Otwórz aplikację

Przedmioty

Właściwości i zastosowania alkanów, alkenów i alkinów

735

6

user profile picture

Po prostu blob

7.10.2025

Chemia

Alkany , alkeny i alkiny

21 225

7 paź 2025

8 strony

Właściwości i zastosowania alkanów, alkenów i alkinów

user profile picture

Po prostu blob

@blob_

Alkany, alkeny i alkiny to podstawowe grupy związków organicznych, które... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
1 / 8
W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Alkany - podstawowe węglowodory

Alkany to najprostsze węglowodory nasycone o wzorze ogólnym C₁₁H₂ₙ₊₂. Tworzą one szereg homologiczny, w którym każdy kolejny związek różni się od poprzedniego o grupę -CH₂-.

Podstawowe alkany to: metan (CH₄), etan (C₂H₆) i propan (C₃H₈). Ich cząsteczki można zapisać na kilka sposobów: wzorem sumarycznym (np. CH₄), strukturalnym (pokazującym ułożenie atomów) lub grupowym (np. CH₃CH₂CH₃ dla propanu).

💡 Ciekawostka: Nazwa "alkan" pochodzi od przyrostka "-an", który jest charakterystyczny dla wszystkich węglowodorów nasyconych. W szeregu homologicznym każdy kolejny alkan ma temperaturę wrzenia wyższą o około 20-30°C.

Im dłuższy łańcuch węglowy, tym bardziej złożona staje się struktura alkanu. Możesz łatwo przewidzieć wzór każdego alkanu, znając liczbę atomów węgla!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Właściwości i zastosowanie alkanów

Właściwości fizyczne alkanów są ściśle powiązane z ich budową. Pierwsze cztery alkany (metan, etan, propan, butan) występują w stanie skupienia gazowym w warunkach normalnych. Są bezbarwne i nie rozpuszczają się w wodzie.

Pentan (C₅H₁₂) i wyższe alkany mają niskie temperatury topnienia i wrzenia, które rosną wraz z długością łańcucha węglowego. Właściwości chemiczne alkanów cechuje niska reaktywność - dlatego nazywa się je czasem "parafiny" odłac.parumaffinismałoreaktywnyod łac. parum affinis - mało reaktywny. Ulegają głównie reakcji substytucji (podstawienia) oraz są palne.

Zastosowanie alkanów w przemyśle rafineryjnym jest ogromne - stanowią podstawowy składnik paliw (benzyna, olej napędowy), są surowcem do produkcji tworzyw sztucznych i wielu innych produktów.

🔥 Uwaga! Mimo że alkany są stosunkowo mało reaktywne, ich mieszaniny z powietrzem mogą być wybuchowe - dlatego tak ważne jest zachowanie ostrożności przy pracy z gazem ziemnym głoˊwniemetangłównie metan czy propan-butanem!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Reakcje alkanów

Alkany alkeny alkiny reakcje różnią się od siebie - każda grupa ma charakterystyczne przemiany chemiczne. Dla alkanów typowe są dwie podstawowe reakcje:

Reakcja substytucji polega na podstawieniu atomu wodoru innym atomem lub grupą atomów. Przykładowo, reakcja metanu z chlorem w obecności światła prowadzi do powstania chlorometanu: CH₄ + Cl₂ → CH₃Cl + HCl.

Spalanie alkanów może przebiegać na różne sposoby. Przy pełnym dostępie tlenu zachodzi spalanie całkowite z wytworzeniem CO₂ i H₂O, np. CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O. Przy ograniczonym dostępie tlenu mamy spalanie niecałkowite, które może prowadzić do powstania tlenku węgla lub sadzy.

