Tkanki okrywające - ochrona i regulacja

Budowa tkanki roślinnej okrywającej obejmuje skórkę pierwotną (epidermę) oraz korkowicę wtórną (perydermę). Epiderma dzieli się na nadziemną i podziemną (ryzodermę).

Vocabulary: Asymilacja - proces przemiany substancji pobranych z otoczenia na substancje potrzebne dla własnego organizmu rośliny.

Funkcje tkanek okrywających:

• Ochrona przed urazami mechanicznymi
• Regulacja transpiracji
• Wymiana gazowa
• Pobieranie wody i soli mineralnych (w przypadku ryzodermy)

Highlight: Aparaty szparkowe w epidermie regulują transpirację i umożliwiają wymianę gazową.

Korkowica wtórna (peryderma) zastępuje epidermę w starszych częściach rośliny. Składa się z korka (felemu), felogenu i felodermy.

Przykład: Przetchlinki w korkowicy umożliwiają wymianę gazową i transpirację u starszych części rośliny.

Tkanki miękiszowe - wszechstronne funkcje

Jak wygląda tkanka miękiszowa? Jest to tkanka zbudowana z żywych komórek o cienkich ścianach komórkowych, pełniąca różnorodne funkcje w roślinie. Wyróżniamy kilka rodzajów miękiszu:

1. Miękisz zasadniczy - wypełnia przestrzenie w roślinie i jest najmniej wyspecjalizowany.
2. Miękisz asymilacyjny - zawiera chloroplasty i przeprowadza fotosyntezę.
3. Miękisz powietrzny $aerenchyma$ - występuje u roślin wodnych, ułatwiając oddychanie i unoszenie się w wodzie.
4. Miękisz spichrzowy - magazynuje substancje zapasowe.

Definicja: Sukulenty to rośliny przystosowane do życia w warunkach o ograniczonej dostępności wody, często posiadające miękisz wodny.

Rodzaje tkanek roślinnych i ich funkcje w przypadku miękiszu asymilacyjnego obejmują:

• Miękisz palisadowy - górna część blaszki liściowej
• Miękisz gąbczasty - dolna część blaszki liściowej
• Miękisz wieloramienny - występuje w iglach drzew

Highlight: Miękisz asymilacyjny jest kluczowy dla procesu fotosyntezy, dzięki obecności licznych chloroplastów.

Tkanki wzmacniające - wsparcie strukturalne

Tkanka wzmacniająca w roślinach pełni kluczową rolę w zapewnieniu stabilności i ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wyróżniamy dwa główne typy tkanek wzmacniających:

1. Kolenchyma - tkanka żywa o zgrubiałych ścianach komórkowych
2. Sklerenchyma - tkanka martwa o zdrewniałych ścianach komórkowych

Definicja: Kolenchyma to tkanka wzmacniająca zbudowana z żywych komórek o nierównomiernie zgrubiałych ścianach komórkowych.

Funkcje tkanek stałych wzmacniających:

• Ochrona przed złamaniem, zgnieceniem lub rozerwaniem
• Umożliwienie funkcjonowania roślin w warunkach o małej gęstości powietrza

Przykład: Sklerenchyma występuje w częściach centralnych wyrośniętych organów roślinnych, zapewniając im sztywność i wytrzymałość.

Tkanki stałe przykłady w kontekście tkanek wzmacniających:

• Kolenchyma płatowa
• Kolenchyma kątowa
• Włókna sklerenchymatyczne
• Komórki kamienne (sklereidy)

Tkanki przewodzące - transport substancji

Tkanki roślinne klasa 5 obejmuje również tkanki przewodzące, które są kluczowe dla transportu wody, soli mineralnych i produktów fotosyntezy w roślinie. Główne typy tkanek przewodzących to:

1. Drewno $ksylem$ - przewodzi wodę i sole mineralne
2. Łyko $floem$ - przewodzi produkty fotosyntezy i asymilaty

Vocabulary: Asymilaty - substancje organiczne powstałe w procesie fotosyntezy.

Budowa tkanki roślinnej przewodzącej:

• Drewno: naczynia, cewki, miękisz drzewny, włókna drzewne
• Łyko: rurki sitowe, komórki przyrurowe, miękisz łykowy, włókna łykowe

Highlight: U roślin ewolucyjnie starszych, takich jak paprotniki i rośliny nagonasienne, elementami drewna są cewki, a łyka - komórki sitowe.

Typy wiązek przewodzących:

• Proste (występują w korzeniach)
• Złożone: koncentryczne, naprzeciwległe (zamknięte i otwarte), naprzemianległe

Przykład: Rośliny okrytozalążkowe jednoliścienne mają charakterystyczny układ wiązek przewodzących w łodydze.

Funkcje tkanek stałych przewodzących są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania rośliny, zapewniając transport wody, soli mineralnych i produktów fotosyntezy między różnymi częściami organizmu roślinnego.

Podział, budowa i funkcje tkanek roślinnych

Tkanki roślinne dzielą się na dwie główne kategorie: twórcze (merystemy) i stałe. Merystemy są odpowiedzialne za wzrost roślin i mogą być pierwotne lub wtórne. Rodzaje tkanek twórczych obejmują merystemy wierzchołkowe, wstawowe, boczne, przyranne i zarodnikotwórcze.

Definicja: Merystemy to tkanki twórcze roślin, składające się z komórek zdolnych do ciągłego podziału.

Tkanki twórcze roślin charakteryzują się specyficzną budową komórek:

• Duże jądra
• Małe wakuole
• Cienkie ściany komórkowe

Highlight: Merystemy wierzchołkowe znajdują się na szczytach łodyg i korzeni, zapewniając przyrost na długość.

Tkanki stałe roślin obejmują różne typy tkanek wyspecjalizowanych, które pełnią określone funkcje w roślinie. Wśród nich wyróżniamy tkanki okrywające, miękiszowe, wzmacniające i przewodzące.

Przykład: Kambium, jako merystem boczny, powoduje wtórny przyrost organów na grubość.