Układ ruchu (kostny + mięśniowy) -> dla 7 klasy SP/ 2lo podstawa

Alternatywny zapis:

jama szpikowa z szpikiem kostnym. U dzieci występuje szpik kostny czerwony gdzie powstają komórki krwi, potem przekształca się w żółty (tkanka tłuszczowa). 4. Funkcje szkieletu 20 1112 1757 1,54 ochronna dla narządów rusztowanie ciała przyczep dla mięśni rola krwiotwórcza kształt i wzrost organizmu magazynowanie soli mineralnych || 40,08 Ca S [Ar]4s² Wapń 5. Rodzaje połączeń kości Więzozrosty połączenie za pomocą tkanki włóknistej, np. szwy - cienkie i mocne pasma tkanki twardość kości 15 30,97376 III, IV, V 317,3(b) P 553(b) 1,82(b) S [Ne]3s²3p³ Fosfor elastyczność PREMIUM COLLAGEN 5000 Kościozrosty - połączenie ścisłe, poprzez tkankę kostną, nieruchome występują w kości krzyżowej Chrząstkozrosty - połączenie półścisłe, między dwoma zakończeniami kostnymi znajdują się krążki chrzęstne lub chrzęstno- włókniste. Połączenia ruchome: STAWY 100% FISH COLLAGEN 6. Typy stawów 1. Kulisty kość miedniczna kość udowa STAW 2.Eliptyczny Staw kulisty - umożliwia ruchy we wszystkich płaszczyznach, np. wymachy ramion i nóg. Ten rodzaj stawu znajduje się m.in. między kością miedniczną a kością udową. 3.Siodełkowy kość ramienna kość lokciowa 4.Zawiasowy 5.Obrotoa Staw zawiasowy - umożliwia zginanie i prostowanie koń- czyn oraz palców. Występuje np. między kością ramienną a kością łokciową oraz pomię- dzy paliczkami kości palców. kręg szczytowy Staw siodełkowy - umożliwia sze roki zakres ruchów podobnych do ruchów stawu kulistego. Taki staw znajduje się np. u nasady kciuka. Staw obrotowy - umożliwia ruchy obro- towe, np. głowy. Taki staw znajduje się między pierwszym a drugim kręgiem kręgosłupa. kręg obrotowy kość nadgarstka 7. Budowa stawu Torebka stawowa- stabilizuje staw i zapobiega przemieszczaniu się kości w jego obrębie. Więzadło-stabilizuje kość w stawie. Powierzchnie stawowe - chronią kości przed uszkodzeniami podczas wykonywania ruchu. Są one pokryte chrząstką stawową, a między nimi występuje jama stawowa w której znajduje się maż stawowa zmniejszająca tarcie. Torebka stawowa - stabilizuje staw, zapobiega przemieszczaniu się kości w jego obrębie. Więzadło - stabilizuje kość w stawie. Powierzchnie stawowe - chronią kości przed uszkodzeniem podczas ruchu. 8. Szkielet osiowy - czaska + kręgosłup + klatka piersiowa, chronią narz. wew. 9. Czaszka Budowa czaszki kość czołowa kość ciemieniowa kość skroniowa kość klinowa kość nosowa kość jarzmowa kość potyliczna połączone szwami Funkcje: • Ochrona narządów wew. • Modulacja głosu (zatoki) • Nawilżanie i ogrzewanie powietrza (zatoki) • Rozdrabnianie pokarmu (szczęka, żuchwa) szczęka (kość szczękowa) -zuchwa 10. Kręgosłup • 33-34 kręgi • Pomiędzy nimi krążki międzykręgowe (chrząstki), amortyzujące wstrząsy, dają giętkość • 5 odcinków FUNKCJE 1) podpora ciała 2) Przyczep mięśni, żeber, miednicy Utrzymuje czaszkę 3) 4) Ochrona rdzenia kręgowego, nerwów rdzeniowych • LORDOZA - wygięcie kręgosłupa do przodu w odcinku szyjnym i lędźwiowym szyjny 7 kręgów • KIFOZA - do tyłu ciała, piersiowy i krzyżowy piersiowy 12 kręgów ledźwiowy 5 kręgów krzyżowy 5 kręgów guziczny 3-5 kręgów kręgosłup Г szyjny piersiowy ledźwiowy krzyzowy guziczny Otwór kręgowy. Otwory kręgowe wszys kręgów tworzą kanał kręgowy, wewnat którego znajduje się rdzeń kręgowy 11. Klatka piersiowa • Odcinek piersiowy kręgosłupa + mostek + 12 par żeber • Żebra prawdziwe - łączą się z mostkiem za pomocą chrząstek • Żebra rzekome - łączą się z mostkiem za pomocą chrząstki 7go żebra • Żebra wolne - nie łączą FUNKCJE 1) ochrania serce i płuca 2) Przyczep mięśni 3) Zmienia kształt więc wdechy i wydechy Budowa klatki piersiowej Kręgi piersiowe - stanowią miejsce przyczepu żeber. Zebra prawdziwe (7 par) - łączą się z mostkiem bezpo- srednio za pomocą chrząstek. (3 pary) - lączą się z mostkiem za po- srednictwem chrząst- kódmego zebra. Zebra wolne (2 pary) -nie są połączone z mostkiem. Mostek - należy do kości plaskich. Stanowi miejsce przyczepu žeber i ochrania serce. Chrząstki żebrowe łączą żebra z mostkiem. 56 12. Kończyny Funkcja: ruchy + utrzymanie ciężaru ciała (dolne) Obojczyk- Łopatka Kość ramienna Kość promieniowa Kość łokciowa Nadgarstek Śródręcze Paliczki PRONATIO (położenie nawrócone) W и Koso nadgarstka Kości środręcza Kości palców dioni Kość udowa Rzepka Miedrica Kość piszczelowa Kość strzałkowa Kości stępu Kości śródstopia Kości palców stopy 13. Budowa mięśni Budowa mięśnia szkieletowego Mięsień szkieletowy składa się z brzuśca, czyli części, która ma zdolność kurczenia się, oraz ścięgien, czyli pasm tkanki łącznej przymocowujących mięsień do kości. Przyglądając się bliżej, zauważymy, że brzusiec jest zbudowany z pęczków włókien mięśniowych. Każde włókno mięśniowe składa się z tysięcy miofibryli, które z kolei są zbudowane z białkowych włókien- aktyny i miozyny. Niektóre mięśnie o skomplikowanej budowie (np. mięsień dwugłowy ramienia) mają brzusiec podzielony na kilka części, które nazywamy głowami, ● ● ● Miofilament gruby - włókno białkowe zbudowane z miozyny. Miofilament cienki - włókno białkowe zbudo- wane z aktyny. ścięgno brzusiec pęczek włókien mięśniowych Włókno mięśniowe - ma wiele jąder I rozbudowaną siateczkę śród- plazmatyczną, Siateczka śródplazmatyczna (sarkoplazmatyczna) - gromadzi jony wapnia niezbędne podczas skurczu. Miofibryla-podstawowy element włókien mięśniowych, zbudowany z regularnie ułożonych włókien miozy- ny i aktyny, Składa się z brzuśca (to, co się kurczy) i ścięgien (to, co łączy z kościami). Brzusiec jest zbudowany z włókien, które są zbudowane z miofibryli, które są zbudowane z aktyny i miozyny. Sarkomer to jednostka kurczliwa mięśnia. 14. Mechanizm skurczu mięśnia Następuje pod wpływem impulsu nerwowego • Potrzebne jony wapnia (umożliwiają połączenie aktyny z miozyną) i ATP (energia) SCHEMAT ● • ATP przyłącza się do głów miozyny, która łączy się z aktyną. • Potem rozpada się, powstaje ADP + P (reszta fosforanowa). To powoduje zmianę położenia głów miozyny. • Kolejne zmiany położenia głów miozynowych powodują przesunięcia włókien aktynowych = skrócenie sarkomeru. • Podczas skurczu w sarkomerach włókna aktyny wsuwają się w miozyny. Przez to skracają się sarkomery, miofibryla też, więc włókna też = skurcz. 15. Współpraca mięśni • Mięśnie kurczą się, przez co podciągają ich kości. To powoduje jednokierunkowy ruch kończyny. • Mięśnie działają antagonistycznie -> jeden działa w jednym kierunku, drugi w drugim. Niektóre współpracują - wszystkie w jednym. ● 16. Źródła energii dla mięśni • ATP, • Fosfokreatyna - odtwarza ATP Fosfokreatyna + ADP -> kreatyna + ATP • Glukoza Mioglobina Glikogen • Tłuszcze ●