Struktura i właściwości białek
Białka są fundamentalnymi związkami organicznymi w organizmach żywych. Ich budowa i właściwości chemiczne determinują ich funkcje biologiczne.
Definicja: Białka to związki organiczne zbudowane z aminokwasów białkowych połączonych wiązaniami peptydowymi.
Struktura białek jest złożona i hierarchiczna:
- Białka proste składają się wyłącznie z reszt aminokwasowych.
- Białka złożone, oprócz aminokwasów, zawierają również inne elementy.
Highlight: Pierwiastki budujące białka to przede wszystkim węgiel (C), wodór (H), tlen (O), azot (N), siarka (S), fosfor (P) oraz żelazo (Fe).
Charakterystyczne reakcje chemiczne białek:
- Reakcja biuretowa - barwi białka na kolor fioletowy.
- Reakcja z siarczanem miedzi i wodorotlenkiem sodu.
- Reakcja ksantoproteinowa - barwi białka na kolor żółty.
Example: Reakcja biuretowa jest często wykorzystywana w laboratoriach do wykrywania obecności białek w próbkach.
Denaturacja białek to proces, który powoduje zmiany w ich strukturze. Czynniki powodujące denaturację to:
a) Wysoka temperatura
b) Kwasy
c) Zasady
d) Alkohole
e) Sole metali ciężkich
Vocabulary: Koagulacja to proces przemiany zolu w żel, czyli ścinanie się białek.
Vocabulary: Peptyzacja to proces odwrotny do koagulacji, polegający na przemianie żelu w zol.
Vocabulary: Wysalanie białek to odwracalny proces koagulacji białek.
Highlight: Denaturacja białek jest nieodwracalnym procesem ścinania się białek, w przeciwieństwie do wysalania.
Zrozumienie tych procesów i właściwości białek jest kluczowe w biochemii, medycynie i przemyśle spożywczym.