Trzustka - budowa i funkcje

Trzustka jest jednym z najważniejszych gruczołów układu pokarmowego człowieka, pełniącym zarówno funkcje zewnątrzwydzielnicze, jak i wewnątrzwydzielnicze.

Budowa trzustki:

• Głowa trzustki
• Trzon trzustki
• Ogon trzustki
• Przewód trzustkowy główny (przewód Wirsunga)
• Przewód trzustkowy dodatkowy
• Zwieracz Oddiego (kontroluje wypływ soku trzustkowego do dwunastnicy)

Vocabulary: Zwieracz Oddiego - mięsień kontrolujący wypływ soku trzustkowego i żółci do dwunastnicy.

Funkcje trzustki w punktach:

1. Wydzielanie enzymów trawiennych do układu pokarmowego (funkcja zewnątrzwydzielnicza):

   • Lipaza trzustkowa - trawienie tłuszczów
   • Amylaza trzustkowa - trawienie węglowodanów
   • Trypsyna, chymotrypsyna, karboksypeptydazy - trawienie białek

2. Produkcja hormonów (funkcja wewnątrzwydzielnicza):

   • Insulina - obniża poziom glukozy we krwi
   • Glukagon - podnosi poziom glukozy we krwi

Highlight: Najważniejsze hormony trzustki to insulina i glukagon, które regulują poziom glukozy we krwi.

Definition: Wyspy Langerhansa - skupiska komórek w trzustce odpowiedzialne za produkcję hormonów.

Trzustka o budowie zrazikowej co to znaczy? Oznacza to, że trzustka składa się z małych jednostek funkcjonalnych zwanych zrazikami, które produkują enzymy trawienne.

Example: Gdzie jest wątroba i trzustka można zobaczyć na modelach anatomicznych - trzustka znajduje się za żołądkiem, a jej głowa przylega do dwunastnicy.

Za co odpowiada ogon trzustki? Ogon trzustki, podobnie jak pozostałe części, uczestniczy w produkcji enzymów trawiennych i hormonów. Jest to najbardziej oddalona część trzustki, sięgająca aż do śledziony.

Chora trzustka objawy na skórze zdjęcia mogą pokazywać żółtaczkę (zażółcenie skóry i białkówek oczu) w przypadku poważnych schorzeń trzustki, takich jak rak trzustki blokujący przewody żółciowe.

Podsumowanie układu pokarmowego

Układ pokarmowy człowieka to złożony system narządów, który przetwarza pokarm od momentu jego spożycia aż do wydalenia niestrawionych resztek. Oto kluczowe etapy i funkcje:

1. Jama ustna:

   • Miażdżenie pokarmu przez zęby
   • Mieszanie ze śliną, która rozpoczyna trawienie węglowodanów
   • Formowanie kęsa przez język

2. Przełyk:

   • Transport pokarmu do żołądka poprzez ruchy perystaltyczne

3. Żołądek:

   • Wydzielanie kwasu solnego (HCl) i pepsynogenu
   • Mieszanie i wstępne trawienie pokarmu
   • Produkcja śluzu chroniącego ścianę żołądka
   • U niemowląt - trawienie kazeiny z mleka

4. Dwunastnica:

   • Intensywne trawienie dzięki enzymom trzustkowym i żółci
   • Środowisko zasadowe (pH około 8)

5. Jelito cienkie:

   • Główne miejsce wchłaniania składników pokarmowych
   • Obecność kosmków jelitowych zwiększających powierzchnię wchłaniania

6. Jelito grube:

   • Wchłanianie wody i formowanie kału
   • Magazynowanie niestrawionych resztek
   • Produkcja niektórych witamin przez bakterie jelitowe

7. Odbytnica i odbyt:

   • Magazynowanie kału
   • Defekacja

Highlight: Gruczoły układu pokarmowego, takie jak wątroba i trzustka, odgrywają kluczową rolę w produkcji enzymów i hormonów niezbędnych do trawienia.

Trawienie poszczególnych składników odżywczych:

• Węglowodany: Rozpoczyna się w jamie ustnej, kontynuowane w jelicie cienkim
• Białka: Głównie w żołądku i jelicie cienkim
• Tłuszcze: W jelicie cienkim przy udziale żółci i lipazy trzustkowej

Example: Układ pokarmowy człowieka prezentacja często pokazuje schemat trawienia różnych składników pokarmowych na poszczególnych etapach.

Funkcje układu pokarmowego wykraczają poza samo trawienie i obejmują:

• Obronę organizmu przed patogenami
• Regulację gospodarki wodno-elektrolitowej
• Produkcję hormonów wpływających na metabolizm

Vocabulary: Kosmki jelitowe - mikroskopijne wypustki błony śluzowej jelita cienkiego zwiększające powierzchnię wchłaniania.

Warto pamiętać, że układ pokarmowy ściśle współpracuje z układem krwionośnym, który transportuje wchłonięte składniki odżywcze do wszystkich komórek organizmu.