Otwórz aplikację

Przedmioty

Kluczowe informacje o ssakach

35

0

user profile picture

malwina

24.11.2025

Biologia

ssaki

1583

24 lis 2025

10 strony

Kluczowe informacje o ssakach

user profile picture

malwina

@hajost

Ssaki to najbardziej rozwinięta grupa kręgowców - zwierzęta stałocieplne, które... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
1 / 10
--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Budowa i cechy charakterystyczne ssaków

Ssaki to zwierzęta stałocieplne, które potrafią utrzymywać stałą temperaturę ciała niezależnie od warunków zewnętrznych. Ich ciało dzieli się na głowę, szyję, tułów, ogon i dwie pary kończyn - proporcje zależą od trybu życia.

Najważniejszą cechą ssaków jest karmienie młodych mlekiem produkowanym przez samice. Dodatkowo wszyscy ssaki mają przeponę (mięsień oddzielający jamę brzuszną od klatki piersiowej) i zazwyczaj 7 kręgów szyjnych.

Heterodontyzm oznacza, że ssaki mają różne rodzaje zębów - siekacze, kły i zęby policzkowe. W uchu środkowym znajdują się 3 kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Te cechy wyróżniają ssaki spośród wszystkich innych zwierząt.

Ciekawostka: Nawet żyrafa ma tylko 7 kręgów szyjnych - tyle samo co mysz, ale każdy kręg jest po prostu znacznie dłuższy!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Powłoka ciała - skóra i jej wytwory

Skóra ssaków składa się z naskórka i skóry właściwej. Naskórek to wielowarstwowy nabłonek, którego zewnętrzne warstwy się złuszczają. Wytwarza różne struktury rogowe - włosy, pazury, paznokcie i kopyta.

Włosy występują w trzech typach: sztywne włosy osłowe (ochrona przed urazami), miękkie włosy wełniste (termoizolacja) i włosy czuciowe zwane wibrysami (narząd dotyku). Większość ssaków przechodzi linienie - wymianę starych włosów na nowe.

Gruczoły skórne pełnią różne funkcje. Gruczoły łojowe natłuszczają skórę i włosy, gruczoły potowe pomagają w termoregulacji, a gruczoły zapachowe służą do znakowania terytorium. Najważniejsze to gruczoły mlekowe - przekształcone gruczoły potowe, które produkują mleko.

Pamiętaj: Poroże jeleni (w przeciwieństwie do rogów krów) jest zrzucane co roku i składa się z tkanki kostnej!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Układ szkieletowy - mocna konstrukcja

Szkielet ssaków jest silnie skostniały i zawiera stosunkowo mało kości - drobne elementy zrastają się w większe struktury. Kości łączy się ruchomo za pomocą stawów lub nieruchomo za pomocą szwów.

Czaszka składa się z mózgoczaszki (chroni mózgowie) i trzewioczaszki. Żuchwa jest zbudowana z jednej kości i łączy się ze skronią ruchomym stawem. W uchu środkowym znajdują się 3 kosteczki słuchowe pochodzące z pierwotnego stawu żuchwowego.

Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków: szyjny (zazwyczaj 7 kręgów), piersiowy (z żebrami tworzącymi klatkę piersiową), lędźwiowy, krzyżowy i ogonowy. Pierwszy i drugi kręg szyjny tworzą staw obrotowy umożliwiający ruchy głowy.

Ważne: Elastyczna klatka piersiowa chroni serce i płuca, a także uczestniczy w oddychaniu!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Układ pokarmowy - od zębów do jelit

Uzębienie ssaków jest przystosowane do rodzaju pokarmu. Heterodontyzm oznacza różne typy zębów: siekacze do odcinania, kły do przytrzymywania lub zabijania, zęby policzkowe do rozdrabniania. Ssaki mają dwie generacje zębów - mleczne i stałe.

Przewód pokarmowy rozpoczyna się w jamie ustnej z językiem i śliniankami. Ślina zawiera enzym amylazę rozkładającą skrobię. Żołądek ma różną budowę - prosty u mięsożerców, wielokomorowy u roślinożerców.

