Otwórz aplikację

Przedmioty

3592

2 gru 2025

10 strony

Atomy i Cząsteczki - Chemia Dział 3 Nowej Ery

user profile picture

Hooli

@hooli

Atomy i cząsteczki to podstawowe składniki całej materii, którą widzisz... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
1 / 10
# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Atomy i Cząsteczki – Składniki Materii

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego czujesz zapach swojego ulubionego jedzenia z drugiego końca domu? To wszystko dzięki dyfuzji - samorzutnemu wnikaniu cząstek jednej substancji między cząstki drugiej.

Dyfuzja zachodzi wszędzie wokół nas: w gazach, cieczach i nawet w substancjach stałych. Widzisz ją, gdy parzysz herbatę, rozpuszczasz cukier, lub gdy rozchodzi się dym z ogniska.

Pierwiastek chemiczny to substancja, której nie da się rozdzielić na prostsze części - to zbiór identycznych atomów. Atom to najmniejsza cząstka pierwiastka, która zachowuje wszystkie jego właściwości, a cząsteczka powstaje, gdy atomy się ze sobą łączą.

💡 Zapamiętaj: Masa atomowa jest wyrażana w jednostkach masy atomowej (u), które równają się 1/12 masy atomu węgla.

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Masa Atomowa i Masa Cząsteczkowa

Każdy atom ma swoją masę atomową wyrażoną w jednostkach u - znajdziesz ją w układzie okresowym pod symbolem pierwiastka. Na przykład węgiel ma masę 12,01 u, a tlen 16,00 u.

Masa cząsteczkowa to suma mas wszystkich atomów w cząsteczce. Obliczanie jej jest proste - wystarczy że policzysz, ile atomów każdego pierwiastka jest w wzorze i pomnożysz przez ich masy.

Przykład z Al(OH)₃: masz 1 atom glinu (27 u), 3 atomy tlenu 3×16u=48u3 × 16 u = 48 u i 3 atomy wodoru 3×1u=3u3 × 1 u = 3 u. Razem: 27 + 48 + 3 = 78 u.

💡 Wskazówka: Zawsze sprawdzaj, ile atomów każdego pierwiastka znajduje się we wzorze - liczby przed nawiasami mnożą wszystko, co jest w środku!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Budowa Atomu – Nukleony i Elektrony

Wyobraź sobie atom jak miniaturny układ słoneczny. W centrum znajduje się jądro atomowe z dodatnimi protonami i neutralnymi neutronami. Wokół jądra krążą ujemne elektrony na różnych powłokach elektronowych.

Protony i neutrony (zwane razem nukleonami) mają masę około 1 u każdy, a elektrony są prawie 1840 razy lżejsze. Dlatego praktycznie cała masa atomu skupiona jest w jego jądrze.

Powłoki elektronowe oznaczamy literami K, L, M, N, O. Powłoka K (najbliższa jądru) może pomieścić maksymalnie 2 elektrony, L - 8 elektronów, M - 18 elektronów, i tak dalej.

💡 Ważne: W neutralnym atomie liczba protonów zawsze równa się liczbie elektronów - dzięki temu atom nie ma ładunku elektrycznego.

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Liczby Atomowe i Masowe

Elektrony walencyjne to te na najbardziej zewnętrznej powłoce - to one decydują o tym, jak atom będzie się łączył z innymi atomami. Rdzeń atomowy to jądro plus wszystkie elektrony oprócz walencyjnych.

Liczba atomowa (Z) to liczba protonów w jądrze - każdy pierwiastek ma inną liczbę atomową. Dzięki temu możesz rozpoznać, z którym pierwiastkiem masz do czynienia.

Liczba masowa (A) to suma wszystkich nukleonów protonoˊw+neutronoˊwprotonów + neutronów w jądrze. Jeśli znasz A i Z, możesz obliczyć liczbę neutronów: neutrony = A - Z.

💡 Pamiętaj: Liczba atomowa = liczba protonów = liczba elektronów (w neutralnym atomie). To podstawowa zasada, która pomoże ci w wielu obliczeniach!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Rysowanie Atomów

Układ okresowy to twoja mapa do odkrywania budowy atomów! Numer okresu (poziomy rząd) pokazuje, ile powłok elektronowych ma atom. Numer grupy (pionowa kolumna) mówi, ile elektronów walencyjnych znajduje się na ostatniej powłoce.

