.

Czego nie lubi tasiemiec? Tasiemce są wrażliwe na wysoką temperaturę, mrożenie oraz niektóre zioła i leki przeciwpasożytnicze.

Highlight: Profilaktyka zarażeń płazińcami obejmuje higienę osobistą, właściwe przygotowanie żywności oraz regularne odrobaczanie zwierząt domowych.

Ogólna budowa płazińców

Płazińce budowa charakteryzuje się trójwarstwowością i symetrią dwuboczną. Ciało wypełnia miąższ $parenchyma$. Wyróżniamy trzy główne grupy płazińców: wirki, przywry i tasiemce.

Highlight: Ciało płazińców pokrywa nabłonek z rzęskami i rapalitami, pełniącymi funkcję obronną.

Układ pokarmowy płazińców jest zróżnicowany w zależności od grupy:

• U wirków: otwór gębowy, gardziel, jelito środkowe
• U przywr: rozgałęzione jelito zwiększające powierzchnię chłonną
• U tasiemców: brak układu pokarmowego, wchłanianie przez powłokę ciała

Vocabulary: Rapalita - struktury w kształcie pręcików w nabłonku płazińców, pełniące funkcję obronną.

Tasiemce mają charakterystyczną budowę ciała składającą się z główki $skoleks$ z przyssawkami i haczykami, szyjki oraz członów $proglotydów$.

Example: Przykładem tasiemca jest tasiemiec uzbrojony, posiadający haczyki na główce.