Sposoby oddychania organizmów
Oddychanie komórkowe to proces, w którym organizmy rozkładają substancje pokarmowe i uwalniają z nich energię. Najprościej można to zapisać równaniem: glukoza + tlen → dwutlenek węgla + woda + energia. Ten proces jest niezbędny do życia!
Oddychanie tlenowe zachodzi w mitochondriach komórek. To najefektywniejszy sposób pozyskiwania energii, bo całkowicie rozkłada glukozę. Wykorzystuje tlen, dlatego nazywamy je tlenowym.
Z kolei oddychanie beztlenowe fermentacja zachodzi w cytozolu i nie wymaga tlenu. Dostarcza mniej energii, bo glukoza zostaje tylko częściowo rozłożona. Przykładem jest fermentacja alkoholowa: glukoza → alkohol etylowy + dwutlenek węgla + energia.
Ciekawostka! U człowieka też zachodzi fermentacja, ale mlekowa - dzieje się to w mięśniach podczas intensywnego wysiłku, gdy brakuje tlenu.
Wymiana gazowa to dostarczanie tlenu do organizmu i usuwanie dwutlenku węgla. U różnych organizmów zachodzi w różnych miejscach: u ryb w skrzelach, u ssaków w płucach, a u roślin przez aparaty szparkowe w liściach.