Przykład z jodem (I): znajduje się w 5. okresie i 17. grupie. Ma więc 5 powłok elektronowych i 7 elektronów walencyjnych. Rozkład elektronów: 2e⁻-8e⁻-18e⁻-18e⁻-7e⁻.

Dla grup 13-18 liczba elektronów walencyjnych to cyfra jedności numeru grupy. Jedynym wyjątkiem jest hel - mimo że jest w 18. grupie, ma tylko 2 elektrony walencyjne.

💡 Sztuczka: Zamiast zapamiętywać, po prostu znajdź pierwiastek w układzie okresowym - wszystko, czego potrzebujesz, jest tam zapisane!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Izotopy

Izotopy to jak rodzeństwo w świecie atomów - mają taką samą liczbę protonów, ale różną liczbę neutronów. Dlatego mają tę samą liczbę atomową, ale różne masy.

Najsłynniejsze są izotopy wodoru: prot (¹H) ma 0 neutronów, deuter (²H) ma 1 neutron, a tryt (³H) ma 2 neutrony. Wszystkie mają 1 proton, więc to nadal wodór!

Izotopy dzielą się na naturalne (występujące w przyrodzie) i sztuczne (wytworzone przez człowieka). Mają ogromne zastosowanie w medycynie, przemyśle energetycznym, geologii i archeologii.

💡 Ciekawostka: Węgiel-14 używany do datowania zabytków to izotop zwykłego węgla-12. Dzięki niemu archaelogowie wiedzą, ile lat mają starożytne przedmioty!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Izotony i Ustalanie Pierwiastków

Izotony to atomy różnych pierwiastków, które mają taką samą liczbę neutronów. To jak mieszkanie w tym samym budynku, ale w różnych mieszkaniach!

Żeby znaleźć izoton, oblicz liczbę neutronów pierwszego atomu AZA - Z, a potem znajdź inny pierwiastek, który ma tyle samo neutronów. Na przykład ²⁷Mg ma 15 neutronów (27 - 12 = 15), więc jego izotonem będzie ²⁹Si 2914=15neutronoˊw29 - 14 = 15 neutronów.

Czasami musisz ustalić, jaki to pierwiastek na podstawie jego masy atomowej. Jeśli w związku X₂O₃ masa całkowita to 208u, a tlen ma masę 16u, to: 2·mₓ + 3·16 = 208, więc mₓ = 80u.

💡 Metoda: Zawsze rozpoczynaj od tego, co wiesz na pewno, a potem krok po kroku obliczaj nieznane wartości.

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Układ Okresowy Pierwiastków

Układ okresowy to genialny wynalazek - pokazuje, że właściwości pierwiastków powtarzają się okresowo wraz ze wzrostem liczby atomowej. To prawo okresowości odkryte przez Mendelejewa.

Okresy (poziome rzędy) zawierają pierwiastki o takiej samej liczbie powłok elektronowych. Grupy (pionowe kolumny) to pierwiastki o podobnych właściwościach i takiej samej liczbie elektronów walencyjnych.

Grupy mają swoje nazwy: litowce (1), berylowce (2), borowce (13), węglowce (14), azotowce (15), tlenowce (16), fluorowce (17), helowce (18). Nazwy pochodzą od pierwszych pierwiastków w każdej grupie.

💡 Ważne: Układ okresowy to nie tylko tabela do zapamiętania - to narzędzie, które pozwala przewidzieć właściwości pierwiastków!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Prawo Okresowości i Zmiany Właściwości

W układzie okresowym wszystko ma swój porządek! Charakter metaliczny rośnie w dół i w lewo, a charakter niemetaliczny rośnie w górę i w prawo. Metale lubią oddawać elektrony, a niemetale - je przyjmować.

W okresach (poziomo): wraz ze wzrostem numeru grupy rośnie liczba elektronów walencyjnych i charakter niemetaliczny. W grupach (pionowo): wraz ze wzrostem okresu rośnie liczba powłok i charakter metaliczny.

Aktywność chemiczna też ma swoje prawidła. Dla metali rośnie w dół grup (cez jest bardziej aktywny od litu), a dla niemetali rośnie w górę grup (fluor jest najbardziej aktywny).

💡 Zapamiętaj: Układ okresowy to mapa właściwości - każdy kierunek ma swoje znaczenie i pozwala przewidzieć zachowanie pierwiastków!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zmiany Właściwości w Układzie Okresowym

Układ okresowy działa jak dobrze zaprojektowana mapa - wszystkie zmiany mają swój logiczny kierunek! Liczba elektronów walencyjnych w grupach 1-2 równa się numerowi grupy, a w grupach 13-18 to numer grupy minus 10.

