Tkanka przewodząca i jej funkcje
Tkanka przewodząca jest kluczowym elementem w transporcie substancji w roślinie. Jest to tkanka niejednorodna, składająca się z dwóch głównych komponentów: łyka i drewna.
Definition: Łyko (floem) to tkanka przewodząca asymilaty (produkty fotosyntezy) z liści do innych części rośliny.
Definition: Drewno (ksylem) to tkanka przewodząca wodę i sole mineralne z korzeni do liści.
Łyko składa się z żywych komórek i transport w nim odbywa się aktywnie. Główne elementy łyka to:
- Komórki sitowe (u paprotników i nagonasiennych)
- Rurki sitowe (u okrytonasiennych)
Drewno natomiast składa się głównie z martwych komórek o ścianach wysyconych ligniną. Transport w drewnie jest bierny, napędzany siłą ssącą liści. Główne elementy drewna to:
- Cewki (u paprotników i nagonasiennych)
- Naczynia (u okrytonasiennych)
Highlight: Wiązki przewodzące to struktury zawierające zarówno łyko, jak i drewno, umożliwiające efektywny transport substancji w roślinie.
Wyróżniamy dwa główne typy wiązek przewodzących:
- Proste - występują u jednoliściennych
- Złożone - występują u dwuliściennych
Example: Przykładem rośliny z prostymi wiązkami przewodzącymi jest kukurydza, a z złożonymi - dąb.
Wiązki przewodzące mogą być ułożone na różne sposoby:
- Koncentrycznie
- Kolateralne zamknięte (bez kambium)
- Kolateralne otwarte (z kambium)
Vocabulary: Kambium - tkanka twórcza odpowiedzialna za przyrost wtórny rośliny.
Ta wiedza jest szczególnie istotna dla uczniów przygotowujących się do zadań maturalnych z biologii rozszerzonej. Zrozumienie budowy i funkcji tkanek przewodzących jest kluczowe dla pełnego zrozumienia fizjologii roślin.