Przeżuwacze (krowy, żubry) mają żołądek z 4 komór: żwacza, repca, księgi i trawieńca. W żwaczu żyją bakterie rozkładające celulozę. Pokarm jest zwracany do jamy ustnej, przeżuwany i ponownie połykany.

Ciekawostka: Wątroba produkuje żółć ułatwiającą trawienie tłuszczów, a trzustka wydziela enzymy rozkładające wszystkie rodzaje związków organicznych!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Układy oddechowy i krwionośny

Płuca pęcherzykowe to narządy wymiany gazowej u ssaków. Powietrze dociera przez drogi oddechowe - jamę nosową, gardło, krtań i tchawicę rozgałęziającą się na oskrzela. W krtani znajdują się struny głosowe odpowiedzialne za wydawanie dźwięków.

Pęcherzyki płucne mają ściany z nabłonka jednowarstwowego oplecione siecią naczyń włosowatych. Tam zachodzi wymiana tlenu i dwutlenku węgla. Wentylacja odbywa się dzięki ruchom klatki piersiowej i przepony.

Układ krwionośny ma dwa obiegi - płucny (mały) i obwodowy (duży). Serce składa się z 2 przedsionków i 2 komór. Prawa strona pompuje krew do płuc, lewa - do całego ciała. Erytrocyty ssaków nie mają jądra, dzięki czemu transportują więcej tlenu.

Zapamiętaj: Przepona to unikalny mięsień ssaków, który oddziela jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej i pomaga w oddychaniu!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Układ nerwowy i narządy zmysłów

Mózgowie ssaków składa się z 5 części: kresomózgowia, międzymózgowia, śródmózgowia, móżdżku i rdzenia przedłużonego. Kora mózgowa ma duże pofałdowania i wiąże się z rozwojem inteligencji oraz życia społecznego.

Móżdżek ma skomplikowaną budowę z licznymi zakola i brudami na powierzchni. Odpowiada za koordynację ruchową - dlatego ssaki poruszają się tak sprawnie.

Narządy zmysłów są bardzo rozwinięte. Węch ma duże znaczenie u większości gatunków. Ucho dzieli się na zewnętrzne (małżowina uszna), środkowe (błona bębenkowa i 3 kosteczki słuchowe) i wewnętrzne (ślimak ze spiralnym narządem słuchu).

Niesamowite: Nietoperze i walenie używają echolokacji - wysyłają dźwięki wysokiej częstotliwości i odbierają echo, by orientować się w przestrzeni!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Układ wydalniczy i rozmnażanie

Nerki ssaków to narządy typu ostatecznego składające się z nefronów. W kłębuszkach nerkowych zachodzi filtracja - powstaje mocz pierwotny. W kanalikach nerkowych mocz jest zagęszczany i powstaje mocz ostateczny wydalany przez moczowody.

Ssaki pustynne mają dłuższe pętle nefronów, dzięki czemu produkują bardzo stężony mocz i oszczędzają wodę. U większości ssaków głównym produktem przemiany azotowej jest mocznik.

Rozmnażanie - ssaki są rozdzielnopłciowe z zapłodnieniem wewnętrznym. Występuje dymorfizm płciowy (różnice między samcami i samicami). Większość gatunków rozmnaża się sezonowo w określonej porze roku.

Pamiętaj: Torbacze rodzą bardzo słabo rozwinięte młode, które dokańczają rozwój w torbie matki przy sutku!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Rodzaje rozwoju i potrzeby energetyczne

Stekowce (dziobaki, kolczatki) to jedyne ssaki jajorodne. Składają jaja z pergaminową skorupą, a młode po wylęgu karmią mlekiem zlizywanym ze skóry matki.

Łożyskowce to największa grupa ssaków żyworodnych. Zarodek rozwija się w macicy i odżywia przez łożysko połączone sznurem pępowinowym. Ciąża trwa od 3 tygodni do 22 miesięcy w zależności od wielkości gatunku.

Potrzeby energetyczne zależą od wielkości ciała, aktywności i temperatury. Małe zwierzęta mają wyższe tempo metabolizmu niż duże. Stosunek powierzchni do objętości ciała wpływa na straty ciepła.

