Rozmnażanie wegetatywne i wpływ fitohormonów

Rozmnażanie wegetatywne roślin to proces, w którym nowe osobniki powstają z części rośliny macierzystej bez udziału komórek rozrodczych. Polega ono na wytwarzaniu zmodyfikowanych pędów, takich jak kłącza, bulwy, cebule i rozłogi, lub przez rozmnóżki.

Highlight: Rozmnażanie wegetatywne pozwala na szybkie rozprzestrzenianie się gatunku, ale bez rekombinacji genetycznej, co może stanowić zagrożenie dla populacji w przypadku zmian środowiskowych.

Fitohormony odgrywają kluczową rolę w regulacji rozwoju wegetatywnego roślin. Wpływają one na różnicowanie się i wzrost organów wegetatywnych, działając pobudzająco lub hamująco. Główne grupy fitohormonów to:

1. Auksyny - stymulują wzrost wydłużeniowy komórek i powstawanie korzeni bocznych.
2. Gibereliny - pobudzają podziały komórkowe i współdziałają z auksynami we wzroście pędu.
3. Cytokininy - regulują podziały komórkowe i różnicowanie się tkanek.
4. Kwas abscysynowy i etylen - hamują wzrost wydłużeniowy łodygi, stymulując jej przyrost na grubość.

Przykład: W ogrodnictwie stosuje się cytokininy do odmladzania liści, ponieważ stymulują one rozwój chloroplastów.

Stężenie poszczególnych fitohormonów wpływa na kierunek rozwoju tkanek roślinnych. Na przykład, duże stężenie auksyn w stosunku do cytokinin stymuluje wytwarzanie korzeni, co wykorzystuje się do ukorzeniania sadzonek. Odwrotna proporcja sprzyja powstawaniu pędów.

Vocabulary: Dominacja wierzchołkowa - zjawisko, w którym auksyny produkowane w wierzchołku wzrostu pędu hamują rozwój pąków bocznych, wpływając na kształt rośliny.

Rozwój generatywny roślin

Rozwój generatywny roślin obejmuje procesy kwitnienia i owocowania. Jest to kluczowy etap w cyklu życiowym rośliny, związany z wytwarzaniem organów rozmnażania płciowego. Kwitnienie następuje po osiągnięciu przez roślinę odpowiednich rozmiarów i wieku, a jego inicjacja zależy od czynników wewnętrznych i zewnętrznych.

Definicja: Kwitnienie to proces wytwarzania organów rozmnażania płciowego u roślin.

Czynniki wewnętrzne wpływające na kwitnienie to przede wszystkim fitohormony, głównie gibereliny. Natomiast czynniki zewnętrzne różnią się w zależności od typu rośliny:

1. Rośliny jare - ich kwitnienie nie zależy od temperatury, np. kukurydza.
2. Rośliny ozime - do zakwitnięcia wymagają okresu niskich temperatur (0-10°C), np. marchew, jabłoń, pszenica.

Vocabulary: Wernalizacja - proces, w którym niskie temperatury indukują kwitnienie u roślin ozimych.

Proces wernalizacji u roślin ozimych przebiega następująco:

1. Jesień - młode siewki poddawane są działaniu niskich temperatur.
2. Wiosna - następuje rozwój rośliny.
3. Lato - roślina zakwita.

Highlight: Rozmnażanie generatywne roślin zapewnia rekombinację genetyczną, co zwiększa różnorodność i adaptacyjność populacji.