Zmienność genetyczna u prokariontów
Prokarioty (bakterie) mają wyjątkowe sposoby na zwiększanie swojej zmienności genetycznej. Oprócz pionowego transferu genów (z komórki macierzystej do potomnej) stosują też poziomy transfer genów, który odbywa się między różnymi komórkami.
Koniugacja to proces, w którym jedna komórka bakteryjna przekazuje fragment swojego DNA (chromosomu lub plazmidu) do drugiej komórki. Dzięki temu komórka-biorca zyskuje nową informację genetyczną, która może być dla niej korzystna, np. oporność na antybiotyki.
Transdukcja polega na przenoszeniu fragmentu DNA z jednej komórki do drugiej za pomocą bakteriofaga (wirusa infekującego bakterie). Wirus "pakuje" fragment DNA bakterii, którą wcześniej zainfekował, i przenosi go do kolejnej komórki.
Transformacja to proces, w którym bakteria pobiera fragmenty DNA bezpośrednio ze środowiska zewnętrznego. Mogą to być zarówno plazmidy, jak i fragmenty chromosomu bakteryjnego pochodzące np. z martwych komórek.
🧪 Te trzy procesy poziomego transferu genów to główne przyczyny szybkiego rozprzestrzeniania się oporności na antybiotyki wśród bakterii!