Ciekawe: Dziobaki i kolczatki nie mają sutek - mleko wydziela się na powierzchnię skóry i młode je zlizują!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Termoregulacja - utrzymywanie stałej temperatury

Termoregulacja pozwala ssakom utrzymywać temperaturę ciała w granicach 35-42°C. Mechanizmy obejmują regulację pokrywy włosowej, przepływu krwi przez skórę, pocenia się i drżenia mięśniowego.

Sen zimowy to przystosowanie do przetrwania zimy. Hibernacja (u susłów) oznacza obniżenie temperatury ciała do 4°C i spowolnienie metabolizmu. Sen zimowy niedźwiedzi to stan bez głębokiego obniżenia temperatury.

Przeciwprądowy mechanizm wymiany ciepła występuje u fok i innych zwierząt zimnych regionów. Ciepła krew tętnicza oddaje ciepło chłodnej krwi żylnej, oszczędzając energię.

Fascynujące: Niedźwiedzie polarne mają tak skuteczną termoizolację, że nie są widoczne w kamerach termowizyjnych!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Różnorodność i przystosowania ssaków

Stekowce różnią się od innych ssaków brakiem sutków i zębów oraz obecnością kości kruczej. Torbacze nie mają właściwego łożyska, a samice mają dwie macice i pochwy.

Łożyskowce to najbogatsze w gatunki ssaki. Naczelne mają chwytne kończyny i przeciwstawny kciuk. Nietoperze wykształciły zdolność lotu. Gryzonie mają długie siekacze rosnące przez całe życie.

Przystosowania środowiskowe są różnorodne. Ssaki wtórnie wodne (delfiny) mają płetwy zamiast kończyn. Ssaki podziemne (krety) mają silne przednie kończyny z pazurami. Ssaki latające (nietoperze) mają błony lotne.

Ważne dla egzaminu: Ssaki odgrywają kluczową rolę w ekosystemach - rozsiewają nasiona, regulują populacje innych zwierząt, ale mogą też przenosić choroby!



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Biologia

1583

24 lis 2025

10 strony

Kluczowe informacje o ssakach

user profile picture

malwina

@hajost

Ssaki to najbardziej rozwinięta grupa kręgowców - zwierzęta stałocieplne, które karmi młode mlekiem. Żyją we wszystkich środowiskach na Ziemi i mają niesamowite przystosowania do życia w wodzie, na lądzie, pod ziemią, a nawet w powietrzu!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Budowa i cechy charakterystyczne ssaków

Ssaki to zwierzęta stałocieplne, które potrafią utrzymywać stałą temperaturę ciała niezależnie od warunków zewnętrznych. Ich ciało dzieli się na głowę, szyję, tułów, ogon i dwie pary kończyn - proporcje zależą od trybu życia.

Najważniejszą cechą ssaków jest karmienie młodych mlekiem produkowanym przez samice. Dodatkowo wszyscy ssaki mają przeponę (mięsień oddzielający jamę brzuszną od klatki piersiowej) i zazwyczaj 7 kręgów szyjnych.

Heterodontyzm oznacza, że ssaki mają różne rodzaje zębów - siekacze, kły i zęby policzkowe. W uchu środkowym znajdują się 3 kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Te cechy wyróżniają ssaki spośród wszystkich innych zwierząt.

Ciekawostka: Nawet żyrafa ma tylko 7 kręgów szyjnych - tyle samo co mysz, ale każdy kręg jest po prostu znacznie dłuższy!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Powłoka ciała - skóra i jej wytwory

Skóra ssaków składa się z naskórka i skóry właściwej. Naskórek to wielowarstwowy nabłonek, którego zewnętrzne warstwy się złuszczają. Wytwarza różne struktury rogowe - włosy, pazury, paznokcie i kopyta.

Włosy występują w trzech typach: sztywne włosy osłowe (ochrona przed urazami), miękkie włosy wełniste (termoizolacja) i włosy czuciowe zwane wibrysami (narząd dotyku). Większość ssaków przechodzi linienie - wymianę starych włosów na nowe.