🧪 Eksperymentuj: Reakcje spalania alkanów możesz zaobserwować w codziennym życiu - płomień kuchenki gazowej przy dużym dostępie powietrza jest niebieski spalaniecałkowitespalanie całkowite, a przy ograniczonym - żółty (niecałkowite)!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Alkeny - węglowodory nienasycone

Alkeny to węglowodory nienasycone, zawierające w cząsteczce przynajmniej jedno wiązanie podwójne między atomami węgla. Ich wzór ogólny to C₁₁H₂ₙ.

Szereg homologiczny alkenów rozpoczyna się od etenu C2H4C₂H₄, zwanego również etylenem. Kolejne związki to propen C3H6C₃H₆, buten C4H8C₄H₈ i penten C5H10C₅H₁₀. Podobnie jak w przypadku alkanów, każdy kolejny alken różni się od poprzedniego o grupę -CH₂-.

W alkenach najważniejszym elementem struktury jest wiązanie podwójne C=C, które nadaje tym związkom specyficzne właściwości i jest miejscem, w którym zachodzą charakterystyczne reakcje.

🌱 Warto wiedzieć: Etylen eteneten jest naturalnym hormonem roślinnym, który przyspiesza dojrzewanie owoców. Dlatego niedojrzałe owoce często przechowuje się razem z dojrzałymi - te drugie wydzielają etylen!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Właściwości i reakcje alkenów

Właściwości fizyczne alkenów są podobne do alkanów - niższe alkeny (eten, propen) są gazami, bezbarwnymi i nierozpuszczalnymi w wodzie. Właściwości chemiczne alkenów różnią się jednak znacząco - są znacznie bardziej reaktywne dzięki obecności wiązania podwójnego.

Najważniejsze dla alkenów są reakcje charakterystyczne zwane reakcjami addycji (przyłączenia). W tych reakcjach następuje rozszczepienie wiązania podwójnego i przyłączenie cząsteczki reagenta.

Przykłady reakcji addycji alkenów:

  • z wodorem: C₂H₄ + H₂ → C₂H₆ (eten przekształca się w etan)
  • z chlorowodorem: C₂H₄ + HCl → C₂H₅Cl (powstaje chloroetan)

💧 Praktyczne zastosowanie: Reakcja addycji wody do etenu prowadzi do powstania etanolu (C₂H₅OH), który jest powszechnie stosowany jako rozpuszczalnik i składnik wielu produktów. To pokazuje, jak ważne są reakcje alkenów w przemyśle chemicznym!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Alkiny i ich właściwości

Alkiny to kolejna grupa węglowodorów nienasyconych, które zawierają wiązanie potrójne między atomami węgla. Ich wzór ogólny to C₁₁H₂ₙ₋₂.

Najprostszym alkinem jest etyn (C₂H₂), znany również jako acetylen. W szeregu homologicznym alkinów następne są: propyn (C₃H₄), butyn (C₄H₆) i pentyn (C₅H₈). Wzory półstrukturalne alkinów pokazują charakterystyczne wiązanie potrójne, np. H-C≡C-H dla etynu.

Podobnie jak alkeny, alkiny ulegają głównie reakcjom addycji, w których reagenty przyłączają się do wiązania potrójnego. Te reakcje są podstawą wielu procesów przemysłowych.

🔧 Zastosowanie w praktyce: Acetylen etynetyn jest używany w palnikach acetylenowo-tlenowych do spawania metali, ponieważ jego spalanie wytwarza bardzo wysoką temperaturę (do 3000°C)!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Porównanie alkinów z alkanami i alkenami

Szereg homologiczny alkinów zawiera związki o coraz dłuższych łańcuchach węglowych. Propyn (C₃H₄), butyn (C₄H₆) i pentyn (C₅H₈) to przykłady wyższych alkinów. Można je zapisać wzorami grupowymi, np. CH≡CCH₃ dla propynu.

Właściwości fizyczne alkinów są podobne do alkenów - niższe alkiny są gazami, bezbarwnymi i nierozpuszczalnymi w wodzie. Podobnie jak w przypadku alkanów i alkenów, temperatury topnienia i wrzenia rosną wraz z masą cząsteczkową.