Liczba powłok elektronowych zawsze równa się numerowi okresu - to jedna z najprostszych zasad do zapamiętania. Pierwszy okres ma jedną powłokę, siódmy - siedem powłok.

Im wyższy numer okresu, tym więcej powłok, silniejszy charakter metaliczny i większa aktywność metali. Im wyższy numer grupy (13-18), tym więcej elektronów walencyjnych i silniejszy charakter niemetaliczny.

💡 Podsumowanie: Układ okresowy to nie przypadkowe ułożenie - każda pozycja pierwiastka określa jego właściwości chemiczne i fizyczne!



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Najpopularniejsze notatki: Isotope

Najpopularniejsze notatki z Chemia

Najpopularniejsze notatki

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Chemia

3592

2 gru 2025

10 strony

Atomy i Cząsteczki - Chemia Dział 3 Nowej Ery

user profile picture

Hooli

@hooli

Atomy i cząsteczki to podstawowe składniki całej materii, którą widzisz wokół siebie. Zrozumienie ich budowy i właściwości pomoże ci wyjaśnić wszystko - od tego, dlaczego czujesz zapach jedzenia z kuchni, po to, jak powstają różne substancje chemiczne.

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Atomy i Cząsteczki – Składniki Materii

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego czujesz zapach swojego ulubionego jedzenia z drugiego końca domu? To wszystko dzięki dyfuzji - samorzutnemu wnikaniu cząstek jednej substancji między cząstki drugiej.

Dyfuzja zachodzi wszędzie wokół nas: w gazach, cieczach i nawet w substancjach stałych. Widzisz ją, gdy parzysz herbatę, rozpuszczasz cukier, lub gdy rozchodzi się dym z ogniska.

Pierwiastek chemiczny to substancja, której nie da się rozdzielić na prostsze części - to zbiór identycznych atomów. Atom to najmniejsza cząstka pierwiastka, która zachowuje wszystkie jego właściwości, a cząsteczka powstaje, gdy atomy się ze sobą łączą.

💡 Zapamiętaj: Masa atomowa jest wyrażana w jednostkach masy atomowej (u), które równają się 1/12 masy atomu węgla.

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Masa Atomowa i Masa Cząsteczkowa

Każdy atom ma swoją masę atomową wyrażoną w jednostkach u - znajdziesz ją w układzie okresowym pod symbolem pierwiastka. Na przykład węgiel ma masę 12,01 u, a tlen 16,00 u.

Masa cząsteczkowa to suma mas wszystkich atomów w cząsteczce. Obliczanie jej jest proste - wystarczy że policzysz, ile atomów każdego pierwiastka jest w wzorze i pomnożysz przez ich masy.

Przykład z Al(OH)₃: masz 1 atom glinu (27 u), 3 atomy tlenu 3×16u=48u3 × 16 u = 48 u i 3 atomy wodoru 3×1u=3u3 × 1 u = 3 u. Razem: 27 + 48 + 3 = 78 u.

💡 Wskazówka: Zawsze sprawdzaj, ile atomów każdego pierwiastka znajduje się we wzorze - liczby przed nawiasami mnożą wszystko, co jest w środku!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Budowa Atomu – Nukleony i Elektrony

Wyobraź sobie atom jak miniaturny układ słoneczny. W centrum znajduje się jądro atomowe z dodatnimi protonami i neutralnymi neutronami. Wokół jądra krążą ujemne elektrony na różnych powłokach elektronowych.

Protony i neutrony (zwane razem nukleonami) mają masę około 1 u każdy, a elektrony są prawie 1840 razy lżejsze. Dlatego praktycznie cała masa atomu skupiona jest w jego jądrze.

Powłoki elektronowe oznaczamy literami K, L, M, N, O. Powłoka K (najbliższa jądru) może pomieścić maksymalnie 2 elektrony, L - 8 elektronów, M - 18 elektronów, i tak dalej.

💡 Ważne: W neutralnym atomie liczba protonów zawsze równa się liczbie elektronów - dzięki temu atom nie ma ładunku elektrycznego.

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Liczby Atomowe i Masowe

Elektrony walencyjne to te na najbardziej zewnętrznej powłoce - to one decydują o tym, jak atom będzie się łączył z innymi atomami. Rdzeń atomowy to jądro plus wszystkie elektrony oprócz walencyjnych.