Gruczoły skórne pełnią różne funkcje. Gruczoły łojowe natłuszczają skórę i włosy, gruczoły potowe pomagają w termoregulacji, a gruczoły zapachowe służą do znakowania terytorium. Najważniejsze to gruczoły mlekowe - przekształcone gruczoły potowe, które produkują mleko.

Pamiętaj: Poroże jeleni (w przeciwieństwie do rogów krów) jest zrzucane co roku i składa się z tkanki kostnej!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układ szkieletowy - mocna konstrukcja

Szkielet ssaków jest silnie skostniały i zawiera stosunkowo mało kości - drobne elementy zrastają się w większe struktury. Kości łączy się ruchomo za pomocą stawów lub nieruchomo za pomocą szwów.

Czaszka składa się z mózgoczaszki (chroni mózgowie) i trzewioczaszki. Żuchwa jest zbudowana z jednej kości i łączy się ze skronią ruchomym stawem. W uchu środkowym znajdują się 3 kosteczki słuchowe pochodzące z pierwotnego stawu żuchwowego.

Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków: szyjny (zazwyczaj 7 kręgów), piersiowy (z żebrami tworzącymi klatkę piersiową), lędźwiowy, krzyżowy i ogonowy. Pierwszy i drugi kręg szyjny tworzą staw obrotowy umożliwiający ruchy głowy.

Ważne: Elastyczna klatka piersiowa chroni serce i płuca, a także uczestniczy w oddychaniu!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układ pokarmowy - od zębów do jelit

Uzębienie ssaków jest przystosowane do rodzaju pokarmu. Heterodontyzm oznacza różne typy zębów: siekacze do odcinania, kły do przytrzymywania lub zabijania, zęby policzkowe do rozdrabniania. Ssaki mają dwie generacje zębów - mleczne i stałe.

Przewód pokarmowy rozpoczyna się w jamie ustnej z językiem i śliniankami. Ślina zawiera enzym amylazę rozkładającą skrobię. Żołądek ma różną budowę - prosty u mięsożerców, wielokomorowy u roślinożerców.

Przeżuwacze (krowy, żubry) mają żołądek z 4 komór: żwacza, repca, księgi i trawieńca. W żwaczu żyją bakterie rozkładające celulozę. Pokarm jest zwracany do jamy ustnej, przeżuwany i ponownie połykany.

Ciekawostka: Wątroba produkuje żółć ułatwiającą trawienie tłuszczów, a trzustka wydziela enzymy rozkładające wszystkie rodzaje związków organicznych!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układy oddechowy i krwionośny

Płuca pęcherzykowe to narządy wymiany gazowej u ssaków. Powietrze dociera przez drogi oddechowe - jamę nosową, gardło, krtań i tchawicę rozgałęziającą się na oskrzela. W krtani znajdują się struny głosowe odpowiedzialne za wydawanie dźwięków.

Pęcherzyki płucne mają ściany z nabłonka jednowarstwowego oplecione siecią naczyń włosowatych. Tam zachodzi wymiana tlenu i dwutlenku węgla. Wentylacja odbywa się dzięki ruchom klatki piersiowej i przepony.

Układ krwionośny ma dwa obiegi - płucny (mały) i obwodowy (duży). Serce składa się z 2 przedsionków i 2 komór. Prawa strona pompuje krew do płuc, lewa - do całego ciała. Erytrocyty ssaków nie mają jądra, dzięki czemu transportują więcej tlenu.

Zapamiętaj: Przepona to unikalny mięsień ssaków, który oddziela jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej i pomaga w oddychaniu!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układ nerwowy i narządy zmysłów

Mózgowie ssaków składa się z 5 części: kresomózgowia, międzymózgowia, śródmózgowia, móżdżku i rdzenia przedłużonego. Kora mózgowa ma duże pofałdowania i wiąże się z rozwojem inteligencji oraz życia społecznego.

Móżdżek ma skomplikowaną budowę z licznymi zakola i brudami na powierzchni. Odpowiada za koordynację ruchową - dlatego ssaki poruszają się tak sprawnie.

Narządy zmysłów są bardzo rozwinięte. Węch ma duże znaczenie u większości gatunków. Ucho dzieli się na zewnętrzne (małżowina uszna), środkowe (błona bębenkowa i 3 kosteczki słuchowe) i wewnętrzne (ślimak ze spiralnym narządem słuchu).

