Mechanizm skurczu mięśnia szkieletowego to złożony proces, który umożliwia ruch i utrzymanie postawy ciała.
Budowa mięśnia szkieletowego jest hierarchiczna i składa się z wielu poziomów organizacji. Podstawową jednostką są włókna mięśniowe, które zawierają miofibryle zbudowane z powtarzających się jednostek zwanych sarkomerami. W sarkomerach znajdują się dwa główne białka kurczliwe: aktyna (cienkie filamenty) i miozyna (grube filamenty). To właśnie wzajemne oddziaływanie tych białek, wspierane przez jony wapnia i ATP, umożliwia skurcz mięśnia.
Typy włókien mięśniowych można podzielić na dwie główne kategorie: włókna wolnokurczliwe (typ I, czerwone) oraz włókna szybkokurczliwe (typ II, białe). Włókna typu I charakteryzują się wolniejszym skurczem, ale większą wytrzymałością i odpornością na zmęczenie, dzięki dużej liczbie mitochondriów i wysokiej zawartości mioglobiny. Włókna mięśniowe typu 2 (szczególnie 2b) zapewniają szybkie i silne skurcze, ale szybciej się męczą. Proporcje tych włókien w poszczególnych mięśniach szkieletowych są różne i zależą od ich funkcji. Na przykład, mięśnie odpowiedzialne za utrzymanie postawy zawierają więcej włókien wolnokurczliwych, podczas gdy mięśnie odpowiedzialne za szybkie ruchy - więcej włókien szybkokurczliwych.
Funkcje mięśni szkieletowych obejmują nie tylko generowanie ruchu, ale także stabilizację stawów, utrzymanie postawy ciała, wytwarzanie ciepła i ochronę narządów wewnętrznych. Mięśnie szkieletowe człowieka stanowią około 40% masy ciała i występują w całym organizmie, przyczepiając się do kości za pomocą ścięgien. Przykłady to mięsień dwugłowy ramienia, mięsień czworogłowy uda czy mięśnie brzucha. Warto zauważyć, że mięśnie poprzecznie prążkowane serca, mimo podobnej budowy, różnią się od mięśni szkieletowych tym, że pracują automatycznie i nie podlegają świadomej kontroli.