Reakcje charakterystyczne alkinów są podobne do reakcji alkenów - głównie są to reakcje addycji. Jednak ze względu na obecność wiązania potrójnego, alkiny mogą przyłączyć więcej cząsteczek reagenta niż alkeny.

📝 Powtórka: Alkany, alkeny, alkiny - powtórzenie najważniejszych różnic: alkany mają wiązania pojedyncze i są mało reaktywne, alkeny mają wiązanie podwójne i ulegają głównie reakcjom addycji, a alkiny mają wiązanie potrójne i są jeszcze bardziej reaktywne.

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-


Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Chemia

21 225

7 paź 2025

8 strony

Właściwości i zastosowania alkanów, alkenów i alkinów

user profile picture

Po prostu blob

@blob_

Alkany, alkeny i alkiny to podstawowe grupy związków organicznych, które różnią się budową i właściwościami. Poznanie ich cech charakterystycznych i reakcji chemicznych jest kluczowe dla zrozumienia chemii organicznej. Przyjrzyjmy się tym węglowodorom bliżej!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Alkany - podstawowe węglowodory

Alkany to najprostsze węglowodory nasycone o wzorze ogólnym C₁₁H₂ₙ₊₂. Tworzą one szereg homologiczny, w którym każdy kolejny związek różni się od poprzedniego o grupę -CH₂-.

Podstawowe alkany to: metan (CH₄), etan (C₂H₆) i propan (C₃H₈). Ich cząsteczki można zapisać na kilka sposobów: wzorem sumarycznym (np. CH₄), strukturalnym (pokazującym ułożenie atomów) lub grupowym (np. CH₃CH₂CH₃ dla propanu).

💡 Ciekawostka: Nazwa "alkan" pochodzi od przyrostka "-an", który jest charakterystyczny dla wszystkich węglowodorów nasyconych. W szeregu homologicznym każdy kolejny alkan ma temperaturę wrzenia wyższą o około 20-30°C.

Im dłuższy łańcuch węglowy, tym bardziej złożona staje się struktura alkanu. Możesz łatwo przewidzieć wzór każdego alkanu, znając liczbę atomów węgla!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Właściwości i zastosowanie alkanów

Właściwości fizyczne alkanów są ściśle powiązane z ich budową. Pierwsze cztery alkany (metan, etan, propan, butan) występują w stanie skupienia gazowym w warunkach normalnych. Są bezbarwne i nie rozpuszczają się w wodzie.

Pentan (C₅H₁₂) i wyższe alkany mają niskie temperatury topnienia i wrzenia, które rosną wraz z długością łańcucha węglowego. Właściwości chemiczne alkanów cechuje niska reaktywność - dlatego nazywa się je czasem "parafiny" odłac.parumaffinismałoreaktywnyod łac. parum affinis - mało reaktywny. Ulegają głównie reakcji substytucji (podstawienia) oraz są palne.

Zastosowanie alkanów w przemyśle rafineryjnym jest ogromne - stanowią podstawowy składnik paliw (benzyna, olej napędowy), są surowcem do produkcji tworzyw sztucznych i wielu innych produktów.

🔥 Uwaga! Mimo że alkany są stosunkowo mało reaktywne, ich mieszaniny z powietrzem mogą być wybuchowe - dlatego tak ważne jest zachowanie ostrożności przy pracy z gazem ziemnym głoˊwniemetangłównie metan czy propan-butanem!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Reakcje alkanów

Alkany alkeny alkiny reakcje różnią się od siebie - każda grupa ma charakterystyczne przemiany chemiczne. Dla alkanów typowe są dwie podstawowe reakcje:

Reakcja substytucji polega na podstawieniu atomu wodoru innym atomem lub grupą atomów. Przykładowo, reakcja metanu z chlorem w obecności światła prowadzi do powstania chlorometanu: CH₄ + Cl₂ → CH₃Cl + HCl.

