Podstawy gospodarki rynkowej

Gospodarka rynkowa to system gospodarczy, w którym podmioty podejmują decyzje o sposobach produkcji, kierując się własnym interesem. Do podmiotów gospodarki rynkowej zalicza się gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, państwo z jego instytucjami, a także instytucje samorządowe i podmioty ekonomii społecznej, takie jak stowarzyszenia i fundacje.

W przeciwieństwie do gospodarki rynkowej, gospodarka nakazowa (nazywana też nakazowo-rozdzielczą) to gospodarka planowa, w której dominuje państwowa własność czynników wytwórczych, a decyzje ekonomiczne są podejmowane centralnie.

Definicja: Rynek to ogół transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w których one przebiegają.

Wyróżnia się różne rodzaje rynków, m.in. rynek dóbr i usług konsumpcyjnych, rynek czynników produkcji oraz rynek finansowy. Ze względu na zasięg przestrzenny można wyróżnić rynki: lokalny, regionalny, krajowy, międzynarodowy i globalny.

Highlight: Główne modele struktur rynkowych to: monopol, oligopol, konkurencja monopolistyczna oraz konkurencja doskonała.

Ważnymi pojęciami w gospodarce rynkowej są popyt i podaż. Popyt to zależność między ceną dobra a jego ilością, którą nabywcy są skłonni zakupić. Podaż natomiast to zależność między ceną dobra a jego ilością oferowaną na rynku przez producentów.