Liczba atomowa (Z) to liczba protonów w jądrze - każdy pierwiastek ma inną liczbę atomową. Dzięki temu możesz rozpoznać, z którym pierwiastkiem masz do czynienia.

Liczba masowa (A) to suma wszystkich nukleonów protonoˊw+neutronoˊwprotonów + neutronów w jądrze. Jeśli znasz A i Z, możesz obliczyć liczbę neutronów: neutrony = A - Z.

💡 Pamiętaj: Liczba atomowa = liczba protonów = liczba elektronów (w neutralnym atomie). To podstawowa zasada, która pomoże ci w wielu obliczeniach!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rysowanie Atomów

Układ okresowy to twoja mapa do odkrywania budowy atomów! Numer okresu (poziomy rząd) pokazuje, ile powłok elektronowych ma atom. Numer grupy (pionowa kolumna) mówi, ile elektronów walencyjnych znajduje się na ostatniej powłoce.

Przykład z jodem (I): znajduje się w 5. okresie i 17. grupie. Ma więc 5 powłok elektronowych i 7 elektronów walencyjnych. Rozkład elektronów: 2e⁻-8e⁻-18e⁻-18e⁻-7e⁻.

Dla grup 13-18 liczba elektronów walencyjnych to cyfra jedności numeru grupy. Jedynym wyjątkiem jest hel - mimo że jest w 18. grupie, ma tylko 2 elektrony walencyjne.

💡 Sztuczka: Zamiast zapamiętywać, po prostu znajdź pierwiastek w układzie okresowym - wszystko, czego potrzebujesz, jest tam zapisane!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Izotopy

Izotopy to jak rodzeństwo w świecie atomów - mają taką samą liczbę protonów, ale różną liczbę neutronów. Dlatego mają tę samą liczbę atomową, ale różne masy.

Najsłynniejsze są izotopy wodoru: prot (¹H) ma 0 neutronów, deuter (²H) ma 1 neutron, a tryt (³H) ma 2 neutrony. Wszystkie mają 1 proton, więc to nadal wodór!

Izotopy dzielą się na naturalne (występujące w przyrodzie) i sztuczne (wytworzone przez człowieka). Mają ogromne zastosowanie w medycynie, przemyśle energetycznym, geologii i archeologii.

💡 Ciekawostka: Węgiel-14 używany do datowania zabytków to izotop zwykłego węgla-12. Dzięki niemu archaelogowie wiedzą, ile lat mają starożytne przedmioty!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Izotony i Ustalanie Pierwiastków

Izotony to atomy różnych pierwiastków, które mają taką samą liczbę neutronów. To jak mieszkanie w tym samym budynku, ale w różnych mieszkaniach!

Żeby znaleźć izoton, oblicz liczbę neutronów pierwszego atomu AZA - Z, a potem znajdź inny pierwiastek, który ma tyle samo neutronów. Na przykład ²⁷Mg ma 15 neutronów (27 - 12 = 15), więc jego izotonem będzie ²⁹Si 2914=15neutronoˊw29 - 14 = 15 neutronów.

Czasami musisz ustalić, jaki to pierwiastek na podstawie jego masy atomowej. Jeśli w związku X₂O₃ masa całkowita to 208u, a tlen ma masę 16u, to: 2·mₓ + 3·16 = 208, więc mₓ = 80u.

💡 Metoda: Zawsze rozpoczynaj od tego, co wiesz na pewno, a potem krok po kroku obliczaj nieznane wartości.

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układ Okresowy Pierwiastków

Układ okresowy to genialny wynalazek - pokazuje, że właściwości pierwiastków powtarzają się okresowo wraz ze wzrostem liczby atomowej. To prawo okresowości odkryte przez Mendelejewa.

Okresy (poziome rzędy) zawierają pierwiastki o takiej samej liczbie powłok elektronowych. Grupy (pionowe kolumny) to pierwiastki o podobnych właściwościach i takiej samej liczbie elektronów walencyjnych.

Grupy mają swoje nazwy: litowce (1), berylowce (2), borowce (13), węglowce (14), azotowce (15), tlenowce (16), fluorowce (17), helowce (18). Nazwy pochodzą od pierwszych pierwiastków w każdej grupie.