Spalanie alkanów może przebiegać na różne sposoby. Przy pełnym dostępie tlenu zachodzi spalanie całkowite z wytworzeniem CO₂ i H₂O, np. CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O. Przy ograniczonym dostępie tlenu mamy spalanie niecałkowite, które może prowadzić do powstania tlenku węgla lub sadzy.

🧪 Eksperymentuj: Reakcje spalania alkanów możesz zaobserwować w codziennym życiu - płomień kuchenki gazowej przy dużym dostępie powietrza jest niebieski spalaniecałkowitespalanie całkowite, a przy ograniczonym - żółty (niecałkowite)!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Alkeny - węglowodory nienasycone

Alkeny to węglowodory nienasycone, zawierające w cząsteczce przynajmniej jedno wiązanie podwójne między atomami węgla. Ich wzór ogólny to C₁₁H₂ₙ.

Szereg homologiczny alkenów rozpoczyna się od etenu C2H4C₂H₄, zwanego również etylenem. Kolejne związki to propen C3H6C₃H₆, buten C4H8C₄H₈ i penten C5H10C₅H₁₀. Podobnie jak w przypadku alkanów, każdy kolejny alken różni się od poprzedniego o grupę -CH₂-.

W alkenach najważniejszym elementem struktury jest wiązanie podwójne C=C, które nadaje tym związkom specyficzne właściwości i jest miejscem, w którym zachodzą charakterystyczne reakcje.

🌱 Warto wiedzieć: Etylen eteneten jest naturalnym hormonem roślinnym, który przyspiesza dojrzewanie owoców. Dlatego niedojrzałe owoce często przechowuje się razem z dojrzałymi - te drugie wydzielają etylen!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Właściwości i reakcje alkenów

Właściwości fizyczne alkenów są podobne do alkanów - niższe alkeny (eten, propen) są gazami, bezbarwnymi i nierozpuszczalnymi w wodzie. Właściwości chemiczne alkenów różnią się jednak znacząco - są znacznie bardziej reaktywne dzięki obecności wiązania podwójnego.

Najważniejsze dla alkenów są reakcje charakterystyczne zwane reakcjami addycji (przyłączenia). W tych reakcjach następuje rozszczepienie wiązania podwójnego i przyłączenie cząsteczki reagenta.

Przykłady reakcji addycji alkenów:

  • z wodorem: C₂H₄ + H₂ → C₂H₆ (eten przekształca się w etan)
  • z chlorowodorem: C₂H₄ + HCl → C₂H₅Cl (powstaje chloroetan)

💧 Praktyczne zastosowanie: Reakcja addycji wody do etenu prowadzi do powstania etanolu (C₂H₅OH), który jest powszechnie stosowany jako rozpuszczalnik i składnik wielu produktów. To pokazuje, jak ważne są reakcje alkenów w przemyśle chemicznym!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Alkiny i ich właściwości

Alkiny to kolejna grupa węglowodorów nienasyconych, które zawierają wiązanie potrójne między atomami węgla. Ich wzór ogólny to C₁₁H₂ₙ₋₂.

Najprostszym alkinem jest etyn (C₂H₂), znany również jako acetylen. W szeregu homologicznym alkinów następne są: propyn (C₃H₄), butyn (C₄H₆) i pentyn (C₅H₈). Wzory półstrukturalne alkinów pokazują charakterystyczne wiązanie potrójne, np. H-C≡C-H dla etynu.

Podobnie jak alkeny, alkiny ulegają głównie reakcjom addycji, w których reagenty przyłączają się do wiązania potrójnego. Te reakcje są podstawą wielu procesów przemysłowych.

🔧 Zastosowanie w praktyce: Acetylen etynetyn jest używany w palnikach acetylenowo-tlenowych do spawania metali, ponieważ jego spalanie wytwarza bardzo wysoką temperaturę (do 3000°C)!

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Porównanie alkinów z alkanami i alkenami

Szereg homologiczny alkinów zawiera związki o coraz dłuższych łańcuchach węglowych. Propyn (C₃H₄), butyn (C₄H₆) i pentyn (C₅H₈) to przykłady wyższych alkinów. Można je zapisać wzorami grupowymi, np. CH≡CCH₃ dla propynu.

Właściwości fizyczne alkinów są podobne do alkenów - niższe alkiny są gazami, bezbarwnymi i nierozpuszczalnymi w wodzie. Podobnie jak w przypadku alkanów i alkenów, temperatury topnienia i wrzenia rosną wraz z masą cząsteczkową.

Reakcje charakterystyczne alkinów są podobne do reakcji alkenów - głównie są to reakcje addycji. Jednak ze względu na obecność wiązania potrójnego, alkiny mogą przyłączyć więcej cząsteczek reagenta niż alkeny.

📝 Powtórka: Alkany, alkeny, alkiny - powtórzenie najważniejszych różnic: alkany mają wiązania pojedyncze i są mało reaktywne, alkeny mają wiązanie podwójne i ulegają głównie reakcjom addycji, a alkiny mają wiązanie potrójne i są jeszcze bardziej reaktywne.

W. Sumaryczny
CnH2n+2
SZEREG HOMOLOGICZNY ALKANÓW
CH 4
ALK ANY
Wzór ogólny
Etan
C3H8
Propan
W. Strukturalny
1-U-I
H-C-H
Metan
HH
I
C₂H6 H-C-

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

735

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Podobne notatki

Homologiczny Szereg Alkanów

Zrozumienie homologicznego szeregu alkanów: metan, etan, propan, butan, pentan, heksan, heptan, oktan, nonan i dekan. Dowiedz się o ich wzorach chemicznych, liczbie atomów oraz właściwościach. Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów z chemii.

ChemiaChemia
8

Wzory Węglowodorów

Zrozumienie wzorów strukturalnych, półstrukturalnych i grupowych w chemii węglowodorów. Dowiedz się o alkanach, alkenach i alkinach, ich właściwościach oraz nomenklaturze. Idealne dla studentów chemii poszukujących klarownych informacji na temat związków organicznych.

ChemiaChemia
8

Węglowodory: Alkany, Alkeny, Alkiny

Zgłębiaj węglowodory, w tym alkany, alkeny i alkiny. Dowiedz się o ich strukturze, właściwościach oraz przykładach, takich jak metan, etan, propan, butan, pentan, heksan, heptan, oktan, nonan i dekan. Idealne dla studentów chemii poszukujących zrozumienia związków węglowodorowych.

BiologiaBiologia
8

Właściwości i Zastosowania Alkanów

Odkryj kluczowe właściwości alkanów, ich stany skupienia oraz zastosowania w przemyśle i codziennym życiu. Dowiedz się, jak metan, propan i butan są wykorzystywane w kosmetykach i jako paliwa. Idealne dla uczniów klasy 8, którzy chcą zrozumieć węglowodory i ich reakcje spalania.

ChemiaChemia
8

Homologiczny Szereg Alkanów

Zrozumienie homologicznego szeregu alkanów, ich właściwości oraz nomenklatury. Dowiedz się, jak alkan nasycony różni się od innych węglowodorów oraz poznaj wzory ogólne i strukturalne dla różnych alkanów, takich jak metan, etan, propan i inne. Idealne dla studentów chemii.

ChemiaChemia
8

Nomenklatura Alkanów

Zrozumienie nomenklatury alkanów, ich właściwości oraz szeregu homologicznego. Dowiedz się, jak nazywać alkany i identyfikować podstawników. Materiał przeznaczony dla uczniów klasy 8. Kluczowe pojęcia: alkany, homologi, nazewnictwo, właściwości alkanów.

ChemiaChemia
8

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS