Powłoki ciała i ich funkcje
Powłoki ciała spełniają szereg niezbędnych funkcji w organizmie. Przede wszystkim umożliwiają utrzymanie homeostazy, czyli równowagi wewnętrznej organizmu. Stanowią też barierę ochronną - zabezpieczają przed urazami mechanicznymi i chronią przed wnikaniem substancji chemicznych oraz drobnoustrojów.
Powłoki odbierają też informacje z otoczenia, działając jako narząd zmysłu. Dodatkowo chronią organizm przed szkodliwym promieniowaniem UV i uczestniczą w kształtowaniu sylwetki zwierząt.
U pasożytniczych płazińców występuje neoderma - specjalna powłoka ciała, która chroni przed enzymami trawiennymi gospodarza i umożliwia pobieranie pokarmu. Jej budowa jest złożona - zewnętrzna warstwa zawiera mikrokosmki zwiększające powierzchnię chłonną i glikokaliks zapewniający ochronę.
Warto wiedzieć! Powłoki ciała nie tylko chronią organizm, ale często też umożliwiają poruszanie się - u pierwotniaków nabłonek wyposażony w rzęski ułatwia lokomocję.
U bezkręgowców spotykamy różne typy powłok: pinakoderma u gąbek, epiderma u parzydełkowców oraz worek powłokowo-mięśniowy u płazińców, nicieni i mięczaków. U kręgowców podstawową powłoką jest skóra składająca się z naskórka i skóry właściwej.
Różne grupy kręgowców posiadają charakterystyczne cechy powłok: ryby mają cienką skórę pokrytą śluzem i łuskami, płazy - gruczoły śluzowe i jadowe, gady - suchą skórę z rogowym naskórkiem, ptaki - cienką skórę i pióra, a ssaki - grubą skórę z różnymi wytworami rogowymi jak włosy czy pazury.