💡 Ważne: Układ okresowy to nie tylko tabela do zapamiętania - to narzędzie, które pozwala przewidzieć właściwości pierwiastków!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Prawo Okresowości i Zmiany Właściwości

W układzie okresowym wszystko ma swój porządek! Charakter metaliczny rośnie w dół i w lewo, a charakter niemetaliczny rośnie w górę i w prawo. Metale lubią oddawać elektrony, a niemetale - je przyjmować.

W okresach (poziomo): wraz ze wzrostem numeru grupy rośnie liczba elektronów walencyjnych i charakter niemetaliczny. W grupach (pionowo): wraz ze wzrostem okresu rośnie liczba powłok i charakter metaliczny.

Aktywność chemiczna też ma swoje prawidła. Dla metali rośnie w dół grup (cez jest bardziej aktywny od litu), a dla niemetali rośnie w górę grup (fluor jest najbardziej aktywny).

💡 Zapamiętaj: Układ okresowy to mapa właściwości - każdy kierunek ma swoje znaczenie i pozwala przewidzieć zachowanie pierwiastków!

# ATOMY I CZĄSTECZKI – SKŁADNIKI MATERII

Dyfuzja to zjawisko, które polega na samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między
cząstki

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Zmiany Właściwości w Układzie Okresowym

Układ okresowy działa jak dobrze zaprojektowana mapa - wszystkie zmiany mają swój logiczny kierunek! Liczba elektronów walencyjnych w grupach 1-2 równa się numerowi grupy, a w grupach 13-18 to numer grupy minus 10.

Liczba powłok elektronowych zawsze równa się numerowi okresu - to jedna z najprostszych zasad do zapamiętania. Pierwszy okres ma jedną powłokę, siódmy - siedem powłok.

Im wyższy numer okresu, tym więcej powłok, silniejszy charakter metaliczny i większa aktywność metali. Im wyższy numer grupy (13-18), tym więcej elektronów walencyjnych i silniejszy charakter niemetaliczny.

💡 Podsumowanie: Układ okresowy to nie przypadkowe ułożenie - każda pozycja pierwiastka określa jego właściwości chemiczne i fizyczne!

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

62

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Podobne notatki

Podstawy Promieniotwórczości

Zrozum podstawowe pojęcia promieniotwórczości, w tym rodzaje promieniowania (alfa, beta, gamma), procesy rozpadu, okres półtrwania oraz zastosowania izotopów w medycynie i energetyce. Materiał zawiera kluczowe informacje o naturalnych i sztucznych przemianach jądrowych, a także ich historyczne odkrycia. Idealne dla studentów fizyki i chemii.

ChemiaChemia
8

Izotopy i ich Właściwości

Zrozumienie izotopów: różnice w liczbie neutronów, zastosowania w przemyśle, medycynie i rolnictwie. Dowiedz się o izotopach wodoru, ich budowie oraz właściwościach fizycznych i chemicznych. Materiał przeznaczony dla uczniów klasy 7.

ChemiaChemia
7

Izotopy i Promieniotwórczość

Zrozumienie izotopów, ich definicji oraz przykładów, a także różnic między masą atomową a liczbą masową. Dowiedz się o izobarach, izotonach oraz procesach promieniotwórczych. Idealne dla studentów chemii i fizyki. Typ: podsumowanie.

ChemiaChemia
8

Budowa i Izotopy Atomów

Zgłębiaj budowę atomu, w tym jego jądro, powłokę elektronową oraz walencyjną. Dowiedz się o izotopach, ich zastosowaniach w archeologii, medycynie i technologii. Idealne dla uczniów poszukujących zrozumienia struktury materii i transformacji jądrowych.

ChemiaChemia
8

Atomowe Właściwości Pierwiastków

Zrozumienie liczby atomowej i masowej pierwiastków chemicznych. Dowiedz się, jak protony, neutrony i elektrony wpływają na ładunek atomu oraz jak obliczyć masę atomową. Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów z chemii.

ChemiaChemia
8

Masa Atomowa i Cząsteczkowa

Zrozumienie masy atomowej i cząsteczkowej: Obliczanie masy atomowej złota (Au) oraz masy cząsteczkowej związków chemicznych. Dowiedz się, jak sumować masy atomowe pierwiastków i jakie są jednostki masy atomowej (u). Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów z chemii.

ChemiaChemia
7

Najpopularniejsze notatki: Isotope

Najpopularniejsze notatki z Chemia

Najpopularniejsze notatki

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS