Rynek pracy i jego elementy
Rynek pracy to kluczowy element gospodarki, gdzie dochodzi do interakcji między pracodawcami a pracownikami. Na tym rynku przedmiotem transakcji jest praca, a ceną są wynagrodzenia wypłacane pracownikom.
Definicja: Praca to świadome działanie człowieka w celach zarobkowych.
Rynek pracy można podzielić na różne rodzaje w zależności od zasięgu geograficznego:
- lokalny
- regionalny
- krajowy
- globalny
Dwa główne elementy rynku pracy to popyt na pracę i podaż pracy.
Definicja: Popyt na pracę to ilość miejsc pracy oferowanych przez pracodawców przy danej płacy.
Definicja: Podaż pracy to ilość pracowników chętnych do wykonywania pracy za daną płacę.
Na popyt na pracę wpływają następujące czynniki:
- faza cyklu koniunkturalnego
- popyt na dobra i usługi
- koszty pracy
- wydajność pracy
- postęp technologiczny
Czynniki wpływające na podaż pracy można podzielić na:
-
Demograficzne:
- liczba ludności
- struktura ludności
- saldo migracji
-
Ekonomiczne:
- poziom oferowanych wynagrodzeń
- wysokość podatków od wynagrodzeń
-
Społeczne:
- granica wieku emerytalnego
- mobilność ludności
- system zasiłków
Highlight: Ważnym wskaźnikiem na rynku pracy jest Wskaźnik Aktywności Zawodowej (WAZ), który oblicza się dzieląc liczbę osób aktywnych zawodowo przez liczbę ludności w wieku produkcyjnym.
Osoby w wieku produkcyjnym można podzielić na:
- Aktywni zawodowo:
- Bierni zawodowo:
- studenci
- uczniowie
- emeryci
- renciści
- niepełnosprawni
- osoby zajmujące się domem
Vocabulary: Bezrobocie to zjawisko braku pracy wśród osób zdolnych i chętnych do jej podjęcia.
Rodzaje bezrobocia:
- strukturalne (np. zmiana struktury gospodarki)
- koniunkturalne (następstwo zmieniającej się koniunktury gospodarczej)
- sezonowe (występujące w turystyce, rolnictwie)
- technologiczne
- ukryte
Zrozumienie tych elementów rynku pracy jest kluczowe dla analizy sytuacji gospodarczej i planowania polityki zatrudnienia.