Niesamowite: Nietoperze i walenie używają echolokacji - wysyłają dźwięki wysokiej częstotliwości i odbierają echo, by orientować się w przestrzeni!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układ wydalniczy i rozmnażanie

Nerki ssaków to narządy typu ostatecznego składające się z nefronów. W kłębuszkach nerkowych zachodzi filtracja - powstaje mocz pierwotny. W kanalikach nerkowych mocz jest zagęszczany i powstaje mocz ostateczny wydalany przez moczowody.

Ssaki pustynne mają dłuższe pętle nefronów, dzięki czemu produkują bardzo stężony mocz i oszczędzają wodę. U większości ssaków głównym produktem przemiany azotowej jest mocznik.

Rozmnażanie - ssaki są rozdzielnopłciowe z zapłodnieniem wewnętrznym. Występuje dymorfizm płciowy (różnice między samcami i samicami). Większość gatunków rozmnaża się sezonowo w określonej porze roku.

Pamiętaj: Torbacze rodzą bardzo słabo rozwinięte młode, które dokańczają rozwój w torbie matki przy sutku!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rodzaje rozwoju i potrzeby energetyczne

Stekowce (dziobaki, kolczatki) to jedyne ssaki jajorodne. Składają jaja z pergaminową skorupą, a młode po wylęgu karmią mlekiem zlizywanym ze skóry matki.

Łożyskowce to największa grupa ssaków żyworodnych. Zarodek rozwija się w macicy i odżywia przez łożysko połączone sznurem pępowinowym. Ciąża trwa od 3 tygodni do 22 miesięcy w zależności od wielkości gatunku.

Potrzeby energetyczne zależą od wielkości ciała, aktywności i temperatury. Małe zwierzęta mają wyższe tempo metabolizmu niż duże. Stosunek powierzchni do objętości ciała wpływa na straty ciepła.

Ciekawe: Dziobaki i kolczatki nie mają sutek - mleko wydziela się na powierzchnię skóry i młode je zlizują!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Termoregulacja - utrzymywanie stałej temperatury

Termoregulacja pozwala ssakom utrzymywać temperaturę ciała w granicach 35-42°C. Mechanizmy obejmują regulację pokrywy włosowej, przepływu krwi przez skórę, pocenia się i drżenia mięśniowego.

Sen zimowy to przystosowanie do przetrwania zimy. Hibernacja (u susłów) oznacza obniżenie temperatury ciała do 4°C i spowolnienie metabolizmu. Sen zimowy niedźwiedzi to stan bez głębokiego obniżenia temperatury.

Przeciwprądowy mechanizm wymiany ciepła występuje u fok i innych zwierząt zimnych regionów. Ciepła krew tętnicza oddaje ciepło chłodnej krwi żylnej, oszczędzając energię.

Fascynujące: Niedźwiedzie polarne mają tak skuteczną termoizolację, że nie są widoczne w kamerach termowizyjnych!

--- OCR Start ---
SSAKI
zwierzęta natociepine; żyją na wmystkich kontynentach, w środowiskee wodnym i lądowym;
wich wele wyróinia ne głowę,

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Różnorodność i przystosowania ssaków

Stekowce różnią się od innych ssaków brakiem sutków i zębów oraz obecnością kości kruczej. Torbacze nie mają właściwego łożyska, a samice mają dwie macice i pochwy.

Łożyskowce to najbogatsze w gatunki ssaki. Naczelne mają chwytne kończyny i przeciwstawny kciuk. Nietoperze wykształciły zdolność lotu. Gryzonie mają długie siekacze rosnące przez całe życie.

Przystosowania środowiskowe są różnorodne. Ssaki wtórnie wodne (delfiny) mają płetwy zamiast kończyn. Ssaki podziemne (krety) mają silne przednie kończyny z pazurami. Ssaki latające (nietoperze) mają błony lotne.

Ważne dla egzaminu: Ssaki odgrywają kluczową rolę w ekosystemach - rozsiewają nasiona, regulują populacje innych zwierząt, ale mogą też przenosić choroby!

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

35

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS