Funkcje i budowa układu szkieletowego
Układ szkieletowy to prawdziwy bohater naszego organizmu! Nie tylko stanowi szkielet podporowy ciała, ale też chroni narządy wewnętrzne przed uszkodzeniami. To do niego przyczepione są mięśnie szkieletowe umożliwiające ruch. Dodatkowo kości magazynują sole mineralne i pełnią funkcję krwiotwórczą - w czerwonym szpiku kostnym powstają komórki krwi.
Kości mają wyjątkowe właściwości mechaniczne dzięki swojej budowie. Składają się z tkanki kostnej, w której znajdziemy trzy rodzaje komórek: osteocyty (komórki kostne), osteoblasty (komórki kościotwórcze) i osteoklasty (komórki kościogubne). Za sprężystość kości odpowiadają związki organiczne, a za twardość - sole mineralne.
Z zewnątrz kości okrywa okostna - błona łącznotkankowa pełniąca funkcje odżywcze i zawierająca komórki naprawiające uszkodzenia. Pod nią znajduje się tkanka kostna zbita zbudowana z blaszek kostnych tworzących osteony. Wewnątrz kości mamy tkankę kostną gąbczastą z przestrzeniami wypełnionymi szpikiem kostnym. Powierzchnie stawowe pokrywa tkanka chrzęstna szklista, która zmniejsza tarcie.
Ciekawostka! Gdyby kości były zbudowane tylko z substancji nieorganicznych, byłyby zbyt kruche i łamliwe. Z kolei gdyby zawierały wyłącznie substancje organiczne - byłyby zbyt miękkie. Dopiero połączenie obu składników daje im idealne właściwości mechaniczne!
W zależności od kształtu wyróżniamy kości: płaskie (np. kości czaszki, mostek), różnokształtne (np. kręgi), krótkie (np. kości nadgarstka) oraz długie (np. kość udowa), które mają charakterystyczny trzon i nasady. Każdy rodzaj kości ma swoją specyficzną budowę dostosowaną do pełnionych funkcji.