Żołądek i jelito cienkie - główne organy trawienne

Żołądek to rozszerzenie układu pokarmowego, gdzie zachodzi wstępne trawienie białek.

Highlight: W żołądku wydzielany jest kwas solny, który działa bakteriobójczo i aktywuje enzym pepsynę trawiącą białka.

Jelito cienkie to kluczowy organ trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Jego pierwszy odcinek to dwunastnica, do której uchodzą przewody wątroby i trzustki.

Example: W dwunastnicy trawione są: białka $przez trypsynę$, cukry $przez amylazę trzustkową$ i tłuszcze $przez lipazę$.

Wątroba pełni ważne funkcje w procesie trawienia:

• Produkuje żółć, która rozbija krople tłuszczu
• Odtruwa organizm
• Unieczynnia substancje szkodliwe

Trzustka i jelito grube - końcowe etapy trawienia

Trzustka to ważny gruczoł układu pokarmowego, który:

• Wydziela enzymy trawienne do dwunastnicy
• Produkuje insulinę regulującą poziom cukru we krwi

Jelito grube to ostatni odcinek przewodu pokarmowego, gdzie:

• Powstaje kał z niestrawionych resztek pokarmowych
• Zachodzi wchłanianie wody i soli mineralnych

Vocabulary: Defekacja to proces usuwania kału na zewnątrz organizmu przez odbyt.

Ślinianki to gruczoły produkujące ślinę, dzielące się na:

• Podjęzykowe
• Przyuszne
• Podżuchwowe

Highlight: Na języku znajdują się kubki smakowe odpowiedzialne za rozpoznawanie pięciu podstawowych smaków: słodkiego, kwaśnego, słonego, gorzkiego i umami.

Funkcje i rodzaje trawienia w układzie pokarmowym

Funkcje układu pokarmowego obejmują:

1. Pobieranie pokarmu
2. Trawienie pokarmu
3. Wchłanianie składników pokarmowych do krwi
4. Defekację - usuwanie niestrawionych resztek pokarmowych

Rodzaje trawienia:

• Trawienie mechaniczne: za pomocą zębów
• Trawienie chemiczne: za pomocą enzymów

Definition: Enzymy to substancje białkowe, które przyspieszają przebieg reakcji chemicznych w komórkach.

Gruczoły układu pokarmowego to:

• Ślinianki
• Wątroba
• Trzustka

Highlight: Układ pokarmowy po kolei składa się z: jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego z dwunastnicą, jelita grubego i odbytu.

Białka i węglowodany - kluczowe składniki odżywcze

Białka to ważne związki organiczne zbudowane z aminokwasów.

Highlight: Około 20 aminokwasów tworzy jedną cząsteczkę białka.

Rodzaje białek:

• Pełnowartościowe $zwierzęce$
• Niepełnowartościowe $roślinne$

Funkcje białek w organizmie:

• Budulcowa $tworzą błony komórkowe$
• Enzymatyczna $budują enzymy trawienne$
• Hormonalna $wchodzą w skład hormonów$
• Obronna $budują przeciwciała$
• Transportowa $tworzą hemoglobinę transportującą tlen$
• Receptorowa $umożliwiają odbieranie informacji z otoczenia$

Węglowodany pełnią w organizmie funkcje:

• Energetyczne - są głównym źródłem energii
• Zapasowe - w postaci skrobi u roślin i glikogenu u zwierząt
• Budulcowe - celuloza jest głównym składnikiem ścian komórkowych roślin, a chityna grzybów

Example: Trawienie składników pokarmowych, takich jak białka i węglowodany, odbywa się na różnych etapach w układzie pokarmowym człowieka.

Strona 6: Składniki odżywcze

Szczegółowa charakterystyka białek i węglowodanów jako podstawowych składników odżywczych.

Definition: Białka są zbudowane z około 20 różnych aminokwasów.

Example: Funkcje białek obejmują: budowę błon komórkowych, tworzenie enzymów, hormonów, przeciwciał i hemoglobiny.

Highlight: Węglowodany pełnią funkcje energetyczne, zapasowe i budulcowe w organizmie.

Jama ustna i gardło - początek układu pokarmowego

Jama ustna to pierwszy odcinek układu pokarmowego człowieka. Tu rozpoczyna się proces trawienia, zarówno mechanicznego, jak i chemicznego.

Highlight: W jamie ustnej zachodzi trawienie mechaniczne oraz wstępne trawienie chemiczne cukrów za pomocą enzymu amylazy ślinowej.

Ważne elementy jamy ustnej:

• Ślinianki produkujące ślinę, która nawilża pokarm i ma właściwości bakteriobójcze
• 32 zęby stałe, które rozdrabniają pokarm
• Język, będący narządem smaku i mowy

Vocabulary: Wzór zębowy dorosłego człowieka to 3212 2123 $góra$ i 3212 2123 $dół$.

Gardło stanowi wspólny odcinek układu pokarmowego i oddechowego. Za nim znajduje się przełyk, który transportuje pokarm do żołądka.

Definition: Przełyk to narząd rurkowaty łączący jamę ustną z żołądkiem, umożliwiający transport pokarmu.